Is geprofessionaliseerde zorg noodzakelijk onpersoonlijk?

Het is goed om aan het eind van de dag te weten dat er 's ochtends brood op je wacht

© Nela Deleu

Nela Deleu en acteur Mirza Mushija in het toneelstuk ‘The Role of Life’ over artiesten die worstelen met een gebrek aan waarde in de transitie

‘Mijn Vlaamse vrienden verlangen vaak naar de modus vivendi van de Balkan’, schrijft Nela Deleu in haar nieuwe blog. Maar zelf weet ze wat het is om te leven zonder een systeem dat orde in het leven en hoofd creëert. ‘Geef mij maar een broodsnijmachine’.

Ken je zo’n broodsnijmachine? Voor mij is dat de ultieme Belgische uitvinding. Het symboliseert in mijn hoofd het verschil tussen de Balkan en het Westen: dat een machine je brood voor jou in identieke delen snijdt. Ik zou er een essay over kunnen schrijven, maar ik zal het kort proberen houden.

Mijn hele leven heb ik hele, ongesneden broden gekocht. In Bosnië hebben en gebruiken we geen broodsnijmachines. Wat wij wél hebben, is dat magische moment, dat bijna heilige ritueel bij elke maaltijd, wanneer je met een mes midden op tafel brood snijdt. Waarna je je tafelgenoten een stuk brood geeft.

Dat geluid van een knapperige korst. En de geur. Voor ons is brood bijna heilig voedsel. Als we een stuk brood moeten weggooien, is het de gewoonte om het eerst te kussen. Als een symbolische verontschuldiging.

We eten brood bij alles, bij elke maaltijd, bij warme gerechten, bij soep… Ik dop overal een stuk brood in, in stoofvlees, vol-au-vent, in een omelet en in een ovenschotel. Brood en kefir, dat zijn twee klassiekers uit de Balkan. (Maar over kefir heb ik het een andere keer wel eens.)

Na jarenlang gewend te zijn om alles alleen en buiten het systeem op te lossen, werden de mensen in Bosnië op 6 april wakker.

‘Wat is dit, kunnen deze mensen niet voor zichzelf brood snijden?’, vroeg ik me de eerste dagen in België af. Zo vielen me nog wel meer dingen op.

Zoals thuiszorg voor ouderen. Kunnen Vlamingen hun oude ouders niet zelf wassen, hun haar kammen en hen kleden, zoals velen van ons in de Balkan doen?

Of woonzorgcentra? Waarom kunnen grootouders niet gewoon samen in het huis van hun kinderen wonen, zoals bij zovele families in de Balkan de gewoonte is?

Kinderopvang tijdens schoolvakanties van ‘s ochtends tot ‘s avonds? Hebben Vlaamse kinderen dan geen familie bij wie ze kunnen wachten tot mama en papa thuiskomen van hun werk?

Zo “klaagde” ik een paar jaar over de verschillen die ik opmerkte terwijl ik de twee samenlevingen vergeleek.

Ondersteuning

Mijn beide grootmoeders kregen tot hun laatste dag thuiszorg van mijn ouders. Mijn ouders kochten zelf ergonomische bedden, rollators, medicijnen en hygiëneproducten. Ze haastten zich voor en na het werk om het beddengoed of de luiers van hun oude moeders te verschonen, het vuilnis buiten te zetten en boodschappen te doen. Alleen. Persoonlijk. En dat vereist zowel kracht als geld.

Maar na jarenlang gewend te zijn om alles alleen en buiten het systeem op te lossen, werden de mensen in Bosnië op 6 april wakker. Ze kwamen op straat in Sarajevo. Omdat de overheid er geen vaccins voor haar burgers heeft gekocht. Ik herhaal: geen enkel vaccin. Er zijn geen vaccins. ‘“Game over” voor de overheid’, klonk het bij mijn ex-collega’s, acteurs, regisseurs, musici, journalisten en intellectuelen.

Het was pas na dat protest, en nadat mensen in grote aantallen, in konvooien naar buurlanden trokken voor een spuitje, dat de vaccinatie van de oudste inwoners eind april begon.

‘Mijn vrienden in Sarajevo zouden graag een beetje professionele hulp hebben bij alle zorgen die ze zelf moeten oplossen’.

Met dat protest werden mijn landgenoten wakker. Ze beseften dat zij ook fatsoenlijke rusthuizen verdienen. En een betere oplossing voor hun kinderen die een jaar lang voor een scherm voor online lessen zitten.

Honderden kilometers verderop, in België, ontwaakte ik ook langzaam uit een melancholische droom van heimwee. Ik kijk dankbaar om me heen en ik zie een systeem. Dat betekent ondersteuning. Het betekent orde in het leven en in mijn hoofd.

Na vijf jaar in Vlaanderen kan ik met zekerheid zeggen dat ik dankbaar ben te wonen waar er zorgleerkrachten, inclusief onderwijs, buitenschoolse opvang, asielzoekerscentra, mantelzorgers, mutualiteiten en vakbonden zijn. Ik kende dat niet tijdens mijn leven in Sarajevo.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws
‘Onze zorg voor gezin, kinderen en ouderen wordt volledig geprofessionaliseerd. Niemand zorgt persoonlijk beter voor zijn eigen familieleden’, vertelde L. me onlangs terwijl we door het mooie Brugge liepen.

En ik dacht toen: ‘Geweldig, mijn vrienden in Sarajevo zouden graag een beetje professionele hulp hebben bij alle zorgen die ze zelf moeten oplossen’.

Het is goed om aan het eind van de dag te weten dat er ‘s ochtends brood op je wacht. In een zak, door een machine in precieze stukjes gesneden, ideaal voor de beroemde Belgische boterhammen. Die zal je wellicht met haast opeten tijdens een korte lunchpauze op het werk.

Maar ik zal graag op zo’n moment graag deel uitmaken van het systeem. Omdat ik heel goed weet hoe het voelt als dat systeem instort.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Actrice en zangeres

    Nela Deleu (°1980) is actrice, docente en zangeres en woont sinds 2016 in België. Ze komt uit Sarajevo, in Bosnië en Herzegovina.

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.