Heeft u ooit écht leren communiceren?

Veel van de ellende die de Homo sapiens zichzelf aandoet op planeet aarde zou vermeden kunnen worden als we allemaal met elkaar op een rustige, wijze en empathische manier zouden kunnen communiceren, zo denk ik soms bij mezelf. Maar wanneer ik zo rondkijk op Facebook en internetfora – waar vaak binnen de eerste vijf reacties al wordt gescholden –  dan lijkt het niet direct de goede richting uit te gaan. Velen van ons spreken vier of meer talen, maar eigenlijk hebben we nooit echt goed leren communiceren.

  • © Brecht Goris © Brecht Goris

Ik heb het over communicatie waarbij we werkelijk zoeken om mensen te begrijpen, en echt kunnen luisteren naar wat er zowel in de ander als bij onszelf aanwezig is.

Iemand die alvast een goede poging ondernam in die richting, is de Amerikaanse psycholoog Marshall Rosenberg, die een paar weken geleden overleed.

Veel kans dat zijn naam u niet veel zegt, maar misschien doet de term geweldloze communicatie wel een belletje rinkelen.

Rosenberg was daar de grondlegger van. Hij vertrok van een positief mensbeeld, en ging ervan uit dat mensen van nature meelevend en ‘gevend” zijn. Hij onderzocht wat ons van die natuur afsnijdt, en wat ons er opnieuw mee kan verbinden.

Bekijk deze video als je even even een stukje geweldloze communicatie met Marshall Rosenberg wil opsnuiven.

Welke behoefte zit er achter de boosheid, kritiek of agressie van de ander?

Geweldloze communicatie definieert Rosenberg als een manier om te communiceren vanuit het hart, en die ons in staat stelt onze natuurlijke compassie te laten openbloeien.

Het is een geweldig mooie betrachting, vind ik. In het dagelijks leven stroomt die empathie doorgaans immers maar moeizaam, of helemaal niet. Denk even aan wat er gebeurt wanneer iemand je kritiek geeft, iets verwijt, of kwaad op je is.

Onze eerste impuls is vaak om zelf kwaad te worden of de ander op onze beurt te beschuldigen. Soms is het gevolg escalatie, soms wat gemok, gepruil en stilzwijgen.

Uiteindelijk keert er in het beste geval een zekere vrede terug, maar is er weinig fundamenteel uitgesproken en opgelost.

Dat kan anders. Een veel betere reactie, volgens Rosenberg, is te kijken naar de noden van mensen. Welke behoefte zit er achter de boosheid, kritiek of agressie van de ander? Welke zit er achter mijn eigen reactie?

De meesten van ons hebben wellicht nooit geleerd om te focussen op behoeften, noch die van onszelf, noch die van anderen. Maar beeld je even in dat bij het aanhoren van iemands klacht, protest of agressie onze eerste bedenking zou zijn: welke behoefte zit hierachter? Die vraag stellen, dat is zo’n beetje waar geweldloze communicatie om gaat. Volgens Rosenberg is elke vorm van geweld of agressie een tragische uitdrukking van een behoefte die niet ingevuld werd. Het is het erkennen van die behoeften dat ons met elkaar kan verbinden – behoeften die we allemaal hebben, en waar we bij elkaar begrip kunnen voor hebben. Realiseren dat er tegenover jou een mens staat met zijn of haar eigen noden is de basis van empathie.

Makkelijk is dat niet. Het vereist onder meer dat we kunnen observeren zonder te evalueren – wat de Indische filosoof Krishnamurti de hoogste vorm van menselijke intelligentie noemde.

Geweldloze communicatie vereist dat we kunnen observeren zonder te evalueren.

Geweldloze communicatie is allesbehalve eenvoudig om consistent in de praktijk toe te passen en vraagt een grote tijdsinvestering. Vandaar dat dit communicatieproces misschien nog niet de doorbraak heeft gekend die het in mijn ogen verdient.

Ik geloof dat er in ons onderwijs en opvoeding heel wat meer tijd moet gaan naar empathisch communiceren. We spenderen zo veel tijd aan het leren van andere (inclusief dode) talen, zakelijke communicatie, taalzorg, of nutteloze dingen zoals de dt- en andere spellingsregels.

Hopelijk kan er ooit meer tijd komen voor meer fundamentele communicatie, en leren we allemaal van jongsaf aan om beter aan te voelen wat er in onszelf en in de ander leeft.

Als je je nog eens dreigt op te jagen in een discussie of kritiek met kritiek wil pareren, probeer je dan eens af te vragen: wat is hier de nood? Ook voor je eigen gemoedsrust kan die vraag wonderen doen.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.