Ecopolis: "Ik hou van soep!" - Debat 5

[caption id=”” align=”alignnone” width=”329.0”] David Van Reybrouck[/caption]

“Met de resultaten van de G1000 is niets gebeurd. Niets. Maar dat is niet onze schuld.” opende David Van Reybrouck het laatste debat van de dag over burgers in de wereld. “Ik blijf geloven in het verhaal, want elders (Ierland, Nederland) heeft men verder geëxperimenteerd. Ik ben sindsdien eigenlijk enkel meer geradicaliseerd.” Van Reybrouck verwees zo naar andere methodes. “Maar politici hebben daar schrik van en burgers weten er niet van.”

“Als David geradicaliseerd is, dan ben ik dat ook.” kaatste Jeroen Olyslaegers terug. “Daar is ook niets mis mee. Radicaal komt van radix, wortel, en in die zin keer ik gewoon terug naar de wortel van het verhaal_ de burger. Hier in België hebben we echter nood aan een vernieuwd bewustzijn ten opzichte van het systeem. Zoals Luyendijk niet wijst naar de bankiers en politici, maar het systeem. Zo zijn ook voor mij Jambon en De Wever niet meer dan een symptoom. Het huidige particratisch systeem chanteert ons bijvoorbeeld met de korte termijn. De fascinatie met de Islam vandaag is klein bier in vergelijking met ecocalypse die op ons afkomt.”

Warda El-Kaddouri is jongerenvertegenwoordiger bij de V.N. voor België. Zij nam het toch op voor die bestaande structuren_ “De V.N. is het enige orgaan waar alle landen op dit moment samen rond de tafel zitten. Er zijn uiteraard grote problemen met bv. de Veiligheidsraad, maar de VN (Unicef, Unesco, …) beschikt over een enorme kennis die vandaag broodnodig is. Toch leidt ook dit orgaan onder de bureaucratische logheid. In die zin ben ik ook wel een beetje geradicaliseerd omdat ik veel jongeren van over heel de wereld zich oeverloos heb zien inzetten voor een betere wereld. Dat geeft me energie.”

“Op zich is het absurd dat iets menselijk doen, door sommigen wordt beschouwd door als radicaal.” sloot Annelies Verbeke aan. “Ik word er soms moedeloos van wanneer ik me moet verantwoorden wanneer ik het evidente wil doen. Is dat nu echt de eerste heuvel die ik moet overwinnen.” David Van Reybrouck zag het breder dan dat_ “Voor mij moeten we verder kijken dat onze medemens. Een humanisme dat niet naar dieren en de planeet kijkt, schiet schromelijk te kort. We moeten de idealen van de verlichting uiteraard bewaren, maar ook aanvullen met de realiteit van vandaag. De cirkel van de solidariteit moet verbreed worden.”

“We hebben ons in slaap laten wiegen in de 20e eeuw.” vulde Olyslaegers aan. “Na eeuwen van oorlog en bloedvergieten zijn we er in geslaagd welvaart en vrede te genereren. De Europese Unie vervolgens zien evolueren naar een log bureaucratisch apparaat, doet me als Europeaan enorm pijn. We hebben nood aan een herijking en die is volop bezig. Ik vind dit hoopvolle tijden. In de jaren ‘90 was het goed, maar er werd geluld over niemendallen. Vandaag zijn we terug aan het denken, maar we mogen de wereld niet opgeven. Dat is de boodschap van de verlichting.” Van Reybrouck_ “De film Demain die nu miljoenen naar de zaal trekt in Frankrijk, getuigt dat mensen nood hebben aan een nieuw perspectief. Dat geeft ook mij hoop.”

“Het doet me dan ook enorm pijn wanneer die verlichtingswaarden worden ingeroepen om mensen uit te sluiten.” vervolgde El-Kaddouri. “Waarden die ook geïnspireerd zijn door niet-Europese schrijvers, als drogreden om bijvoorbeeld moslims en vluchtelingen uit onze maatschappij te sluiten. Dat is enorm stuitend voor me.”

Moderatrice Anna Luyten polste hierna naar het belang van ‘onder de mensen’ te komen. David Van Reybrouck reflecteerde_ “In dit land spreken burgers vaker over dan met elkaar. Vlamingen over Walen. Autochtonen over allochtonen.” Ook El-Kaddouri onderstreepte het belang van interactie. “We zijn narratieve wezens. We hebben nood aan verhalen. Kijk bijvoorbeeld naar het succes van Humans of New York.” Ook Olyslaegers startte in Antwerpen een kleinschalig soepproject. “Ik hou van soep! Soep brengt mensen samen. Toen ik recent een beeld zag van een Franse agent die tijdens een Nuit Debout een grote ketel soep omgooit op Place de la République, deed me dat echt pijn. Soep is ook gekoppeld aan het armoedeverhaal. Dat is een verdrongen deel van onze maatschappij. In Antwerpen leeft 20% in armoede … maar er is geen Schepen van Armoede.”

“Toch is de ‘wij’ aan het groeien.” sloot Van Reybrouck kort aan. “Absoluut, maar het verhaal is zo moeilijk te vatten omdat de protestbeweging volledig anders is dan de klassieke beweging uit de jaren ‘60.” vulde Olyslaegers aan. “Deze beweging vandaag heeft duizenden opinies en ideeën die elkaar bovendien tegenspreken. Ze is globaal en kent vele verschijningen, van een Bernie Sanders tot een Nuit Debout.”

Ook El-Kaddouri ziet een gelijkaardig verhaal bij jongeren. “Een Europese bevraging onder jongeren komt tot dezelfde conclusies. Zij maken dezelfde diagnose. Hoewel jongeren enorm betrokken zijn in de maatschappij via bijvoorbeeld jeugdverenigingen, maar participatie in politiek blijft bijzonder laag.” “Vraag is of het tot een opstand komt, of het leidt tot een omslag in het huidige systeem.” vulde Van Reybrouck aan. “Misschien is dat niet-politiek actief zijn wel aan politiek doen. De democratie zal sowieso veranderen. De enige vraag die ik me stel, is dat voor of na de crash. Onze democratisch kader, in tegenstelling tot de Franse, is daarentegen beter gestructureerd om geleidelijk te veranderen (meerdere partijen, lagere kiesdrempels).”

“Ik zie enorm veel kleine heroïek in de straten. De kleine projecten die onder de radar burgers samenbrengt, stemmen me gerust want hun impact is groter dan we denken.” besloot Olyslaegers. “Inderdaad,” vulde Van Reybrouck aan, “want onthoudt ‘De meeste mensen zijn goede mensen.”