‘Wat je zelf (de)radicaliseert, doe je beter’

Meestal verstaan we radicalisering als een theologische begeleiding voor mensen die bereid zijn tot geweld, zogenaamd op basis van de Koran. Maar niets is minder waar. Mijn collega-experts verstaan radicalisering gelukkig ook op zijn breedst. Net als de Amerikanen trouwens, al noemen zij het ‘Combatting Violent Extremism’ (CVE). Een omgekeerde wereld dus, waarin ik op zoek ga naar het meest proactieve. 

#IAmAhmed

Vorige keer besprak ik hoe ‘liberty’ diep in de Amerikaanse genen zit, omdat hun leitkultur geïnstalleerd werd door kolonisten, die de nieuwe wereld zelf wilden uittekenen. Een wereld waarin hun leven niet in handen is van een koning of paus, en waarin ze bijdragen aan een grotere gemeenschap, àls het hun belieft.

Om die dienstbaarheid te stimuleren, wordt ze erg gewaardeerd. Zo mogelijk nog meer dan Dyab Abou Jahjah’s #jesuisahmed. Terwijl wij in Europa fel ageren tegen ‘hate speech’, is het in Amerika een voorrecht, dat ten allen prijze verdedigd wordt.

Bij veldwerk in Minneapolis stelde professor Erroll Southers vast dat haat speeches, gevolgd worden door een piek in gewelddaden.

Dat blijkt wanneer we het ‘Baltimore Juvenile Justice Centre’ bezoeken. Ze kunnen daar ‘clubs’ starten, als ze een sponsor hebben. Dus vraag ik of een ‘white supremacy’ club mag, als pakweg Steve Bannon wil sponseren. Het antwoord? ‘Àbsolùtely!’.

Wanneer ik dat voorleg aan de plaatselijke radicaliseringsambtenaar, maak ik het hem ongemakkelijk. Maar objectief bekeken is de vraag of een vrije meningsuiting, die niet uitgebalanceerd wordt door andere mensenrechten, een opstap is naar geweld of een uitlaatklep die het aantal incidenten vermindert.

“Leading expert” professor Erroll Southers van de University of Southern California, is daar duidelijk over; ‘zonder data, heb je slechts een andere mening.’ Hij ziet een correlatie tussen ‘hate speech’ en geweld. Bij zijn veldwerk in Minneapolis stelde hij vast dat haat speeches, gevolgd worden door een piek in gewelddaden. Je kan er moeilijk van wegkijken.

Een taxichauffeur vraagt me waar ik vandaan kom en of daar ook moslims zijn, ‘want dat is altijd miserie’. En toen Trump verkozen werd, vond een grote groep mensen het gerechtvaardigd om op straat te gaan en hijab’s van vrouwen hun hoofd te trekken. Ik sta weer perplex.

De Amerikaanse Islam

Andere leading experts, worden er ook misselijk van. Maar wat doen ze? Nog meer dienstbaarheid tonen!

Vanuit Georgetown, leidt Humera Kahn ’s werelds sterkste deradicaliseringsprogramma in haar organisatie Muflehun. Obama was er gek op en terecht.  Over heel de wereld zet ze gemeenschappen in gang om proactief, preventief en reactief tegen radicalisering te werken. Net als in Mechelen, is er geen vast recept. Het gaat erom mensen te integreren, die radeloos op zoek zijn naar alternatieven voor een maatschappij waarin ze immer falen.

Ondanks het goede werk, is het voor Humera bang afwachten of Trump dat ook zo ziet.

Een andere leading expert is Mohamed Magid, imam van de ‘All Dulles American Muslim Society’. Hij wordt wereldwijd gerespecteerd voor zijn ‘community building’. Ik vraag hem wat ik kan meenemen voor onze Mechelse moslims.

Mohamed Magid is promotor van een Amerikaanse islam. Je moet je mentaal en fysiek thuis kunnen voelen in je eigen land, met eigen imams, leerkrachten en geleerden.

Eerst en vooral, is hij promotor van een Amerikaanse islam. Je moet je mentaal en fysiek thuis kunnen voelen in je eigen land, met eigen imams, leerkrachten en geleerden. Daarnaast moet de deelgemeenschap geïntegreerd worden in elke sector van de maatschappij: bedrijven, onderwijs, hulpverlening, enz. Mechelse broeders, dat betekent meer dienstbaarheid van ons allemaal.

In St.Cloud, Minnesota, gaat de burgemeester er prat op dat adviesraden en samen eten het verschil maken. Voor de politie is het net zo.

Naar het model van Montgomery County, Maryland, waar de wijkpolitie iédere avond wel ergens op een wijkinitiatief passeert. Niet voor info, maar voor relaties; aanspreekbaarheid.

In LA organiseert de politie zelfs wekelijkse taekwondo trainingen en scouting! Weer in St.Cloud, zegt een vertegenwoordiger van de Somalische deelgemeenschap, dat je niet naar de overheid moet kijken. Soms krijgen ze fondsen, zonder resultaatsverbintenis. Soms werken ze pro bono.

De overheid doet veiligheid, de gemeenschap doet de rest. Ze proberen op elk vlak actief te zijn en lossen de zaken onderling op. Daarom heeft de politie ingezet op Somalische Amerikanen in het korps, en maken ze weer deel uit van de oplossing.

We spreken ook met een activist die zegt dat je onder geen beding nog overheidsgeld kan aannemen. Hij isoleert zich met dit discours een beetje en toch blijven alle andere officiële en vrijwillige actoren, hem waarderen om zijn inzet, en ze verdedigen zijn freedom of speech.

Dan maar zonder overheid?

Is een overheid dan nog eigenlijk nodig? Of de fondsen nu van de overheid komen of van rijken of helemaal niet, de inzet in de wijk is van tel.

Averagemohamed.com is een alternarrative website die ook workshops aanbiedt en volledig op vrijwillige uren draait. Geen overheid nodig. Maker Mohamed Amin Ahmed, maalt er niet om, hij wil iets goeds doen, zo kan hij moslim zijn. En dat kan hij nu als Amerikaan. Hij promoot positieve identiteiten. Hij verdient onze waardering en erkenning, voor zijn dienstbaarheid. Hij is manager van een tankstation en vader van vier kinderen.

Zijn vakantie gaat op aan het plaatsen van coaches en trainers. Zo wil hij best naar België komen, om ons zijn toverdrank te leren maken. Ik denk dat een jaartje ouderschapsverlof misschien een goed idee is, om overal katalysator te zijn én een aanwezige vader.

Misschien is ‘zwakke of sterke overheid’ een slechte vraag. Misschien moet de overheid meer flexwerken, en haar troefkaarten spelen wanneer ze een handje kan winnen.

Alexander Van Leuven (34) is radicaliseringsambtenaar in Mechelen en doctoraatsonderzoeker deradicalisering aan de KU Leuven. De antropoloog is door de VS geselecteerd als ‘young potential’ voor het High Potential Leadership Program rond radicalisering.