Dokter-bijen 3,8 miljard keer beter dan techie-alternatief

De talrijke alarmerende berichten over massale sterfte van bijenkolonies de laatste jaren hebben ons erop gewezen dat bijen, hommels en heel wat andere insecten mee aan de basis staan van onze voedselproductie. Ze zorgen — gratis en voor niks — voor de bestuiving van heel wat gewassen. Onopvallende maar cruciale werkers in de landbouwpraktijk zijn het, die bijen. Maar meer dan dat, zijn ze ook een metafoor voor de manier waarop we als mens aankijken tegen technologie en natuur. 

In het dominante landbouwmodel zijn industrieel-technologische hulpmiddelen als kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen de norm om voedselgewassen van hoge kwaliteit te produceren. De keerzijde van deze hoge opbrengst per oppervlakte bestaat onder meer uit water- en luchtvervuiling, klimaatverandering, bodemdegradatie, en de achteruitgang van de bijen. Maar geen nood, het technologisch optimisme zegt ons dat we die problemen met nog meer technologische kracht te lijf kunnen gaan_ mestverwerking, filtersystemen, waterzuivering, … , noem maar op, voor elk probleem bedenken we wel een oplossing. Zo ook voor de bij_ als de natuurlijke werkkrachten dreigen ten onder te gaan aan een overdaad pesticiden of een gebrek aan biodiversiteit, is de technologische oplossing nabij_ de robot-bij!

Een geweldig cool filmpje voor technofielen. Maar als onderdeel van een duurzaam landbouwsysteem is het geweldig inefficiënt, naiëf en lachwekkend.

3,8 miljard jaar onderzoek

Er bestaat gelukkig ook een andere visie op duurzame landbouw. Een visie die niet vertrekt van het beheersen van de natuur, maar van het werken met de natuur. Met een geschiedenis van 3,8 miljard jaar onderzoek en innovatie, is de natuur onmogelijk te kloppen op haar eigen terrein. In het agro-ecologisch landbouwmodel (tegengesteld aan “agro-industrieel”) leren onderzoekers en landbouwers hoe de natuur problemen als waterschaarste, ziektedruk of nutriëntentekort aanpakt. Met die kennis ontwerpen ze vervolgens landbouwsystemen die effectief, robuust en efficiënt zijn. Even goed onderzoek en innovatie dus, maar vanuit een andere kijk op de plaats die we aan de natuur geven.

Flying doctors

Dat dit geen wollig verhaal is, bewijst het verhaal van de “Flying Doctors” van Biobest (zie filmpje onder, jammer genoeg zonder geluid). Zij voorzien fruittelers al langer van hommels die de bestuiving voor hun rekening nemen. Maar sinds kort werken de hommels ook als heuse dokters door een biologisch bestrijdingsmiddel mee te nemen op hun vlucht naar de bloemen. Simpel, effectief, en zonder enig bij-probleem om op te lossen. Bijzonder slim bedachte innovatie, van Belgische bodem dan nog. En een al even cool filmpje. Meer van dat!