‘Stop het Mexicaanse staatsterrorisme!’

In 2012 vormde San Cristobal nog het decor van de vredige marsen van de Zapatisten. Bijna twintig jaar na de grote Maya-opstanden van 1994 trok de beweging weer door de straten.

Ze nam verschillende grote steden in Chiapas in, San Cristobal als belangrijkste. Hiermee veegden de demonstranten de geruchten van inactiviteit van de beweging van tafel.

De stad ademt nog steeds opstand uit. Op een overdekte patio in de hoofdstraat Real Guadalupe baten voorstanders van de Zapatisten het restaurant La Tierradentro uit. Het is volledig ingericht in de geest van de zapatisten. Foto’s en citaten vertegenwoordigen de boegbeelden van de beweging.

Het FNLS gaat op de barricades staan

Geweerchoten doorbreken abrupt de vredige sfeer. Vuurwerk? Zo lijkt het wel, maar er zijn alleen rook en kleine lichtflitsen te zien. Bommetjes of geweerschoten dan toch. Midden op het plein staan twee auto’s geparkeerd, tussenin een tafeltje. Een spandoek verklaart meteen wat er aan de hand is.

Na Mexico City vorige week, voert het FNLS (Frente Nacional de Lucha por el Socialismo – Het Nationaal Front voor Socialisme) dit weekend actie in San Cristobal. ‘Victimas del terrorismo de estado. Intento de ejecucion extrajudicial’ (Slachtoffers van terrorisme door de staat. Poging tot illegale exectie) proclameren ze. 

Een woordvoerder deelt flyers uit. Drie foto’s tonen Jesus Hernandez Reyes, Rubicel Hernandez Garcia en Matias Flores Hernandez. Drie jonge mannen, allen actief in diverse sociale verenigingen en lid van de afdeling van het FNLS in Mexico City. Op zeven november 2015 overleven ze nipt een poging tot moord. Alhoewel ‘overleven’. Allen geraken ze zwaar gewond. Rubicels toestand is nog steeds kritiek. Mogelijk blijft hij voor de rest van zijn leven verlamd aan zijn benen.

Of ze al weten wie verantwoordelijk is voor de drievoudige moordpoging? De woordvoerder van het FNLS grijnst. ‘El gobierno, no?’ Hij wijst naar het portret op zijn spandoek. ‘Zie je die man daar. Dat is Hector Santis Lopez. Op 29 september werd deze verdediger van de mensenrechten koelbloedig doodgeschoten. Hij woonde een protestactie bij tegen de illegale verdwijningen en moorden in Mexico. Denk maar aan de verdwijning van de Ayotzinapastudenten. Op 7 november was er een demonstratie om aandacht te vestigen op deze nog steeds onopgeloste moord. Jesus, Rubicel en Matias bevonden zich die fatale dag onder de protestgangers.’ 

Een keten van straffeloosheid

Verontwaardiging en ongeloof. Het lijkt wel een onstopbare ketting. Deze verhaallijn is er slechts één schakel van. De Ayotzinapastudenten die op 26 september 2014 verdwenen. Gevolgd door maandenlange straatprotesten om de overheid tot de orde te roepen. Op een van die protestacties worden nieuwe moorden gepleegd. Gevolgd door nieuwe demonstraties, waar nieuwe levens ongestraft worden weggewist.

Er is geen sprake van opgeven.

Toch is er geen sprake van opgeven. Het FNLS zet haar protest verder, vandaag in San Cristobal. Ze spreiden hun spandoeken uit, verspreiden informatie en roepen de aandacht van voorbijgangers. Ze dragen dezelfde boodschap uit als de ouders van de Ayotzinapastudenten het voorbije jaar. Het is een smeekbede voor gerechtigheid; voor het einde van de straffeloosheid die in Mexico de keten van onopgeloste moorden en verdwijningen eindeloos maakt.

Voorlopig ligt dat einde nog lang niet binnen handbereik. De overheid lijkt hen niet meteen te helpen. Net zomin als de politiediensten. ‘La corrupcion, lo sabes?’ De organisatie is op zichzelf aangewezen. Ze hebben steun nodig en aandacht voor de problematiek. San Cristobal is de perfecte uitvalsbasis. Overal in de straten staan opschriften om de aandacht op deze straffeloosheid te vestigen en eindelijk gerechtigheid op te eisen. ‘Alto al terrorismo de estado!’