“Sharia” is een politiek buzzword

Men zou haast denken dat de aankomende verkiezingen zich afspeelden in een land als Egypte of Turkije, maar nee, het is toch echt in België. In een land, waar moslims de absolute minderheid zijn, circa zeven procent van de totale bevolking, is er elke dag een nieuw verhaal dat de politiek en vervolgens de media domineert. Het politieke buzzword van dit moment is dan ook “sharia”.

Mensen lezen natuurlijk veel liever over sharia dan over economisch of sociaal beleid. Deze Trumpiaanse, op sensatie beluste sociale-media-politiek is recentelijk ook overgeslagen van rechts naar links. Hoe meer shockerend het statement, hoe meer likes, clicks en shares. Met de slogan “Geen Sharia. Nu Niet. Nooit”, is de toon gezet voor het politieke debat in België. Als islamofoben en extremisten met terminologie aan de haal gaan, dan voel ik mij geroepen om één en ander recht te zetten.

Nu, ik ben absoluut geen apologeet en erken ik dat deze term veel onrecht is aangedaan, zeker vanwege groepen zoals Sharia4Belgium, de partij ISLAM en door dogmatische en barbaarse regeringen zoals die van Saoedi-Arabië, maar dit geeft geen compleet beeld en maakt het zeker niet gerechtvaardigd dat politici in eigen land dit begrip klakkeloos overnemen en voor eigen belang gebruiken.

Wat is de sharia?

Sharia voor moslims is een alomvattend begrip; alle islamitische rituelen vallen hieronder; het gebed, vasten, de bedevaart en aalmoes geven. Het gaat primair over de relatie van het individu met God, maar het gaat echter verder dan dat, het is ook een complex systeem van jurisprudentie en interpretaties vanuit verschillende wetsscholen en perspectieven.

In 2010 heeft George Washington University een studie gepubliceerd met de landen die het meest volgens de islamitische waarden zouden leven. In de top 10 stonden: Ierland, Nieuw Zeeland, Denemarken, Luxemburg, Groot-Brittannië met België op plaats 10.

Het is zeker niet statisch, naargelang tijd en context veranderen elementen en regelgevingen. Daarnaast is het ook gebaseerd op een scheiding van kerk en staat. Vanuit de sharia wordt er bijvoorbeeld wel aan moslims opgedragen om zich aan de wetten van het land waarin ze wonen te houden. Wat wij nu zien als ‘sharia’ in veel strikte islamitische landen, staat dan ook ver van het concept zelf en haar oorspronkelijke doelstellingen; het preserveren van leven, religie, familie, bezit en intellect.

In 2010 heeft George Washington University een studie gepubliceerd met de landen die het meest volgens de islamitische waarden (sociaal en economisch) zouden leven. In de top 10 stonden: Ierland, Nieuw Zeeland, Denemarken, Luxemburg, Groot-Brittannië met België op plaats 10.

Op plaats 33 kwam pas het eerste echte islamitische land, namelijk Maleisië. Landen zoals Saoedi-Arabië kwamen niet eens in de top 50.

De menselijke uitvoering van dit goddelijke concept schiet dus zwaar tekort in islamitische landen. Je kan het vergelijken met het communisme als abstract concept en de extreme uitvoering ervan in landen zoals Rusland of China.

Extremistische versie

In een typisch jurisprudentie boek wordt minder dan 2% aandacht besteed aan lijfstraffen, maar het is net dat waar de gemiddelde niet-moslim aan denkt bij het horen van dit woord. Vaak zijn deze straffen echter gevolgd door clausules die het onmogelijk maken dat ze toegepast worden, plus de bijbehorende profetische uitspraak is dat het altijd beter is om deze niet toe te passen.

Net zoals het woord jihad uiteindelijk zijn oorspronkelijke betekenis heeft verloren, geldt nu hetzelfde met sharia.

In de gehele geschiedenis van het Ottomaanse rijk (500 jaar) was er dan ook maar een instantie genoteerd van de toepassing van een lijfstraf. De toepassing van lijfstraffen heeft pas echt z’n entree gezien ten tijde van het kolonialisme, als islamistisch alternatief op de Westerse invasie.

De focus voor hedendaagse extremistische groepen is dan ook alleen maar op het toepassen van deze straffen als onderdeel van een anti-westerse identiteit. Net zoals het woord jihad uiteindelijk zijn oorspronkelijke betekenis heeft verloren, geldt nu hetzelfde met sharia.

Belgische politiek

Het feit dat er opheldering gegeven moet worden over eeuwenoude islamitische concepten zoals de sharia vanwege campagnes tijdens gemeenteraadsverkiezingen blijft echter verbazingwekkend.

Met uitzondering van een handvol extremisten leven moslims met hun versie van de sharia al tientallen jaren vredig in het Westen. Er vinden islamitische bruiloften en begrafenissen plaats. Er zijn moskeeën, er is onderwijs, er wordt gebeden en gevast tijdens de Ramadan.

Deze politieke poppenkast, waarbij moslims te pas en te onpas worden bijgesleept, levert, behalve likes en shares, niets op. Een schepen die trots twittert over het feit dat hij een huwelijk heeft geweigerd, het theatrale en beschamende vertoon van Redouane Ahrouch bij “De Afspraak” en vervolgens de bovengenoemde media campagnes.

Maar ook de zogenaamde ‘positieve’ acties zoals ramadankalenders en publieke vertoningen in moslimsferen zijn een bron van frustratie. Dit omdat deze ook een vorm zijn van symboolpolitiek. Ze geven de uiterlijke impressie dat moslims bij sommige partijen wel welkom zijn, terwijl emancipatorisch beleid zoals bijvoorbeeld het opheffen van een hoofddoekenverbod nog steeds wordt tegengehouden.

Met een politiek (en media) die focust op inhoudelijk debat, en zich niet laat leiden door succesjes op sociale media, is uiteindelijk iedereen beter af.

 

Arthemis Imaan Snijders is arabiste met een postgraduaat in politicologie en bezig aan een master islamitische theologie, daarnaast ook actlief als sociaal-juridisch adviseur voor migranten, vluchtelingen en sans papiers.