Wie wordt de volgende Tanzaniaanse topjournalist? Op zoek naar verhalen, maar niet meer alleen

Kiangi Emmanuel, 5de jaar, droomt ervan ingenieur te worden, of zanger bij een gospelkoor; Louis Boniface, 3de jaar, een boekhouder/boer in spe, wiens droom het is in Tanga te wonen tussen fruitbomen en zeewind; Alex Sigalla, 3de jaar, die ervan droomt om piloot te worden; William Msoffe, 3de jaar, die advocaat wil worden om vrouwen- en kinderrechten te verdedigen; en Chambua Ombeni, de kadet van de bende, die ook aan boekhouden denkt.

Blog van 20 Augustus 2007

We vliegen erin. Een eerste interview met de grootvader van William staat op het programma, waar de journalistieke rollen afgetast worden en talenten ontdekt. De volgende dag organiseren we een workshop waar we rond video-, en interviewtechnieken werken, en het interview van de vorige dag evalueren. We stimuleren hen om vragen persoonlijk te maken, zodat de verhalen tot leven kunnen komen. We testen het uit door elkaar te interviewen en komen heel wat te weten over de jongens en hun dromen, en zij over ons…

Het intense op zoek gaan naar verhalen met de jongens levert vaak mooie vertelmomenten op, gepland en ongepland. Eén ding wordt al snel duidelijk, namelijk hun fascinatie voor het huwelijk. Wanneer een grootvader dit door heeft, zegt hij droogweg: “very interesting of course, according to your age”. Bij het aankaarten van dit onderwerp trekt hij de vraag al snel open: “What comes first, love or marriage?”, waarop een stilte volgt. “Love”, probeert Kiangi te antwoorden, zonder te beseffen dat de vraag retorisch is, waarop de grootvader rustig verder bouwt aan zijn verhaal. Bij een andere grootvader vragen de jongeren verder naar de betekenis van een bepaald aspect van de bruidsschat, waarbij de moeder van de bruid eieren en een geit ontvangt. De grootvader weigert met een hartelijke lach en een samenzweerderige knipoog naar ons om er verder op in te gaan. Later worden we apart genomen en onthult hij ons het geheim van de eieren en de geit.

Opvallend, en voor ons een groot geluk, is ook de bereidwilligheid van de ouderen om aan de interviews mee te werken. Nog voor de eigenlijke start van het project had de hoofdmeester van Same Secondary School ons al gerust gesteld dat het ‘de taak’ is van oudere mensen om hun verhalen aan de jongere generatie te vertellen. De geïnterviewden zelf bestempelen het project vaak als “very important work”. De mooiste uitspraak komt van Mr. Mchalla, die onze jongens de volgende bedenking meegeeft: “Wij, ouderen, zijn er binnenkort niet meer, de wazungu (blanken) gaan terug naar huis, dus jullie zijn degenen die deze verhalen moeten bewaren…”.

De jongens tenslotte uiten bij de eindevaluatie een grote tevredenheid over het project. Hoewel ze absoluut geen leken zijn op het gebied van het leven en de cultuur van Same, menen ze toch heel veel te hebben bijgeleerd. Ze zijn blij dat ze nu meer weten over het verleden, en delen de overtuiging dat dit hen zal helpen in hun verdere leven. Het was voor ons vooral heel boeiend om te zien hoe ze zich ontpopten tot behendige verhalenvangers, en hoe ze soms op een heel grappige manier onze suggesties naar hun hand zetten. Kiangi bijvoorbeeld vertaalde onze nadruk op het belang van persoonlijke verhalen in een heel eigen expliciete vraagstelling: “Eh Mister, for this project to be successful you need to tell us something about your personal life…”. Ook al weken onze vijf jongens nooit af van hun oorspronkelijke droom om boekhouder of ingenieur te worden, toch hopen we stiekem dat er misschien enkele nieuwe Tanzaniaanse film- of schrijfwonders zijn opgestaan!