Verdrinken in crisis?

Jordanië, een land schaars aan natuurlijke grondstoffen, dreigt door de huidige influx van Syriërs te vervallen in een nationale ‘watercrisis’. Tientallen vrachtwagens rijden elke dag heen en weer tussen Zaatari en de regio Mafraq om de Syrische vluchtelingen in hun dagdagelijkse behoeften te voorzien. Tegelijkertijd zorgt de groeiende vraag naar water voor een overexploitatie van de Jordaanse aquifers zodat deze dreigen te verzilten. Dit plaatst de Jordaanse regering voor een ethisch dilemma: de watervoorziening van de eigen bevolking verzekeren tegenover het bieden van humanitaire hulp aan hun Syrische buren.

Dagelijks vloeit er vier miljoen liter water door Zaatari onder supervisie van UNICEF, hoofdzakelijk verdeeld door THW[1] en ACTED[2]. Ondanks deze enorme hoeveelheid worden de kampbewoners geconfronteerd met structurele problemen omtrent watervoorziening. De getuigenis van Fatima, werkzaam als schoonmaakster in een sanitair gebouw, bevestigt dit: “Er zijn geen vaste tijdstippen waarop er water wordt aangevoerd zodat het wc-blok vaak voor onbepaalde duur droog staat”. Verder worden sanitaire voorzieningen op regelmatige basis ontmanteld door de kampbewoners. Zij nemen simpelweg de watertonnen en bakstenen mee en bouwen bij hun tent een ‘persoonlijke’ sanitaire ruimte.

Naast de kwestie van onregelmatige levertijden en de systematische afbraak van voorzieningen, vormt de kwaliteit van het water het voornaamste probleem. Het is wel geschikt voor huishoudelijke taken, maar onbruikbaar als drinkwater. Vele kampbewoners ondervinden gezondheidsproblemen omdat ze onvoldoende middelen hebben om flessenwater te kopen. Zij worden, ondanks negatief advies van lokale hospitalen, indirect gedwongen om hun dorst te lessen met water van ondermaatse kwaliteit. Médecins Du Monde (MDM), een Franse medische NGO, nuanceert: “Het probleem ligt niet bij het water, maar wel bij het transport. Zuiver grondwater wordt vervoerd in onhygiënische containers.” Zij betogen dat de kampbewoners onterecht wantrouwig staan tegenover het drinkwater.

Ondanks deze getuigenissen blijven vele vragen onbeantwoord. Waarom worden er geen waterzuiveringstabletten uitgedeeld? Hoe komt het dat de systematische afbraak van sanitaire voorzieningen oogluikend wordt toegestaan? Welke gevolgen heeft de langdurige blootstelling van de watertonnen aan de zon voor de gezondheid van de kampbewoners? And last but not least, wat impliceert dit voor de nakende zomer? Deze vragen zullen wij de komende dagen richten op de NGO’s werkzaam in Zaatari.

(In samenwerking met Ben Suykens)