Busje komt zo

Na mij wordt nog een viertal andere collega’s in de buurt opgepikt. We stoppen aan de poort, Abdi claxonneert en als de persoon niet binnen de 30 seconden verschijnt, claxonneert hij nog een paar keer ongeduldig. Langer dan 2 minuten heb ik ons nergens weten wachten. Abdi en Nasir, mijn overbuur op kantoor, zijn meestal de enige mannen. De kranten worden rondgedeeld – knisperende samengevouwen felwitte A3 bladen – en er ontspint zich een geanimeerd gesprek over de actualiteit van de dag. Tenminste, dat vermoed ik, want dit alles speelt zich af in het Somali, heel luid Somali: korte staccato zinnen waarop de anderen herhaaldelijk een instemmende ‘ah’ laten horen om aan te geven dat ze nog aan het volgen zijn.

Daartussen vang ik soms woorden op als ‘UNESCO’ en ‘Palestijnen’ of vertaalt collega Hibo het nieuwtje van de dag voor me. Zo was er op zondagochtend 28 oktober de uitzetting van mensen en de vernieling van hun huizen ergens in de stad. Jaren geleden sloegen deze – zoals zo velen in Somaliland – terugkerende vluchtelingen van de burgeroorlog van de jaren ’90, hun tenten op op grond van de overheid aan een oud ziekenhuis. Nu wil de overheid de grond terug in gebruik nemen. Het beklonk een moeizame overeenkomst met de bewoners om hen naar de rand van de stad te verkassen. Dat niet iedereen een voorstander was van deze deal bleek uit het hevige verzet tijdens de uitzetting. Er viel zelfs één dode en verschillende gewonden. De meesten vinden dat de overheid groot gelijk heeft. De dag erop rijd ik er voorbij en zie ik mensen hun auto of kruiwagen volstouwen met bruikbaar bouwmateriaal uit het puin.

Overal geiten

Zo observeer ik dus dagelijks vanuit mijn APD-busje het leven in de stad. Vooral de ‘alternatieve burgers’ ervan springen in het oog: de geiten. Ze zijn overal. Kuierend door rotsachtige stoffige witte straten, alsof die van hen zijn. Of ergens lui op de grond of laag muurtje gedrapeerd, schuilend voor de zon. Sommigen hebben een stoffen zak rond de uier gebonden gekregen. ‘Een geit met een bh, wie heeft dat ooit gezien’, becommentarieert iemand het fenomeen. Iemand anders toont me zelfs een foto met een geit waarop in het groot een telefoonnummer geschilderd is. Voor moest die verdwalen.

Het is een vraag die me al heel de week bezig houdt, en ik stel ze aan Hibo: ‘Van wie zijn al die geiten eigenlijk? En wie weet nog welke geit van wie is?’ Ze kijkt me lachend aan: ‘Die geiten zijn fantastisch. Lekkere melk en goed vlees. Ze weten zelf bij welk huis ze horen, en blijven meestal in de buurt. Zelfs als ze op stap gaan komen ze later terug. ’s Avonds worden alle geiten binnen gehaald, en ’s ochtends worden ze terug op straat gezet om op zoek te gaan naar eten.’

Dagelijks zie ik hoe die dieren werkelijk alles eten. Zand, onkruid, maar vooral qat en plastiek. ‘Ja, onze geiten eten qat’, beaamt Hibo, ‘soms zie je er dus die heel raar doen.’ Over de alomtegenwoordige lichtblauwe en gele plastieken zakjes in de straten en de struiken is ze licht ironisch, zelfs lyrisch: ‘We noemen het onze nationale bloemen, die plastieken zakken. Hier moet je zeker foto’s van nemen.’