25% van de voertuigen veroorzaakt 90% van luchtvervuiling

De Universtiteit van Toronto maakt dit voorjaar drie studies over luchtvervuiling in de stad bekend. De eerste twee zijn inmiddels gepubliceerd. Eén ervan nam de vervuiling van individuele wagens onder de loep, de andere bekeek hoe vervuiling zich verspreidt doorheen de stad. Een derde rapport zit dus nog in de pijplijn en brengt vervuiling in Toronto in kaart. Toch nemen we nu al een kijkje naar de eerste conclusies.

Hoofdonderzoeker Greg Evans bouwde samen met zijn team een mobiel laboratorium en trok de straat op om ter plekke de vervuiling te gaan meten. “Een van de baanbrekende aspecten van dit onderzoek is dat we werkten met real-time data.” zegt Evans “Je moet de metingen snel uitvoeren, want de uitstoot (van een individueel voertuig) is snel weer weg.”

Gespreid over vier seizoenen werden er maar liefst 100.000 voertuigen en hun uitstoot-wolken gemonitord. Zeer gedetailleerd werden zo o.a. stikstofoxiden, koolstofmonoxide (CO), Carbon Black en een hele reeks kankerverwekkende stoffen als benzeen, tolueen, ethylbenzeen en xyleen (BTEX) gemeten.

Minderheid veroorzaakt 90% van de vervuiling

Meest opvallende conclusie van het onderzoek was dat slechts een vierde van alle voertuigen verantwoordelijk is voor de meeste vervuiling. Die 25% zorgt immers samen voor_

• 95% van de black carbon (of “zwartsel ”)
• 93% van de koolstofmonoxide
• 76% van de vluchtige organische stoffen
• 75% van het fijn stof

Ook is er een bijzonder grote variatie aan vervuiling tussen verschillende wagens. Dat is zeker niet enkel te wijten aan het merk/type maar heeft ook te maken met de manier waarop de bestuurder rijdt, de ouderdom en onderhoud van het voertuig, aanwezigheid van roetfilters, …

Het instellen van een lage-emissiezone kan dus bijzonder veel vervuiling uit de stad houden. Een relatief streng verbod kan zelf bijna alle kwalijke stoffen uit de stadskern weren. Toch blijft het een complex verhaal. Niet enkel omdat auto’s individueel verschillen, maar ook omdat vervuiling zich veel minder lineair verspreid dan we voor ogen hadden.

Vervuiling, complexer dan we dachten

Die complexiteit werd in beeld gebracht door een tweede studie. Dat de blootstelling aan uitlaatgassen enorm schadelijk is voor de gezondheid is al langer geweten en wordt door quasi elk nieuw onderzoek keer op keer bevestigd. Toch blijkt nu dat die vervuiling zich ook verder doorheen de stad verspreid dan eerder gedacht.

Onderzoek in het verleden kwam meestal uit op een verspreiding van zo’n 100 à 250 meter. In het bijzonder grotere en drukke wegen kwamen zo vaak in beeld. Toch blijkt die bovengrens niet accuraat is en ook verder van de grote verkeersassen zware vervuiling gemeten wordt bij bepaalde weersomstandigheden. Als je dat vertaalt naar Canada betekent dat bijvoorbeeld dat 1 op de 3 Canadese huizen blootgesteld wordt aan uitlaatgassen.

Ook de intensiteit kan danig verschillen.  “We dachten dat personen die vlakbij een grote baan wonen de meeste vervuiling te slikken kregen,” zegt onderzoeker Evans. “Maar het blijkt dat dit niet zo rechtlijnig is. Iemand die in een zijstraat woont in de buurt van meerdere verkeersassen krijgt vaak veel meer vervuiling in zijn huis, dan iemand die langs een drukke verbindingsweg woont bijvoorbeeld.”

Regionale of stedelijke conclusies zijn dus eigenlijk irrelevant. Je moet dit echt op micro-niveau in beeld brengen. In die zin sluiten de conclusies aan bij de resultaten van het Antwerpse Airbezen project.