Onze échte ambassadeur

De Belgische vertegenwoordiger in Brasília, Jozef Smets, vroeg me vorig jaar al om op de ambassade een Wervelconferentie te komen geven. Helaas keerde ik toen juist terug uit Brazilië en in 2015 zouden we met een groep in Brasil rondtrekken. ‘Geen nood. Jullie zijn van harte welkom met die Wervelgroep.’ Het begon al in december met de filmploeg.

nmiddellijk na de landing in Brasília werd de groep op de ambassade met de nodige égards ontvangen.

Nu was het onze beurt om de nieuwe Wervelfilm in de chique context van de ambassade voor het eerst voor te stellen.

Ambassadeur voor al wat leeft in België

De ambassade nodigde politici uit, professoren, vertegenwoordigers van NGO’s, collega’s ambassadeurs, etc. Het was even schrikken om niet alleen de ambassadeur van Kroatië te kunnen begroeten (een poëet die zich erg kritisch uitliet over Monsanto en co), maar ook die van Nederland en Duitsland. Voorwaar een unieke situatie: een soja-kritische film voorstellen aan de ambassadeurs van dé importerende landen van soja uit de Cerrado. Het leeuwendeel van de Cerradosoja verdwijnt namelijk in de magen (in het vlees en vooral in de mest) van kippen, varkens en runderen in … Nederland, Duitsland en België.

Jozef Smets was eerder al consul-generaal in de Democratische Republiek Congo, ambassadeur in Nigeria en Burundi. Hij liet zich ook daar opmerken door zijn moed om er zijn nek uit te steken. Zijn houding in Brazilië: ‘Ik ben ambassadeur voor al wat leeft in België.’ Bedrijven en politieke belangen, maar ook dus bijvoorbeeld NGO’s. En zo komt er onverwachte opening in de politieke ruimte van het Braziliaanse machtscentrum. Om de kaalslag van de Cerrado aan te kaarten en om op de verantwoordelijkheid van de Europeanen te wijzen, te beginnen met België, Nederland en Duitsland.

Officiële Braziliaanse minachting Cerrado internationaliseert verzet

We worden verwelkomd door de flamboyante ambassadeur. Vervolgens kan ondergetekende iets vertellen over 25 jaar Wervel en is het tijd om de film te introduceren. Lívia Corpas, Braziliaanse uit Rio de Janeiro en medewerker van Wervel, getuigt hoe zij op ‘Europalia Brasil’ in Brussel op Wervelboeken stootte. Plots zag ze verbanden tussen wat in haar land hogerop gebeurde en de onduurzame situatie in Europa.

Als toekomstige dokter in de tandheelkunde van KU Leuven ging ze in dezelfde universiteit luisteren naar de Braziliaanse Ambassadeur voor België en Luxemburg. De man bracht een ontluisterend, economistisch verhaal, waarin hij de Cerrado als waardeloos voorstelde. Ondergetekende stelde er twee vragen: over de uitroeiing van de Guarani en over de vernietiging van de Cerrado. Hij antwoordde bijzonder arrogant. De zaal was ontzet. Ook Noël Devisch, voormalig voorzitter van de Belgische Boerenbond, stelde voorzichtig een vraag. Ook hij werd meteen de grond ingeboord.

Na dit akelige gebeuren besliste Lívia om zich vanuit Wervel mee in te zetten voor de bescherming van wat ons nog rest aan Cerrado. Het Cerradoteam werd er alleen maar internationaler door: Braziliaanse, Boliviaanse, Italiaanse, Amerikaanse, Tsjechische en Belgische vrijwilligers zijn vastberaden om, naast het vermaarde Amazonegebied, het belang van de Cerrado in Europa kenbaar te maken. 

De film O ritmo da lagarta emotioneert de aanwezigen. De gang van de rups zal nog velen in Brazilië, België en Nederland inspireren. Tijdens de receptie slaagt Chantal De Smedt erin om vele boeken te verkopen. De anderen krijgen de kans om ons internationaal netwerk van professoren en activisten verder uit te breiden.

Een dag in de viering van 25 jaar Wervel om niet vlug te vergeten…