Mordechai Vanunu en het israelische kernwapenprogramma.

Mordechai Vanunu is de Israëlische klokkenluider, die aan het licht bracht dat Israël een kernwapenprogramma heeft.  De Israëlische overheid blijft hem vervolgen.

Mordechai is zoon van een Joodse familie die van Marokko naar Israël verhuisde. Hij werkte na zijn legerdienst als technicus bij het Israëlisch Atoomprogramma Dimona.  In oktober 1986 vertelde hij aan de media over het Israëlische Kernwapenprogramma. Naar eigen zeggen deed hij dit om Israël te behoeden voor een tweede Holocaust. Hijzelf bekeerde zich tot het Christendom.

De Mossad ontvoerde hem uit Italië en hij werd in Israël veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf wegens spionage en verraad. Hij zat de volledige straf uit, waarvan 12 jaar in eenzame opsluiting. Na zijn vrijlating bleef hij onder politiebewaking en een militair bevel legde hem zware voorwaarden op. Hij mocht Israël niet meer verlaten en moest elke adresverandering melden bij de overheid. Hij mocht niet meer met buitenlanders omgaan, zeker niet met journalisten en ambassades.

Gewaardeerde klokkenluider of verrader?

Velen zien hem als een held omdat hij durfde spreken over de atoomwapens. Al 24 jaar lang roepen internationale prominenten op tot zijn vrijlating: nobelprijswinnaars, politici, mensenrechtenactivisten, musici, acteurs, schrijvers, journalisten, … Vanunu wordt ook jaarlijks genomineerd voor de Nobelprijs voor Vrede.

Voor de Israëlische overheid blijft hij een verrader. Hoe het ook zij: hij werd gestraft en zat zijn straf volledig uit. Er zijn dus geen argumenten meer om hem niet gewoon als een vrij man te laten leven. 
Het Israëlisch Hoger Gerechtshof blijft volhouden dat zij Vanunu moeten afschermen voor hun eigen veiligheid, omdat hij staatsgeheimen kent. Uzi Eilam, die van 1976 tot 1986 aan het hoofd stond van de Israëlische Commissie voor Kernenergie, weerlegt dit in een artikel dat bij Reuters verscheen op 20 december 2009.  Deze gepensioneerde topman van het leger beweert dat Vanunu absoluut geen relevante informatie meer heeft over het atoomprogramma Dimona. Hij vermoedt dat de overheid hem enkel wil bestendigen in zijn voorbeeldfunctie. Volgens Eilam waren de onthullingen van Vanunu zelfs positief voor de staat. Zij hielpen Israël in haar afschrikkingstrategie. 

Opnieuw aangehouden.

Vanunu overtrad al een paar maal het contactverbod door met buitenlandse media te praten. Daarvoor werd hij op 23 mei 2010 opnieuw voor 3 maand opgesloten in de zwaarst bewaakte gevangenis van Israël. Zijn broer bezocht hem op 11 juli onder een strikt bezoekersregime: 30 minuten contact via telefoon achter een glazen raam. Hij vertelde dat Mordechai zwaar depressief was door de onmenselijk harde omstandigheden. Hij zat in eenzame opsluiting in een kleine cel met slechts 1 kleine gerasterde opening bovenaan de muur en mocht dagelijks een uurtje wandelen in een kleine ruimte.

Amnesty International verklaarde hem een gewetensgevangene en riep de Israelische overheid bij deze recente opsluiting andermaal op om de beperkingen onmiddellijk op te heffen. In een mededeling dd. 18 juni 2010 lees ik: “De voorwaarden die men Mordechai Vanunu oplegt, beperken zijn recht bewegingsvrijheid en meningsuiting. Het zijn schendingen van het internationaal humanitair recht. Ze moeten opgeheven worden en hij moet de kans krijgen om terug als een vrij man te leven. Mordechai Vanunu mag niet opgesloten worden, zeker niet in eenzame opsluiting in een accomodatie voor gewelddadige criminelen. Hij leed erg onder de 11 jaar durende eenzame opsluiting na zijn veroordeling in 1986. Hem terug opsluiten in dergelijke omstandigheden is wreed, onmenselijk en vernederend.” 

Mairead Maguire, Nobelprijslaureaat en Gerry Grehan, volksvertegenwoordiger in het Noord-Ierland schreven hierover op 28 juli 2010 een brief aan President Barak Obama, Britse Eerste Minister David Cameron, Israëlische premier Binyamin Netanyahu en andere wereldleiders en prominenten. Zij vroegen hun hulp om de voorwaarden op te heffen en Mordechai Vanunu de toelating te verlenen om Israel te verlaten. Er kwam prompt een petitie om hun oproep kracht bij te zetten. http://humanrights.change.org/petitions/view/release_mordechai_vanunu

Israël duld geen communicatie over haar kernwapenprogramma.

Op 8 augustus werd Mordechai Vanunu weer vrijgelaten. Bij zijn vrijlating riep hij de overheid op hem met rust te laten, aangezien hij toch geen informatie heeft over de inhoud van het wapenprogramma. De draconische voorwaarden blijven echter gelden. Hij mag Israel niet verlaten. Hij mag niet met buitenlanders praten, zeker niet met de media en mag zelfs niet in Israël rondreizen zonder toestemming van de overheid.

Mairead Maguire reageerde prompt: “Het is onaanvaardbaar dat de Israëlische overheid Vanunu blijft straffen omdat hij de wereld vertelde dat Israël kernwapens heeft. Hij kreeg al 18 jaar gevangenisstraf (waaronder 12 jaar in eenzame opsluiting) en zes jaar onder zware beperkingen, waaronder de laatste 3 maand gevangenissstraf. Hoe lang zal Israël nog blijven doorgaan met Mordechai Vanunu te straffen omdat hij de waarheid vertelde?”

Het is een retorische vraag: praten over het Israëlische kernwapenprogramma is simpelweg “not done”. En Europa en de Verenigde Staten respecteren dat. De Arabische Staten en Iran veroordelen al langer de dubbele standaard die het Westen hanteert in haar houding tav kernwapens. De Nucleaire ontwikkelingen in de Arabische Wereld liggen constant onder de Westerse kritiek, met Iran op dit ogenblik op kop. Over de Israëlische activiteiten in dat domein zwijgt men devoot… 

foto’s: de foto van Mordechai Vanunu op wikipedia. Logo en sfeerbeeld van de herdenking van Hiroshima en nagasaki in Gent.