Boliviaanse boom van ggo-soja bedreigt boeren en milieu

Monsanto is van oorsprong een chemisch bedrijf. Ze zagen echter een groot potentieel (lees: potentiële winst) in de voedselindustrie en pasten dus hun chemische kennis toe op gewassen, het resultaat: GGO’s.

Vroeger bewaarden boeren hun beste zaden om ze het jaar nadien te planten. Nu produceert Monsanto éénjarige gemodicificeerde zaden, zodat boeren verplicht zijn elk jaar nieuwe Monsanto-zaden te kopen. Genetisch gemodificeerd betekent echter niet dat deze zaden resistent zijn tegen alle plagen/ziektes. Daar heeft de commerciële geest van chemiereus Monsanto natuurlijk de perfecte oplossing voor: Roundup – Monsanto’s eigenste pesticidemerk. Uiteraard veel schadelijker dan alle andere pesticiden.

Op die manier levert Monsanto all-in pakketjes voor boeren wereldwijd; Monsanto éénjarige gemodificeerde zaden en Monsanto Roundup.

Monocultuur vraagt om Roundup

We kennen allemaal de geschiedenislesjes; de 7 plagen in Egypte, de flaters van Mao (een kraaienplaag bestrijden door de vogels massaal af te schieten, om het jaar daarna met een sprinkhanenplaag te zitten). Een ecosysteem reguleert zichzelf en biodiversiteit helpt de impact van plagen in te perken.

Monocultuur is daar met andere woorden niet tegen opgewassen en de enige “oplossing” is om de plagen, die onvermijdelijk komen, te bestrijden met telkens meer pesticiden. “We worden nu geconfronteerd met nieuwe plagen en ziektes zoals ‘la roya’, wormen, mijten, die we voorheen niet hadden. We konden vroeger de ziektes met 3 zuiveringen stoppen en nu hebben we 7 tot 8 bespuitingen nodig” zegt Agustín Galán Condori, die al 35 jaar zijn velden in Santa Cruz bewerkt en de overgang naar monocultuur van dichtbij heeft meegemaakt.

Santa Cruz - 99% GGO’s

De immense landbouwarealen in Santa Cruz, die voorgaande jaren een grote variëteit aan landbouwproducten opleverden, zijn grotendeels vervangen door genetisch gemanipuleerde soja. Die zouden tegenwoordig meer productie en een betere marktprijs opleveren of dat wordt beloofd althans.

Dit staat echter tevens synoniem voor bodemdegradatie, ongecontroleerde ontbossing en milieuvervuiling. In de comunidades van Cuatro Cañadas kan men constateren dat de fruitbomen, die zich vlak naast de soja-velden bevinden, compleet zijn uitgedroogd.

“De pesticiden die gebruikt worden, drogen de fruitbomen volledig uit. Vóór we begonnen met genetisch gemanipuleerde soja te cultiveren, hadden we een grote opbrengst van mandarijnen en sinaasappels maar nu groeit er niets meer”, zegt Lucía Jáuregui, lokale landbouwer.

De voorzitter van ANAPO (Asociación Nacional de Productores de Oleaginosas) laat weten: “99% van de gecultiveerde soja is genetisch gemanipuleerd en de conventionele soja is haast nergens meer te vinden”.

“99% van de gecultiveerde soja is genetisch gemanipuleerd en de conventionele soja is haast nergens meer te vinden”

GGO’s, een extractivistische logica

Daar waar de Boliviaanse grondwet, artikel 408, aanvankelijk stelde dat: “De productie, import en commercialisering van GGO’s verboden is”, stelt artikel 409 na een politiek akkoord dat: “de productie, import en commercialisering van GGO’s door wet gereguleerd wordt”.

De productie van GGO’s is de laatst jaren dan ook enorm gestegen in Bolivia. In 2005 besloeg de landbouwoppervlakte die door genetisch gemanipuleerde soja was ingenomen in Santa Cruz 187.000 hectaren, in 2014 is deze oppervlakte al uitgebreid tot 1.200.000 hectaren.

Dit is niet enkel het resultaat van een soepele opstelling van de Boliviaanse overheid, maar ook van een internationale politiek die het makkelijk maakt voor grote bedrijven om een monopoliepositie uit te bouwen. Zo heeft Monsanto controle over de zaden, de onderhandelingen over de gronden, de kredieten, de investeringsmiddelen, de machines, de pesticiden en de commercialisering. De productie van genetisch gemanipuleerde soja voedt een extractivistisch, kapitalistisch model, omdat het gaat om zaden die men ontwikkelt en verkoopt op de internationale markt, met de waarde van primaire grondstoffen.

En de (Boliviaanse) boeren?

Monsanto creëert een telkens groter wordende afhankelijkheid van zijn producten. De cultivatie van GGO’s gaat immers gepaard met een grote hoeveelheid pesticiden, waarvan, door bodemdegradatie en resistentie, steeds groter hoeveelheden vereist zijn. Tot de bodem zo uitgeput is dat nieuwe landbouwarealen gecreëerd moeten worden, iets wat in Santa Cruz veelal gebeurd is illegale boskap.

De Boliviaanse voedselzekerheid komt daarenboven ook in het gedrang door de cultivatie van GGO’s, zegt Sara Crespo van PROBIOMA (Proyectos de la Unidad de Biodiversidad de Productividad Biósfera y Medio Ambiente) “het discours dat GGO’s voedselzekerheid zouden brengen is compleet hol, want 90% van de soja-productie wordt geëxporteerd”.

Monsanto = maffia

Het lobbywerk van Monsanto is immens. Daar waar GGO’s aanvankelijk in bijna alle staten met rede verboden waren, slaat het lobbywerk van deze megamultinational aan. De jongens van Monsanto zijn daarenboven zo snugger geweest om al hun producten te patenteren. Zo worden boeren gewoon verstikt door de greep van Monsanto; ze moeten steeds meer pesticiden kopen en wanneer een boer de éénjarige zaden toch probeert te recupereren of door te verkopen, wordt er een rechtszaak aangespannen.

En Monsanto heeft zo zijn mannetjes, in de VS zijn de Monsanto-kliklijnen welgekend, de Monsanto-stasi idem dito. De sociale drama’s die Monsanto veroorzaakt zijn niet te overzien; meerdere doden en gewonden zijn al gevallen bij protesten, meerdere rechtszaken zijn door boeren verloren en experimenten hebben reeds de link met Monsanto’s GGO’s en kanker aangetoond.

Monsanto heeft het slim bekeken, een totaal monopolie waar niet aan te ontkomen valt. Het bedrijf maakt zo’n immense winsten, dat ze makkelijk hun lobbyisten op elk politiek niveau kunnen inzetten, boeren kunnen ompraten, sociaal protest kunnen smoren en de beste ingenieurs en informatici kunnen lokken alvorens ze zijn afgestudeerd.

March against monsanto!

Als dit je niet voldoende overtuigd heeft, neem het dan van mij aan… als je door Argentinië, Paraguay of Bolivia rijdt en je ziet niets anders dan sojavelden (daar waar vroeger de Chaco was), allemaal omheind, voorzien van Roundup bordjes, dan wil je dat vervloekte bedrijf wat aandoen.

Kom op straat; om GGO’s te weren, om Monsanto’s druk te breken, uit solidariteit met duizenden boeren, voor het behoud van diversiteit en inheemse gewassen, voor een gezonde manier van voedselproductie, voor een productiewijze zonder chemicaliën. 

Wij gaan! U toch ook?

MARCH AGAINST MONSANTO! Where? Everywhere!