Boeren in Burkina Faso strijden tegen droogte en armoede

De Burkinezen zijn enorm afhankelijk van de weergoden en moeten rekenen op drie à vier maand regen per jaar. Het is balanceren op een slappe koord: teveel water zorgt voor overstromingen en dus onbruikbaar land, te weinig water maakt vruchtbaarheid van de grond onmogelijk. 

Toch bestaan er wel degelijk manieren om de problemen van het land te bestrijden. In het kader van haar jongste campagne ‘Stort regen voor Burkina Faso’, heeft Broederlijk Delen acht Burkinezen in Vlaanderen uitgenodigd om onze bevolking te sensibiliseren en kennis te laten maken met de problemen die er heersen. Twee van hen zijn Pascaline Kiemde en Mahamadi Porgo. In Burkina Faso werken ze elke dag hard om de landbouwtechnieken te verbeteren en oplossingen te vinden voor de grootste uitdagingen.

Grond: arm en uitgeput

Vooral in het noorden van het land heerst er een erg droog en ruw woestijnklimaat waar de temperaturen niet zelden oplopen tot boven de 40 graden. Dat maakt de grond moeilijk bewerkbaar. Inades Formation en de Unie van NAAM-groepen, waar respectievelijk Pascaline en Mahamadi actief zijn, zijn voorbeelden van organisaties die zich inzetten om lokale boeren en families afhankelijk van landbouw, bij te scholen door nieuwe technieken aan te leren die niet enkel het werk vergemakkelijken, maar het ook efficiënter maken.

Een van de bekendste en efficiënte techniek die ze aanleren is de zaï-techniek. Deze wordt voornamelijk in onvruchtbare woestijngebieden gebruikt: in zaai-en plantputten wordt organisch materiaal gedumpt om planten zoals in potten te kweken en van voedingsstoffen en vocht te voorzien. Dit is een van de vele manieren die ze promoten om de uitgeputte landbouwgrond op een efficiënte manier te benutten.

Ontbossing

Om houtskool te winnen en vooral ook om landbouwgrond vrij te maken voor de steeds groeiende bevolking werden er jarenlang massaal veel bomen gekapt. De ontbossing is mee verantwoordelijk voor de ontwikkeling van arme, uitgeputte gronden.

Bomen zorgen niet alleen voor natuurlijke rijkdommen in de grond, ze houden mineralen ook langer bij én zorgen voor schaduw op de gigantische open vlaktes. Bovendien werpen ze, indien ze goed onderhouden worden, ook vruchten af. Bijzonder interessant dus, en dat beseffen de boeren in Burkina Faso maar al te goed.

Import versus export, een moeilijk evenwicht

Katoen en goud zijn de voornaamste exportgoederen van het land. Althans, de primaire basisgrondstoffen worden geëxporteerd, en dat brengt amper iets op. ‘Ons land zou veel rijker worden mochten wij die basisproducten zélf transformeren tot afgewerkte goederen, klaar om geëxporteerd te worden’, vertelt Pascaline. ‘Dat gebeurt nog veel te weinig. De kennis en expertise ontbreken en we beschikken niet over voldoende materiaal om bijvoorbeeld katoen zelf om te vormen tot afgewerkte kleren.’

‘De grondstoffen worden geëxporteerd naar China of naar het Westen, afgewerkt tot piekfijne producten, en dan voor een veel groter bedrag opnieuw verkocht aan ons land. Dat is te zot voor woorden’

‘De grondstoffen worden geëxporteerd naar China of naar het Westen, afgewerkt tot piekfijne producten, en dan voor een veel groter bedrag opnieuw verkocht aan ons land. Dat is te zot voor woorden’, zegt Pascaline.

Een bijkomend probleem is de ontbrekende beschikbaarheid van degelijk materiaal. Of het nu om landbouwgereedschap gaat, of materiaal bedoelt om grondstoffen te transformeren tot afgewerkt product, eraan geraken is alles behalve simpel.

Het gemiddelde inkomen in Burkina Faso, 1350 euro per jaar, is niet voldoende om nieuw en gebruiksvriendelijk gereedschap te kopen. Er wordt dus teveel gewerkt met ongeschikt of oud materiaal. Een lening aangaan om nieuw materiaal te kopen is geen optie. ‘Banken weigeren constant om ons leningen te geven. Door de ongunstige klimaatomstandigheden en verschillende andere problemen is onze inkomen vaak onzeker, waardoor banken ons niet vertrouwen’, vertelt Mahamadi.

Ongunstig klimaat

Het grootste probleem waarmee de Burkinese bevolking kampt, is ongetwijfeld het extreme klimaat. Het varieert er van een tropische savanneklimaat in het zuiden naar een warm woestijnklimaat in het noorden. Er valt jaarlijks ongeveer drie à vier maand regen, maar dat is op veel plekken niet voldoende om een heel jaar aan landbouw te kunnen doen.

Het bouwen van waterdammen kan een oplossing bieden, al blijven de middelen heel beperkt. ‘Grote stenen worden op elkaar gestapeld om zo water bij te houden. Niet echt efficiënt, maar meer zit er momenteel niet in op lokaal niveau’, zegt Pascaline.

De problemen stapelen zich op in Burkina Faso, zoveel is duidelijk. Mahamadi: ‘Daarom is het belangrijk dat wij mensen sensibiliseren, in eigen land, maar ook vooral buiten de landsgrenzen. We kunnen jullie steun echt wel gebruiken.’

Om een oplossing te bieden voor het watertekort in Burkina Faso is Broederlijk Delen in maart gestart met de campagne ‘Stort regen voor Burkina Faso’, die nog tot 16 april loopt. Meer info: www.stortregen.be