Een Joodse uit Israël en een Palestijn uit een vluchtelingenkamp samen vreedzaam op stap.

Badil en Zochrot

Badil en Zochrot zijn 2 partnerorganisaties van verschillende Vlaamse ngo’s. Dit jaar sloegen ze de handen in elkaar voor gemeenschappelijke informatieronders in het buitenland. In mijn vorige blog vertelde ik dat APP en ABP hen uitnodigden in België. (Een aantal van mijn eigen ervaringen met hen, staan in de blogbijdragen van 8/06/2007, 10/08/07 en 19/11/07.)

Ook met het Gents Actieplatform Palestina (GAPP) nodigden we de sprekers uit. Dat riep aanvankelijk veel organisatorische vragen op. APP moest schipperen met de verschillende partners in beide landsdelen. Dat moest in Gent nog passen in de volle agenda’s van vrijwilligers, organisaties en zalen. Uiteindelijk was de afspraak: Infomania zorgt voor de zaal, vzw Vrede voor de beamer en Ria voor de sprekers. Ik had het beste deel gekozen…

Een dagje Joods-Palestijns

Met APP sprak ik af dat ik de sprekers in Brussel zou afhalen. Ik bood aan om hen de kans te bieden om rustig te ontspannen in een stad als Gent. Zoiets mag wel in en agenda met spreekbeurten in heel het land. Mijn plan was dat ik hen vooreerst zou vragen wat zij zelf wensten. Op basis daarvan zou ik hen laten kiezen uit allerlei mogelijkheden die ik voorbereid had.

Zij wilden vooral eens gewoon buiten rondlopen. Geen musea of organisaties. Gewoon eens rondkijken in de stad. Het was voor mij een aangename en leerrijke ervaring met een boeiend duo. Nidal en Tol leerden elkaar kennen op deze trip, maar toen ik ze afhaalde kwamen ze al goed overeen. Tol is een open vrouw die heel goed ter tale is. Nidal bleef wat meer op de achtergrond, maar bij diepere gesprekken bleek hij over een goede achtergrond te beschikken.

Wij spraken samen Engels. Toen ik hen iets in Arabisch hoorde zeggen, vroeg ik hun naar hun onderlinge communicatie. Haar antwoord was dat zij Arabisch begreep, maar slecht sprak. Hij voegde eraan toe dat haar Arabisch beter was dan zijn Engels. Wat zij dan weer tegensprak. Bescheidenheid troef.

Toen ik vroeg naar hun voorkeur voor het eten, vroeg Tol meteen vegetarisch. Nidal zei dat hij helemaal geen voorkeur had. Hij was dankzij Tol de vegetarische kost al goed gewoon. Tol zag ik niet roken, maar ze had er wel oog voor dat Nidal graag zijn sigarettenmomentje had. Ze genoten allebei van de trappist.

Als Gentenaar zag ik met plezier dat Nidal enorm genoot van de oude Gentse stad. Meteen toen we aankwamen, merkte hij op dat deze stad aangenamer was dan Brussel: een leefwereld op mensenmaat. Ik ben geen stadsgids, maar geboren en getogen Gentenaar. Ik vertelde wat in me opkwam. Bij nader inzien, paste ik mijn verhalen onbewust aan het publiek aan. Ik vertelde o.a. over een volk dat bezet was door een Spaanse overheerser die hen vernederde. Die onderdrukking is voorbij, maar ze dragen nog steeds met fierheid de strop die hen moest vernederen. Toen we terug in de auto stapten, vroeg Tol meteen als een goede leerling of dat touw aan mijn spiegel een Gentse strop was.
Ook het verhaal van de Nieuwe Gentse Aliantie maakte indruk: een groep jongeren die de draak steken met de politiek en zo op een ludieke manier de boodschap van verdraagzaamheid brengen aan bewoners en politici.

Een indrukwekkend verhaal.

’s Avonds kregen we in een overvol klein zaaltje een mooi discours, gevolgd door een boeiend interactief gesprek.
De kern van hun beider verhaal, was de Nakba en de verdrijving uit de Palestijnse dorpen. Een Palestina-activist merkte vooraf op dat het verhaal voor een minder ingelicht publiek te beperkt zou zijn om de huidige problemen te begrijpen. Maar ik vertrouwde erop dat de vragenronde dat wel goed zou maken. Beide sprekers stonden helemaal open voor alle mogelijke vragen.

Tor antwoordde onbevangen en ad rem. Volgens de visie van Zochrot kan men elkaar leren kennen en appreciëren, door de gemeenschappelijke geschiedenis te aanvaarden, inclusief de eigen verantwoordelijkheid daarin. Zij vertelde over een actie van Zochrot waarbij ze in de vluchtelingenkampen Palestijnen fotografeerden. Die foto’s plaatsten ze op ware grootte in het geboortedorp van de vluchtelingen. (Zie foto bij deze mail + het filmke op youtube http://www.youtube.com/watch?v=5bCJkmqj6Lw)

Haar grootvader kwam als activist in 1948 uit Zuid Afrika vechten voor een nieuw land voor de joden. Hij had kaarten waar de Palestijnse dorpen op stonden. Nu zijn veel van die dorpen verdwenen van de Israëlische kaarten, of vervangen door nieuwe joodse nederzettingen. Als Joodse had ze zelf ervaren dat zij de Palestijnen tijdens haar opvoeding niet leerde kennen. Pas later kon ze ervaren dat heel goed met hen valt samen te leven.

Van Nidal blijft me vooral bij, dat het vluchtelingenschap zijn leven beheerst. Hij woont al heel zijn leven in een vluchtelingenkamp en is heel actief in Badil. Hij vertelde over een project in het kamp waar ze de jongeren filmpjes lieten maken over hun leefwereld als vluchteling. De beelden van de manier waarop zij de ruines van de vroegere dorpen vereren als hun erfgoed, deden mij terugdenken aan ons tochtje door Gent. Ik zag weer hoe Nidal genoot van de wandeling tussen de oude gebouwen en de waardering waarmee hij het gewelfde keldercafé langs de korenlei keurde.

Hij was voorzichtig in zijn antwoorden en gebruikte zijn eigen negatieve ervaringen zeker niet als middel om sympatie op te wekken. In antwoord op een vraag, zei hij kalm dat hij zelf ook al in totaal 7 jaar doorbracht in Israëlische gevangenissen. Voor mensen als hij, is zoiets heel gewoon. Toen er een vraag kwam over Hamas, keek Tor Nidal aan. Hij dacht diep na, op zoek naar een antwoord dat geen confrontatie zou uitlokken. Zij had meteen een antwoord klaar: “Hamas vecht tegen een bezetter. Over heel de wereld worden vrijheidsstrijders vereerd als volkshelden. Waarom noemt men de strjiders van Hamas dan terroristen?” Een toehoorder bleef kritisch vragen of vreedzaam samenleven met die mensen nog echt mogelijk is. Daarop kwam het antwoord dat het percentage vreedzame activisten in Palestina groter dan in Israël.

Tor benadrukte ook heel duidelijk: verwar Zionisme niet met Jodendom. Zionisme is geen godsdienst, maar een politieke strekking. Volgens Tol zijn de meeste Palestijnen niet tegen de joden. Zij kennen het verschil tussen Jodendom en Zionisme beter dan de joden zelf. Hoewel Israël in alle vredesonderhandelingen meepraat over de tweestatenoplossing, is dat model met 2 staten eigenlijk nooit haar doel geweest. De zionistische politiek was van bij aanvang: (1) alle Palestijnen verdrijven (2) Joden in nieuwe nederzettingen (3) positieve propaganda: “een land zonder mensen voor mensen zonder land”.

Grassroots

Bij mijn reizen door Palestina hoorde ik vaak het pleidooi voor erkenning van de Grassroots, de basisbewegingen. Kleintjes voelen zich soms genegeerd door de groten. Die maandagavond voelde ik mij deel van de grassroots.

Er kwamen veel geïnteresseerd mensen naar een anarchistische bijeenkomst in een klein onverwarmd cafeetje. Toen ik met de sprekers aankwam, stonden de stipte mensen al voor een gesloten deur te wachten. Terwijl Roel met plakband een laken tegen de muur plakte voor de presentatie, sleepte het publiek zelf stoelen aan. Naarmate er meer volk binnenkwam, werden de tafels opzij geschoven. Uiteindelijk zat het zaaltje helemaal vol. Het werd een boeiende interactie. Zelfs nadat we om 11u de besprekingen hadden afgesloten, gingen de gesprekken nog door tussen pot en pint.

De sprekers kwamen die nacht enthousiast buiten. Zij hadden de eerste dagen al gesproken voor select publiek in mooie verzorgde zalen. Maar ze vonden dit de beste bijeenkomst die ze al gehad hadden: veel meer mensen en veel interesse.