Tolstoj-commissie geland na oorlogje over vrede

Niemand had verwacht dat er ooit rust en vrede zou komen in de Tolstoj-commissie, maar na enkele nachtsessies van het redactiecomité konden we dan toch afronden. Al bij al is de commissie er in geslaagd vrij goed werk af te leveren, ondanks het feit dat meerdere regeringen verschillende heikele punten blokkeerden. Dit gebeurde op de definities van conflicten, catastrofes, rampen en weerbaarheid. Of rond de situatie van vluchtelingen in een conflictperiode of na natuurrampen.  

Hete hangijzers geparkeerd 

Uiteindelijk konden we afronden, maar daarvoor moesten de meest heikele punten voorlopig on hold worden gezet. Tijdens het komende jaar zal dus op verschillende niveaus aan deze punten gewerkt worden. Daarbij is de output van de “Sendai Werkgroep” van belang. Deze speciale werkgroep werd opgericht op basis van het eerste van de vier grote VN-akkoorden (afgesloten in Sendai, Japan, in maart 2015) voor het verminderen van risico’s bij rampen. Deze werkgroep buigt zich onder meer over de omschrijvingen en zou tegen december met definities moeten komen, die de IAO dan ook kan gebruiken. 

Dan was er ook nog het hete hangijzer rond de vluchtelingen. Ook dat wordt door andere vergaderingen verder uitgediept en uitgeklaard, onder andere door een expertenwerkgroep van de IAO die een voorstel moet doen rond de toegang van vluchtelingen tot de arbeidsmarkt.

Build Back Better

Als werknemersgroep hebben we verschillende slagen binnengehaald, onder andere:

Als werknemersgroep hebben

we verschillende slagen binnengehaald.

• De betrokkenheid van de sociale partners bij heropbouwprogramma’s of bij speciale tewerkstellings- of stimuleringsprogramma’s. Zo kan de economie na conflicten en rampen opnieuw op gang komen. Met andere woorden: de overheid kan enkel beslissen na een degelijke sociale dialoog.
• De heropbouwprogramma’s mogen zich niet alleen beperken tot tewerkstelling. Ook de sociale bescherming moet onmiddellijk, na moeilijke periodes, opstarten. Dit om ook inkomen en onderdak te garanderen voor groepen die geen toegang hebben tot de arbeidsmarkt, zoals zieken, ouderen, of andere zwakkere groepen (alleenstaande moeders bijvoorbeeld).  Dit moet uiteraard volledig in lijn zijn met de recente Aanbeveling 202 rond de sokkel voor sociale bescherming.
• De publieke dienstverlening moet ook verder door de overheid op een kwalitatieve en toegankelijke manier georganiseerd worden.
• De heropbouw moet anders en beter. Dat hoorden we hier veel van de regeringen: “Build Back Better”. Als de overheden heropbouwen dan moet het beter zijn dan voor de ramp of het conflict. We hebben er voor gezorgd dat de tewerkstelling en economie aangepast moeten worden voor de uitdagingen van de toekomst. Dit betekent: rechtvaardige transitie naar een groene economie en een versnelde transitie van de werknemers in de informele economie naar de formele economie, in lijn met IAO-aanbeveling 204, goedgekeurd op de vorige Conferentie. 
• Dit alles moet gebeuren in overeenstemming met de basisconventies van de IAO, evenals verscheidene andere conventies en internationale verdragen van de IAO en de VN.

Half time 

Dit was de eerste lezing van de vernieuwde IAO-aanbeveling. De commissie leverde op die basis een tweede ontwerptekst af voor het nieuwe instrument. De IAO zal zich hier nu verder over buigen, dat commissievoorstel becommentariëren en nieuwe analyses toevoegen. Zo ligt er tegen eind augustus een nieuw rapport klaar, het “Brown Report” (genoemd naar de kleur van het document).  Alle overheden en de sociale partners krijgen in het najaar 2016 de kans om hun mening te geven en eventueel zaken toe te voegen. De IAO maakt daarna, op basis van deze nieuwe commentaren, een laatste rapport op. Dit wordt verwacht tegen maart 2017, met ook een nieuw tekstvoorstel voor de IAO-aanbeveling. Dit zal opnieuw besproken worden door de Commissie tijdens de volgende IAO-Conferentie in juni 2017.  Dan komen we hopelijk tot een brede consensus.

Kortom: een moeilijke start, met toch wel een mooie tussenstand na de eerste helft. Maar er volgt nog een zware tweede helft. Zo komen we volgend jaar hopelijk met een vernieuwd en verbreed mandaat voor een betere bescherming van de werknemers en hun families na conflicten en rampen. 

Stijn Sintubin