Ja, ik ben een vrouw, mag ik even?

Sinds ik hier ben toegekomen ben ik op voorbeeld na voorbeeld gestoten van hoe moeilijk de situatie van een vrouw hier kan zijn.

Ik heb vrouwen ontmoet die zes jaar universiteit achter de rug hebben, maar die huisvrouwen worden zodra ze trouwen. De plaats van de vrouw is aan de haard.

Ik heb een jonge collega die nog thuis woont, zoals hier gebruikelijk is voor ongetrouwde meisjes. Ze is volwassen, heeft een universitair diploma, maar toch mag ze niets zelf kopen en beslissen. Ze heeft haar vaders toestemming nodig. Als ze trouwt gaat dit beslissingsrecht waarschijnlijk recht van haar vader naar haar man. Wat, uiteindelijk, hoe kan zij nu zelf iets beslissen, vrouw die ze is?

Ik heb deelgenomen aan een AIDS awareness dag. Heel het dorp was uitgenodigd. Er kwamen bijna net zoveel mannen als vrouwen, maar de vrouwen wachtten met plaatsnemen tot de mannen waren gaan zitten. Dan namen zij de plaatsen aan de andere kant van de zaal, en op de achterste rijen. Er kwamen alsmeer vrouwen, en de achterste rijen geraakten volzet. Toch was er een veel aandringen nodig om de bijkomende vrouwen te overtuigen om meer vooraanliggende plaatsen in te nemen. Zij zijn de passagiers op de achterbank, tweederangsvolk.

Naast de dagelijkse bewijzen die ik hier ervaar, lees ik vreselijke dingen in de kranten.

Indië heeft enorme aantallen abortussen die uitgevoerd worden op basis van het geslacht van de foetus. Meisjes zijn ongewenst, en men wil ervan af.

Er is een vrouw die een martelaarstatus heeft verworven doordat ze gestorven is na zichzelf in brand te hebben gezet. Vroeger heerste hier een gebruik waarbij weduwen werden verbrand samen met het lijk van hun gestorven man, aangezien een vrouw alleen niets waard is. Dit gebruik is nu verboden, maar niet verdwenen. Het feit dat een vrouw de status van martelaar toegedicht krijgt als ze zichzelf in brand zet zelfs al is haar man niet gestorven, is veelzeggend vind ik.

Al deze dingen zijn zo “in-your-face” dat we er een beetje opstandig van worden. Ja, wij zijn vrouwen. Nee, wij hebben daar geen probleem mee. Ja, wij zijn trots. Het heeft onze zoektocht naar hoeveel we zouden assimileren en accepteren een beetje moeilijker gemaakt. Hoe kultuurrelativitisch kan man zijn? Wat is kultuur, en wat is repressie onder de mantel van kultuur? Wie zijn wij om te oordelen, of kunnen wij juist een rol spelen in het tonen van een alternatief?

Een goed voorbeeld van dit alles is het dilemma om hoe we ons kleden. Indische vrouwen kleden zich om hun lichaam te bedekken, haar lichaam hoort haar man toe. Als ze ongetrouwd is zal ze zich eveneens erg zedelijk kleden. Dit betekent dat ongetrouwde vrouwen zoals wij lange broeken dragen, met daarover een lange tuniek en een sjaal die de borsten bedekt. Ik heb zo twee outfits gekocht in het begin dat we hier waren. Maar om de één of andere reden voelt het erg vreemd aan ze te dragen. Ik heb het gevoel dat ik me verberg, en dat ik het idee dat vrouwen liefst onzichtbaar zouden zijn bevestig. Daarom besliste ik geen kleren meer van dat soort te kopen. Ik draag nu mijn eigen broeken met een lange blouse. De sjaal laten we ook maar thuis. Een kleine, maar voor mij belawngrijke, rebelsheid.  

Verder weigeren Petra en ik te zwijgen als we op de bus zitten, zoals het vrouwen hier betaamt. We wonen samen in een appartement, zonder man of vader. We zijn hier, werken, reizen, zonder een man om ons te begeleiden. En, stiekem, probeer ik de jonge meisjes uit de buurt te vragen wat ze willen worden als ze groot zijn: dokter, ingenieur, politiker? Een idee planten en hopen dat het kiemt? Hopelijk zullen alsmeer kiempjes uitgroeien, en ervoor zorgen dat de Indische vrouwen tot volle bloei komen.