Industriële visvangst vermoordt de Chileense zeeën

De vissers die op straat kwamen maken deel uit van de grote groep artisanale vissers van Chili. Tot deze groep worden een goede 60 000 mensen geschat in het jaar  ’96, op zich niet zo verbazingwekkend als je weet dat Chili honderden, zoniet duizenden kilometers kust heeft. De vissers die op 20 augustus op straat kwamen zijn slechts een fractie van de totale hoeveelheid artisanale vissers in het land. De gevoelens van woede, angst en frustratie waar zij die dag uiting aan gaven delen zij echter met praktisch alle vissers die wonen en werken langsheen de Chileense kusten.
Een visserijwet kan een noodzakelijk kwaad lijken en het lijkt logisch dat ermee in het vlees van vissers wordt gesneden. In Chili is de Ley de Pesca echter andere vormen gaan aannemen. In de plaats van een bescherming te garanderen van haar natuurlijke rijkdommen heeft de Chileense overheid haar natuurlijke rijkdommen voor de haaien geworpen. De Ley de Pesca voorziet immers niet alleen in quota voor de artisanale vissers, ze voorziet ook in het dirigeren van de visvoorraden naar een internationale markten (sic. Chileense overheidsdocumenten). Binnen de huidige status van onze globale  markteconomie verkopen die termen als zoete broodjes.
De holding van de Chileense overheid wordt in de vergaderzalen van menig IMF [1] en WTO [2] waarschijnlijk op instemmend geknik onthaald. Voor veel mensen die leven van wat de zee hen brengt is het echter een doodsteek voor hun dagelijks bestaan. Zowel de bestanden van de belangrijkste vissoorten als de overlevingskansen van de artisanale visserij kennen een enorme terugval. Volgens het maritieme onderzoeksschip ‘Abate Molina’ is de populatie van de Chileense heek ( Merluccius Chilensis) in drie jaar tijd teruggevallen tot 27% van het vroegere aantal. Bovendien zijn er signalen die wijzen op de onomkeerbaarheid van de terugval. De meerderheid van de vissen die nu nog rondzwemmen zijn nog niet in staat om zich voort te planten.
Het is schokkend te beseffen dat dergelijke gigantische terugvallen synchroon verlopen met het in werking treden van het LMC. LMC staat voor Limites Máximos de Captura, de maximale vangsthoeveelheden die door de Chileense overheid zijn vastgelegd in samenspraak met de economisch belanghebbende partijen [3].Wanneer we die LMC van naderbij bekijken zien we dat de industriële vloot elk jaar 40.000 ton vis mag bovenhalen en de artisanale vloot 22.000 ton toegewezen krijgt.
In de realiteit heeft de industriële vloot in het jaar 2006 haar volledige quota aan wal gebracht en hebben de artisanale vissers in datzelfde jaar slechts 4.000 ton bovengehaald. Waar echter rekening moet mee worden gehouden is dat de vistechniek van de industriële vloot tot gevolg heeft dat 80% van de vissen die in de netten belanden niet de afmetingen hebben die wenselijk zijn voor de verkoop. Dit aandeel wordt na vangst terug overboord gekieperd met overlevingskansen die in alle gevallen bijna nihil zijn. Dat de artisanale visserij slechts een kleine 20% van haar toegestane hoeveelheid heeft gevangen is waarschijnlijk te wijten aan de combinatie kleinschalige vismethoden en de terugval binnen het visbestand.
De beslissing van de vissers om op 20 augustus op straat te komen en de verkeersaders van de havenstad Valparaiso stil te leggen was een heel impulsieve beslissing met een zeer lange voorgeschiedenis. De drie voorgaande maanden zagen de mensen die in Valparaiso leven van de artisanale visvangst zich genoodzaakt om in de vissershavens gezamelijk te koken, zijn er drie gevallen van zelfmoord vastgesteld en zijn de vissers overladen geweest met loze beloften. Zo werd hen op 20 augustus in de Caletas meegedeeld dat de beloofde sociale hulp voor de noodbehoevende families er niet ging komen. Een week ervoor beloofde een overheidsfunctionaris dat er binnen de vier dagen een oplossing zou zijn voor de penibele situatie waarin de families zich bevonden.
Deze zoveelste opdoffer leidde ertoe dat de vissers vanuit hun haven de verkeersaders van de stad begonnen te blokkeren. Na een half uur van blokkades op straten en metrolijnen daagde de politie op. Toen deze met het waterkanon en de oproereenheden de Caleta zelf probeerde binnen te dringen hebben de vissers zich verdedigd met de roeispanen. Dat heeft hen een faam-voor-één dag bezorgt en leidde ertoe dat ze de kans kregen om binnen de normaliter magere nieuwsberichtgeving zelf hun zeg te doen.
Dat de vissers met hun actie in de media komen betekend echter niet dat de kaarten anders liggen. De industriële vissersbedrijven hebben de toelating om gedurende 10 jaar van de huidige toestand te genieten. De ronkende namen van de visserijbedrijven maken zeer duidelijk dat het niet vanzelfsprekend zal zijn om de afspraken te wijzigen, dreigen met lege zeeën maakt niet veel verschil. De bedrijven in kwestie, waaronder de befaamde groep Angelini, hebben immers een waar imperium. Hun economische bedrijvigheid strekt zich uit over veel facetten van de Chileense economie. Dat gegeven zorgt ervoor dat ze niet afhankelijk zijn van één economische activiteit om voort te kunnen bestaan.     
 oe de toekomst er voor de Chileense Zeeën en de kleine vissers zal uitzien is heel onzeker. Zijzelf schijnen bereidt te zijn om hun visserijactiviteiten tijdelijk te staken tot de visbestanden er weer beter voor staan. Het mag echter duidelijk zijn dat de toekomst van de Chileense zeeën niet in hun handen ligt. De mensen die zeer vitale keuzes kunnen maken hebben in het verleden al bewezen dat ze zich over ecologische en sociale thema’s  weinig aantrekken [4] en het is dan ook de vraag of ze dat nu wel zullen doen. 

---