Lees later

Jonagold, de ondergang van de Belgische appelteelt

MichaelMoulaert . 21 juni 2016

Goed dat Wouter Torbeyns het voedseldebat enkele weken geleden op gang trok (DeMorgen, 8 juni). Ik pleit ook voor een mentaliteitswijziging, eerder dan te veel te focussen op transportbelasting. Met vervuilingsbelasting op transport of importrestricties alleen gaan we er niet komen. Een ban of extra belasting lost het probleem van het saaie, beperkte fruit- en groenteaanbod in onze supermarkten niet op. Dat moet gewoon veel gevarieerder en interessanter.

Lokaal is niet altijd milieuvriendelijk

“Door meer Jonagold te produceren gooien we onze eigen ruiten in.”

‘Schepen en vliegtuigen produceren 8 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot’, zegt Wouter Torbeyns. Maar schepen en vliegtuigen mag je nu net niet op één hoop gooien qua uitstoot. Volgens een berekening van The Guardian is Vliegtuigtransport 44 keer zo vervuilend als boottransport. Boottransport is wereldwijd het meest effectieve gemotoriseerde transport.

Verder vraag ik me af waar Torbeyns zijn cijfers vandaan haalt om te stellen dat gekoeld opslag van appels uit onze streken minder vervuilend is dan import via schip uit Nieuw Zeeland. Jacqueline Bloemhof, hoogleraar aan Wageningen UR zegt net de import van appels uit New Zeeland minder uitstoot teweegbrengt dan opslag buiten het seizoen. Deze stelling wordt kracht bijgezet door een studie van Lincoln University in Nieuw Zeeland, die landbouw in het Verenigd Koninkrijk en Nieuw Zeeland vergelijkt. Ook hier blijkt import van appels buiten het appelseizoen in onze contreien gunstiger voor het klimaat.

Het belasten van vervuilend transport is een stap in de goede richting maar we gaan als land creatiever uit de hoek moeten komen om de consument van inheemse producten te overtuigen. Als de Pink Lady zelfs nu al meer dan dubbel zo duur is als de Jonagold, zal die extra belasting de consument niet overhalen minder te consumeren.

Variatie en smaak van eigen bodem

Waarom mogen we net als andere producten die we importeren in de zomer zoals bananen en mango’s, geen Pink Ladies invoeren wanneer onze eigen appeloogst in juli en augustus stil ligt? Als je de Pink Lady bant, ban dan ook ander geïmporteerd fruit en groenten tijdens die maanden.

Je kan de Belgische consument toch niet verwijten dat hij eens afwijkt van die eeuwige Jonagold en overschakelt naar Pink Lady als de supermarkten er vol van ligt? 70% van de verkoop aan consument gaat via de supermarkten, waar enkele inkopers het aanbod bepalen voor een grote groep consumenten.

Wil je de consument ertoe bewegen om appels van eigen bodem te consumeren, biedt dan minder typische rassen van eigen bodem aan zoals Wellant, Elstar, Pinova of Greenstar en boei klanten door een gevarieerd aanbod. Als we honderd soorten koekjes en chips aanbieden, waarom ons beperken tot een klassiek aanbod van 10 appelsoorten?

Door alles in te zetten op Jonagold, gooien we als land onze eigen ruiten in. De consument raakt verveeld en we worden door de export sterk afhankelijk van de buitenlandse markt. Dat die buitenlandse markt wispelturig kan zijn weten de Jonagoldkwekers maar al te goed, toen in 2014–2015 de prijzen met 50% kelderden, deels door een Russische boycot. Bovendien exporteert Polen elk jaar meer Jonagold en wordt dat een geducht concurrent.

De tijd dringt dus voor meer variatie in de Belgische appelteelt, minder afhankelijk van de buitenlandse markt, minder risico voor de boer en meer aanbod voor de consument.

Bronnen: