De tweestatenoplossing sneuvelt in Jeruzalem

Israëlische nederzettingen en andere Joodse bouwprojecten blijven als paddenstoelen uit de grond schieten in het bezette Oost-Jeruzalem. In juni 2009, 42 jaar na de Israëlische annexatie en bezetting van Oost-Jeruzalem, blijft de situatie verder te escaleren. Opeenvolgende Israëlische regeringen willen niet weten van een opdeling van wat zij zien als de ‘eeuwige en ondeelbare hoofdstad’ van Israël. Dit blijkt niet alleen uit de retoriek van de Israëlische regering maar ook uit de feiten op de grond. Nieuwe Israëlische bouwprojecten in bezet Oost-Jeruzalem maken niet alleen een tweestatenoplossing onmogelijk, ze geven ook aanleiding tot mensenrechtenschendingen. Amnesty publiceerde hierover in 2004 al een rapport, maar sindsdien werd de situatie alleen maar erger.

Sinds de annexatie van Oost-Jeruzalem in 1967 onderneemt de Israëlische overheid een heleboel acties om het aantal Joodse Israëli’s in de stad te doen stijgen en het aantal Palestijnen zoveel mogelijk te beperken. De Israëlische autoriteiten willen zo in Jeruzalem een demografische en geografische situatie creëren om elke toekomstige poging de Israëlische soevereiniteit over de stad te betwisten, de kop in te drukken. Dat stelt de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem.

Ondanks de annexatie blijft Oost-Jeruzalem nochtans deel uit maken van de bezette Palestijnse gebieden en haar Palestijnse inwoners blijven beschermd door het internationaal humanitair recht.

Meer dan “natuurlijke groei”

Ondanks alle kritiek blijft Israël huizen bijbouwen in de illegale nederzettingen, vooral rond Oost-Jeruzalem. Dat is en blijft een schending van de vierde Conventie van Genève en een oorlogsmisdaad. Het is bovendien in strijd met beloftes die de Israëlische overheid zelf heeft gedaan aan het Kwartet en tijdens de conferentie van Annapolis in december 2007. De nieuwe Israëlische eerste minister Benjamin Netanyahu is een voorstander van wat hij noemt ‘een natuurlijke groei’ van de bestaande nederzettingen. De Amerikaanse president weigert dit argument te aanvaarden. Bovendien zien we op het terrein niet alleen een natuurlijke groei, maar een versnelde expansie die de tweestatenoplossing in gevaar brengt. De Europese Unie en de Verenigde Staten benadrukken dat een bevriezing van de nederzettingen één van de noodzakelijke stappen is om het vredesproces nieuw leven in te blazen.

Huidig Israëlisch minister van Binnenlandse Zaken Eli Yishai van de pro-kolonistenpartij Shas, heeft ondertussen groen licht gegeven voor de uitbreiding van de grote nederzetting Ma’ale Adumim op de Westelijke Jordaanoever, net buiten Oost-Jeruzalem. Er zal zo’n twaalf miljoen vierkante meter Palestijns land worden onteigend voor de bouw van 6000 huizen tussen Ma’ale Adumim en een andere nederzetting Qedar. Het noorden van de bezette Westelijke Jordaanoever zal daardoor verder afgesloten worden van het zuiden en Jeruzalem zal helemaal geïsoleerd worden van de Westelijke Jordaanoever. De minister benadrukte dat men zich niets zou aantrekken van protest vanwege de internationale gemeenschap

De tweestatenoplossing in Jeruzalem voorgoed naar de prullenbak?

De grootste bedreiging voor de tweestatenoplossing speelt zich af rond de Oude Stad van Jeruzalem. De Israëlische regering is begonnen met de uitvoering van een uiterst controversieel plan om tot 2013 €86miljoen te investeren in de “ontwikkeling” van de omgeving rond de Oude Stad. Bedoeling is “de status van Jeruzalem als hoofdstad van Israël” te versterken. Het plan zal de Israëlische greep versterken op de Palestijnse buurten rond de Oude Stad. De plannen omvatten nieuwe openbare parken en nieuwe huizen voor Israëli’s en zullen de gordel van Joodse wijken rond het oostelijke Arabische deel van Jeruzalem vervolledigen. Daardoor wordt het moeilijker om ooit Jeruzalem op te delen en zal de kwestie van Jeruzalem onoplosbaar worden, zegt de Israëlische vredesbeweging Peace Now (zie ook interview met Hagit Ofran).

Peace Now berichtte in maart 2009 over de Israëlische plannen voor de uitbreiding van bestaande Israëlische nederzettingen. Het gaat om 73.302 huizen, waarvan 5722 in Oost-Jeruzalem. Volgens Peace Now zijn voor 15.156 huizen vergunningen uitgeschreven en zijn ongeveer 8950 huizen reeds gebouwd. 58.000 aanvragen wachten op goedkeuring, maar verwacht wordt dat deze goedkeuring probleemloos zal verlopen. Deze uitbreiding betekent maar liefst 300.000 kolonisten extra, bovenop de huidige 450.000 à 475.000. 

De Palestijnse huisvestingscrisis in Oost-Jeruzalem

De officiële bouwactiviteit in de Israëlische nederzettingen in Oost-Jeruzalem staat in schril contrast met het totale gebrek aan officiële stadsplanning voor de Palestijnse buurten van Oost-Jeruzalem. Palestijnse inwoners van Oost-Jeruzalem kunnen daardoor geen bouwvergunning verkrijgen. Gevolg: Palestijnen in Oost-Jeruzalem zien zich genoodzaakt “illegaal” te bouwen. In een nieuw rapport buigt OCHA, de VN organisatie die instaat voor de coördinatie van humanitaire zaken in de bezette Palestijnse gebieden, zich over dit fenomeen. Tegen 2030 zullen Palestijnse inwoners van Oost-Jeruzalem vijf keer meer huizen nodig hebben dan wat het stadsbestuur voor ogen heeft. Gebaseerd op een groei van de bevolking van 3.4% zullen er tegen 2030 524.000 Palestijnse inwoners in Jeruzalem zijn (dubbele van vandaag) die ongeveer 50.000 woningen meer nodig zullen hebben.

Minstens 28% van alle Palestijnse woningen in Oost-Jeruzalem zijn vandaag gebouwd in overtreding met de Israëlische bouwvoorschriften. Dat komt overeen met een 60.000-tal Palestijnen die het risico lopen dat hun huis vernietigd zal worden door de Israëlische autoriteiten. Het gaat hierbij om een voorzichtige schatting. Het werkelijke aantal kan veel hoger liggen. Sinds 1967 zijn al 2000 constructies van Palestijnen in Oost-Jeruzalem neergehaald omdat ze niet over een vergunning beschikten (tussen 2000 en 2008 gaat het om 670 gebouwen).

Nir Barkat, de nieuwe burgemeester van Jeruzalem die zes maanden geleden werd verkozen, schakelt nog een tandje hoger. Sinds het begin van 2009 zijn al 1052 vernietigingsorders uitgevaardigd en werden 23 structuren daadwerkelijk gesloopt. Al 109 Palestijnen staan op straat, waaronder 60 kinderen. Gezien het hoge aantal vernietigingsorders valt te vrezen dat dit aantal tegen het einde van het jaar dramatisch zal stijgen. De negatieve gevolgen van de huisvernietigingen voor gezinnen zijn veelvuldig: psychologische stress, schulden door het verlies van hun grootse bezit en torenhoge gerechtskosten (indien men een advocaat onder de arm heeft genomen). Bovendien leggen de stadsdiensten van Jeruzalem bij overtredingen hoge boetes en soms zelfs gevangenisstraffen op. Kinderen kunnen vaak voor geruime tijd niet naar school gaan en moeten basisdiensten zoals proper water en gezondheidszorg missen. Als bezettende macht heeft Israël nochtans de plicht te voorzien in de basisbehoeften van de Palestijnse bevolking.

Rechtbanken medeplichtig aan discriminerend beleid 

Op 17 mei ontvingen twee Palestijnse families van de wijk Sheikh Jarrah in Oost-Jeruzalem een gerechtelijk bevel om hun woningen te ontruimen tegen 19 juli 2009. Dan zullen de huizen overgedragen worden aan de kolonistenorganisatie Nahalat Shimon International, die de wijk wil laten vernietigen en er in de plaats een nederzetting wil bouwen voor Israëlische kolonisten. De organisatie kocht de landrechten van twee Israëlische organisaties die in 1972 op basis van 19e-eeuwse Ottomaanse documenten een claim op het land indienden bij de Israel Lands Administration. Hoewel het eigenaarschap van deze organisaties nooit echt officieel geregistreerd werd, worden ze wel aanzien als de eigenaars en kregen de families van het betwiste land sinds 1972 regelmatig brieven waarin gevraagd werd huurgeld te betalen. Israëlische kolonisten blijven succesvol proberen om, met steun van de Israel Lands Administration, land in Oost-Jeruzalem terug te eisen dat onder Britse of Ottomaanse heerschappij aan Joden toebehoorde. Israëlische rechtbanken blijven weigeren om gelijkaardige eisen van Palestijnen, die voor 1948 eigenaar waren van land in West-Jeruzalem te erkennen. Dat toont volgens de Israëlische organisatie Ir Amim het cynische gebruik aan van het rechtssysteem in dienst van een discriminerende politiek.

Doordat de Israëlische autoriteiten in gebreke blijven stadsplannen uit te werken voor de Palestijnse buurten in Oost-Jeruzalem, en vervolgens actief huisvernietigingen uitvoert, schenden zij op grote schaal de sociaal-economische mensenrechten van de Palestijnse inwoners van Oost-Jeruzalem. Daarom moeten de Israëlische autoriteiten alle vernietigingen van gebouwen stopzetten en plannen uitwerken om de Palestijnse huizencrisis in Oost-Jeruzalem aan te pakken.

Dit artikel schreef ik voor de maandelijkse nieuwsbrief ‘Mensenrechten in Israël en Palestina’ van Amnesty International Vlaanderen.​ Dit artikel werde mede geschreven door Thijs Buelens.

Achtergrondinformatie

ALGEMENE INFORMATIE OVER (OOST-)JERUSALEM

RELIGIEUS-TOERISTISCHE PROJECTEN EN BOUW ROND DE OUDE STAD

BOUW VAN NIEUWE NEDERZETTINGEN IN OOST JERUZALEM

HUISVERNIETIGINGEN EN PALESTIJNSE HUISVESTINGSCRISIS IN OOST-JERUZALEM

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.