Watercrisis of hulpcrisis?

De scènes van mensen die met emmers aan waterpompen aanschuiven beginnen vroeger dan normaal. Na de ergste overstromingen in decennia, tijdens de zomer van 2007, dreigt nu een nooit gezien watertekort in de hoofdstad. Nochtans ligt de oplossing voor dit al jaren groeiende probleem voor de hand.
Het Melamchi Project moet water van buiten de Kathmandu Vallei via een 26km lange tunnel naar Kathmandu brengen. Kathmandu’s dorst zal voor zeker een decennium gestild worden. Melamchi is echter niet de oplossing, maar het probleem.
In 1997 kostte het project 270 miljoen $ en zou het klaar zijn tegen 2000. In 2004 was de kost opgelopen tot 464 miljoen $ en onderzocht de ADB (Asian Development Bank) verschillende klachten omtrent o.a. de toegang tot informatie, de methodologie van de milieu impact studie en de compensaties voor lokale bewoners. Een ‘Joint Review Mission’ van de overheid en donors samen kwam in 2003 al tot de conclusie dat

‘…environmental, social and occupational safety issues have not been adequately addressed in the earlier contracts, while in later contracts these issues are largely ignored by the contractors.’
(Paragraph 27.  Aide memoire, JRM. 29th September 2003)

De Wereldbank trok zich in 2002 al uit het project, de Noren en Zweden volgden in 2005 en 2006. Tegen mei 2007 laat de ADB in een scherpe brief aan de Nepalese overheid weten dat het op het punt staat zich volledig uit Melamchi terug te trekken. Als het project, nu voorzien tegen 2012, er toch door komt betalen Nepal’s armen dubbel: om de leningen af te betalen en om het zeer dure water van privé-firma’s te kopen. Tegen het controversiële privé-bedrijf dat nu ingeschakeld is, Severn Trent, loopt in Nepal al een campagne.
Is er dan echt geen goedkopere, snellere en voor de armen betere manier om Kathmandu van water te voorzien? Toch wel, ze is zelfs al jaren bekend. Door alleen al de verouderde waterpijpen te herstellen en lekken te dichten zou men de bevoorrading met 40 tot 70% kunnen verhogen. Opvang van regenwater op de daken bestaat reeds maar wegens gebrek aan subsidies om de hoge installatiekost te dekken wordt het potentieel zwaar onderbenut. Sterker, in twee jaar tijd zou men door de heraanleg en uitbreiding van traditionele vijvers voor veel minder geld meer water aan meer mensen kunnen voorzien dan Melamchi ooit zal doen. Dat zal het meest schokkende feit zijn wanneer het waterconflict ooit losbarst.
In Aid Under Stress wordt in detail beschreven hoe tegen de marktlogica in de per capita kost van waterprojecten in Nepal groter wordt als het project groter wordt. Grote projecten hebben dure technologie en dure experts nodig en veel meer geld gaat verloren aan tussenpersonen en corruptie. In 2005 kregen een ex-premier, een minister en meerdere medewerkers twee jaar cel voor corruptie omtrent Melamchi. De grote druk op multilaterale organisaties als de Wereldbank om snel en groot geld uit te lenen draagt direct bij aan meer onregelmatigheden. Het probleem van de goedkopere, snellere, ronduit betere oplossing is vooral dat westerse bedrijven geen goederen of diensten kunnen verkopen.
De watercrisis is geen natuurlijke catastrofe, maar een menselijk falen. De verantwoordelijken, die overigens nooit zonder water vallen, zijn donors, westerse investeerders, corrupte politici en goed betaalde technocraten. De slachtoffers de massa die in Kathmandu op het hoogtepunt van de crisis uren moet aanschuiven voor een emmer water. Dat alles in de naam van ontwikkelingssamenwerking.
Eind januari komt de ADB, de leidinggevende donor, bijeen om Melamchi te bespreken. Op tafel ligt niet de afschaffing van het project maar een uitbreiding met een dure irrigatie en waterkrachtpoot. Wegens gebrek aan aandacht voor lokale alternatieven is dit meteen de garantie dat de rijen aanschuivende emmers het komende decennium elk jaar nog vroeger beginnen en nog langer worden.