De toekomst van wereldwijd onderwijs op het spel

Het fonds dat ontwikkelingslanden ondersteunt om alle kinderen kwaliteitsvol basisonderwijs te laten volgen, heeft voor de komende 3 jaar minimum 2,5 miljard USD nodig. Er wordt bovendien gehoopt op 5,5 miljard USD extra toezeggingen voor basisonderwijs via andere kanalen. Samen met de collega’s van de internationale Plan-koepel zullen we in Kopenhagen druk proberen te zetten op de internationale donoren om de nodige toezeggingen te doen.

De laatste 10 jaar is het aantal kinderen dat wereldwijd niet naar school gaat sterk gedaald. Toch gaan nog altijd 67 miljoen kinderen niet naar school (meer dan de totale bevolking van Frankrijk). Bovendien is de kwaliteit van het onderwijs vaak zo slecht dat kinderen nauwelijks leren lezen, schrijven of rekenen. Velen haken dan ook voortijdig af.

Onderwijs cruciaal

Basisonderwijs is nochtans niet alleen een recht voor alle kinderen ter wereld, het is cruciaal voor de ontwikkeling van landen in het Zuiden. Basisonderwijs van goede kwaliteit draagt bij tot economische ontwikkeling en helpt armoede bestrijden. Het is één van de beste manieren om de bevolkingsgroei in de hand te houden. Basisonderwijs is cruciaal voor de bestrijding van ziektes zoals hiv/aids en malaria. En het kan de motor zijn voor het ontstaan van eerlijkere samenlevingen waarin jongens en meisjes, mannen en vrouwen gelijke kansen hebben.

Het is dan ook cruciaal dat de conferentie in Denemarken een succes wordt. Als de internationale gemeenschap er in Kopenhagen in slaagt om voor de komende drie jaar 2,5 miljard USD te vinden, dan zullen 25 miljoen kinderen extra naar school gaan, 600.000 nieuwe leerkrachten aangeworven kunnen worden, 50 miljoen nieuwe schoolboeken verdeeld worden en zal dankzij de verbeterde kwaliteit van het onderwijs het aantal kinderen dat jaarlijks met succes het lager onderwijs doorloopt, met 7,5% stijgen. De GPE berekende bovendien dat er elk jaar 350.000 minder kinderen zullen sterven aan ziektes die gemakkelijk te voorkomen zijn en dat er elk jaar 14.000 moeders gered kunnen worden die anders zouden sterven als gevolg van hun zwangerschap of bevalling.

Naast de 2,5 miljard USD voor het GPE fonds, hoopt men tijdens de conferentie ook toezeggingen te krijgen voor 5,5 miljoen USD extra via de bilaterale onderwijsprogramma’s van donorlanden, andere multilaterale bijdragen voor onderwijs (bijvoorbeeld via UNESCO) en via donaties van privéfondsen en bedrijven.

Plan België voert al verschillende jaren actief campagne rond onderwijs voor kinderen in het Zuiden. We willen in België de aandacht vestigen op het belang van investeringen in kleuteronderwijs, in de kwaliteit van het onderwijs en in specifieke maatregelen om de onderwijskansen van meisjes te vergroten. België is immers traditioneel een donor die een groot gedeelte (tweederde!) van haar steun voor de sector onderwijs aan universiteiten, hogescholen en beurzen voor buitenlandse studenten besteedt. Ondanks de nog zeer grote uitdagingen voor het basisonderwijs in het Zuiden, en met name in verschillende landen waar de Belgische ontwikkelingssamenwerking actief is, gaat er slechts een klein deel (18%) van de Belgische steun voor onderwijs naar het basisonderwijs.

We hopen dat deze eerste GPE donorconferentie een startpunt kan betekenen voor België om basisonderwijs een sterkere plaats te geven in haar ontwikkelingssamenwerkingsbeleid. Enerzijds door voor de volgende drie jaar een aanzienlijk bedrag vrij te maken voor het GPE fonds. Anderzijds door ook in de eigen programma’s in de partnerlanden van de Belgische ontwikkelingssamenwerking sterker de nadruk te leggen op het ondersteunen van kwaliteitsvol basisonderwijs.

Druk uitoefenen

Daarnaast zullen we samen met onze collega’s van de internationale Plan-koepel in Kopenhagen druk proberen zetten op de andere internationale donoren. Niet alleen zullen we ervoor ijveren dat donoren hun deel van de lasten dragen. We zullen er onder andere ook voor pleiten dat donoren hun steun voor basisonderwijs voorspelbaar maken door lange termijn engagementen aan te gaan. Ze moeten er ook voor zorgen dat hun steun voor onderwijs ook echt ten goede komt aan onderwijssystemen in het Zuiden. Nog te vaak wordt steun voor onderwijs besteed aan beurzen voor buitenlandse studenten of is ze gekoppeld aan dure ‘consultants’ of goederen uit de donorlanden. We zullen ook benadrukken dat basisonderwijs een recht is voor alle kinderen ter wereld. Er moeten dan ook specifieke maatregelen genomen worden voor kwetsbare en gediscrimineerde groepen zoals meisjes, kinderen uit afgelegen en landelijke gebieden, kinderen van etnische minderheden, kinderen van arme families, enzovoort.

Plan België zal niet alleen via beleidsbeïnvloeding haar steentje bijdragen. Plan België is zelf in verschillende landen in het Zuiden actief rond kleuteronderwijs, kwaliteit van lager onderwijs en onderwijs voor meisjes. 

We zijn alleszins razend benieuwd naar het resultaat van deze conferentie en we hopen dat het een nieuwe start kan betekenen voor de steun voor basisonderwijs in het Zuiden. De toekomst van het onderwijs en daarmee ook de toekomst van miljoenen kinderen en hun families staat op het spel.

Volg hier de komende dagen de ontwikkelingen in Kopenhagen!

Het ‘Global Partnership for Education’ (GPE) is een internationaal partnerschap van ontwikkelingslanden en donorlanden dat in 2002 werd opgericht als het EFA-Fast Track Initiative om snellere resultaten te boeken bij het realiseren van ‘Education For All’-doelen. In het GPE werken ontwikkelingslanden, lokale en internationale ngo’s en bilaterale, regionale en internationale instellingen en ontwikkelingslanden samen. Het GPE helpt regeringen van ontwikkelingslanden bij het opzetten en verbeteren van nationale onderwijsplannen en -systemen en geeft zowel inhoudelijke als financiële steun.