‘Liefde gaat langzaam’

Het boerensyndicaat Fetraf van deelstaat Santa Catarina zet sterk in op vorming van kinderen en jongeren. Luc Vankrunkelsven begint er vruchten van te plukken.

  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be
  • © iruenaafilosophando.blogspot.be © iruenaafilosophando.blogspot.be

Jon Sobrino, jezuïet aan de universiteit van San Salvador, had het meermaals over ‘politieke liefde’ en dat hij vooral over de realiteit moet spreken. In het geval van zijn land, El Salvador, gaat het om een harde realiteit. Zijn confrater en voormalig minister van onderwijs in Nicaragua, Fernando Cardenal, bracht het als weinig anderen in de praktijk. Ook de Braziliaan Frei Betto is bekend om zijn oproepen tot politieke liefde en actie. Klinkt misschien wat raar in de aanslepende politieke crisis die Brazilië al jaren bezet.

Herman Verbeek had het indertijd in zijn dicht- en zangbundel ‘Liefde gaat langzaam’ over verlangzaming en geduld. Aan ‘politieke liefde’ en ‘geduld’ moest ik deze dagen in Chapecó dikwijls denken.

Van 2003 tot 2008 werkte ik hier in Zuid-Brazilië mee met het boerensyndiaat Fetraf-Sul. Het ging vooral om een internationale uitwisseling over ‘WTO, internationale handel en perverse effecten voor de lokale landbouw(ers) wereldwijd.’

Vanaf 2008 begon ik met jaarlijkse tournees van vijf weken in dit immense land. Een subcontinent. Telkens passeerde ik ook enkele dagen terug in Chapecó. Ik kreeg hier veel kansen en leerde veel, maar toch was het wachten tot deze dagen om écht zelf te kunnen oogsten.

Investeren in de jeugd

© iruenaafilosophando.blogspot.be

 

Fetraf Santa Catarina wil de toekomstige generaties positief beïnvloeden. Daarom richtten ze acht jaar geleden, samen met andere sociale bewegingen, een nieuwe universiteit op: UFFS. Er worden jonge mensen gevormd ter ondersteuning van de “Agricultura familiar e campesina”. Er leeft ook een sterke openheid om geïmmigreerde Haitianen en ‘índios’ kansen te geven voor universitaire vorming. Dat mocht ik meteen ondervinden, toen na de toespraak een jonge ‘indiaaan’ van de Xingú me uitnodigde om zijn streek in Mato Grosso te leren kennen. Hij was zeer geraakt door het pleidooi van Wervel om niet alleen in te zetten op monocultuur soja, maar om de oorspronkelijke diversiteit aan vruchten te koesteren.

Bij aankomst, na een acht uren met de nachtbus Curitiba-Chapecó, moest ik meteen spreken voor kinderen van de lagere school Dom Bosco. Indrukwekkend hoe de leerkrachten daar met de kinderen dagelijks op weg gaan i.v.m. duurzaamheid, zowel op theoretisch (zie kader met wetenswaardigheden in de hall, waar tijdens de pauze een ‘mini-lunch met LEF’ genomen wordt) als op praktisch vlak (bv. samen terug oorspronkelijke bomen zaaien – zoals de araucária - en terug planten).

Bovendien stimuleren ze de kinderen tot poëzie. Voor de twee bijeenkomsten bracht telkens een meisje een eigen gedicht. Ter verwelkoming. Eén gedicht is getiteld met : “A árvore do Amor”/”De boom van de Liefde”.

De recyclage van één aluminium blikje bespaart voldoende energie om een TV drie uur aan te zetten.’
Meer dan 160.000 mensen leven in Brazilië alleen van het verzamelen van aluminium blikjes en hiervoor ontvangen ze, volgens de Braziliaanse aluminium associatie’ gemiddeld twee minimumsalarissen.
Elke 100 ton plastiek bespaart 1 ton petroleum.’
Voor de productie van 1 ton papier is 100.000 liter water nodig en 5 kw energie. Om dezelfde hoeveelheid gerecycleerd papier te produceren, zijn maar 2000 liter water en 50 % van de energie nodig.’
Glas kan volledig gerecycleerd worden.’
De gegevens over de blikjes, deden me denken aan de jaren dat ik in Vlaanderen langs scholen trok met een blikje cola en chips, gecombineerd met een brooddoos. Doel? Wereldlandbouw en het voedselsysteem uitleggen, verbanden leggen en op de immense verspilling wijzen.

Boeken in een leesarm land

Kinderen in Dom Bosco, studenten van de nieuwe universiteit, humaniorastudenten van de school Tancredo Almeida Neves: telkens had de medewerker van Fetraf Santa Catarina Prof. Neuri Alves het prima voorbereid. Langzaam, op het ritme van de rups. Op het ritme van de liefde, die geduld heeft en zich niet laat opjagen.

Zo was het nooit gezien hoe studenten op de boekentafel afliepen en boeken aanschaften. Een companeiro van een rondrijdende bibliotheek animeerde de stand. In het voetspoor van Paulo Freire.

© iruenaafilosophando.blogspot.be

 

Op zijn busje staat terecht: ‘Lezen, denken en transformeren’ en ‘Gezegend degene die boeken zaait en het volk leert denken’. Het is een hele prestatie in een land, waar tot nu toe geen leescultuur heerst. Laat staan dat mensen boeken zouden kopen. Alhoewel, zoals deze scholen en universiteiten nieuwe generaties en een nieuwe mentaliteit willen laten opbloeien, zo is er de laatste jaren een opmerkelijke hausse in de verkoop van kinderboeken. De nieuwe generatie leerkrachten stimuleert duidelijk kinderen en jongeren om te lezen. De leeshoek in Dom Bosco is dan ook mooi ingericht. Aandoenlijk.

Krachtige vrouwen

De laatste dag gaan we ‘s namiddags een bedrijf bezoeken van de jonge boerin

Dalvana Cordazzo. Ze wil het gangbare melkveebedrijf van haar ouders omschakelen naar een biologisch bedrijf. Met homeopathie en al wat er voor haar bij hoort. Een jonge landbouwingenieur, gevormd in de UFFS, begeleidt ons. Ze werkt bij het boerensyndicaat van de gemeente Coronel Freitas. Ze vertegenwoordigt duidelijk de nieuwe generatie die innovatieve ideeën in praktijk wil omzetten. Het land kan dan momenteel wel in een diepe crisis zitten, de vorige PT-regering heeft geïnvesteerd in jonge mensen. Zij zullen een blijvende stempel drukken op de toekomst.

Jezus van Nazareth tussen twee socialisten bij een socialistische boerenbond!

We halen de landbouwingenieur op in het syndicaat. Wat blijkt? Bij het binnenkomen, valt meteen een groot kruis op met aan weerszijden de twee ex-presidenten Lula da Silva en Dilma Rousseff. Jezus van Nazareth tussen twee socialisten bij een socialistische boerenbond! Zo’n beweging valt in Europa niet voor te stellen.

Gaat het hier om een ‘socialist-avant-la-lettre’ tussen twee socialisten, die hun land in een bevrijdende richting wilden sturen? Of wordt Jezus hier voor hun boerenkar gespannen? Wat mij betreft toch liever dit ‘gebruik’ dan de Bom Jesus in dienst van de meststoffen in Lapa.

‘Ik blijf’

© iruenaafilosophando.blogspot.be

 

Dalvana is één van aankomende boerenleiders van Fetraf in deelstaat Santa Catarina. Het bezoek roept bij mij vooral respect op, al was ze zelf wat zenuwachtig om een schrijver uit Europa te ontvangen. Ze had hem nochtans zelf met aandrang uitgenodigd, omdat ze zijn boeken met rode oortjes gelezen heeft.

Zij zegt ferm: ‘Ik blijf en wil het ouderlijk bedrijf verder zetten.’

Het is niet evident in de Braziliaanse macho-cultuur dat een jonge vrouw niet meteen huwt en vertrekt naar de andere familie. Vele jonge vrouwen migreren trouwens naar de stad, terwijl jonge boeren nogal eens zonder vrouw op het platteland achterblijven om het boerenbedrijf overnemen.

Zij zegt ferm: ‘Ik blijf en wil het ouderlijk bedrijf verder zetten.’ Ze zal nog veel hindernissen op haar weg tegenkomen, maar het ritme van de rups zal haar helpen die te overwinnen.

Liefde zonder passie is als eten zonder peper en zout. Liefde met alleen maar passie kan dan wel vlug gaan, maar blijkt dikwijls maar een strovuur te zijn.

Liefde, ook de politieke, gaat langzaam. Passie kan haar kruiden.

 

Chapecó, 6 september 2017.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Medewerker van Wervel en auteur van verschillende boeken

    Luc Vankrunkelsven (Diest, 21 mei 1956 – Brazilië, 15 september 2023) was medewerker van Wervel, ambassadeur van Grootouders voor het klimaat en bracht jaarlijks verslag uit van zijn tou

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.