Chileense houtkacheltjes brengen Copa America in gevaar

Het Ministerie voor Leefmilieu kondigde op maandag 22 juni voor het eerst sinds 1999 de noodtoestand af. Die liep 24 uur, maar werd nadien opgeheven toen de luchtkwaliteit enigszins verbeterde. De autoriteiten beschreven het smogniveau als ‘kritiek’.

Het smogalarm betekende de inwerkingtreding van een reeks ingrijpende restricties. Zo lagen vervuilende industrietakken tijdelijk stil: volgens gouverneur Claudio Orrego ging het om ongeveer 3000 fabrieken en andere bedrijven.  40 procent van de personenwagens in de hoofdstad, dat zijn er 1,7 miljoen, mochten de weg niet op. Het gebruik van houtkachels was verboden.

Hoge smogconcentraties zijn niet uitzonderlijk in de Chileense hoofdstad, zeker niet in de winter. De droogste junimaand sinds 1968 en een gebrek aan wind hebben er echter voor gezorgd dat de vervuilende wolk is blijven hangen. Santiago ligt ingesloten in een vallei, waardoor de luchtcirculatie altijd moeizaam verloopt.

Hout is de boosdoener

Door de slechte ventilatie vormt er zich fijn stof. Kleine inhaleerbare deeltjes, in de wetenschap bekend als 2.5PM, stapelen zich op en vormen de smog. De deeltjes kunnen via de longen het bloed binnendringen en veroorzaken ademhalingsproblemen en hartziektes.

Chileense gezinnen gebruiken voornamelijk hout om hun huis te verwarmen en eten te bereiden.  

Een belangrijke schuldige voor de luchtvervuiling in Chileense steden is de grote afhankelijkheid van hout als brandstof in om huizen te verwarmen en eten te bereiden.  

De Chileense autoriteiten adviseerden de inwoners van de stad niet in openlucht te sporten. Dat kan echter een probleem vormen, aangezien de Copa America, het belangrijkste Zuid-Amerikaanse voetbaltoernooi, tussen 12 juni en 4 juli loopt in Chili. Op 24 juni vindt in Santiago het eerste kwartfinaleduel tussen Chili en Uruguay plaats. Ook de finale, gepland op 4 juli, wordt gespeeld in de hoofdstad.

Overheidsbeslissingen voor de start van het toernooi deden al eerder vragen rijzen over de luchtkwaliteit in het gastland. Op vrijdag 5 juni bleven in de hoofdstad 800 fabrieken gesloten en werden 300.000 wagens van de weg geweerd. Onder de zogenaamde ‘pre-emergency’ op 16 juni schortten de scholen in Santiago de lessen lichamelijke opvoeding op. Aan voetbalfans werd zelfs al gevraagd om minder te barbecueën tijdens de wedstrijden.

Voetbal wijkt voor niets

Een aanpassing van het wedstrijdschema is echter nooit een optie geweest. ‘We hebben gepraat met de autoriteiten, en het laatste wat we willen doen is een match opschorten’, zei gouverneur Orrego voor aanvang van het toernooi aan Agence-France Presse. Specialisten zeggen nochtans dat zware luchtvervuiling een impact kan hebben op de sportieve prestaties. De nationale teams trainen desondanks gewoon door.

De nationale teams trainen gewoon door

De toestand in Santiago mag dan al penibel zijn, in andere Chileense steden is de luchtvervuiling nog ernstiger. In Temuco, een stad van 250.000 inwoners waar drie wedstrijden doorgaan, lijdt nog meer onder vervuiling door houtkachels. De alarmfase werd daar al voor aanvang van het toernooi afgekondigd.

Coyhaique, in de zuidelijke Aysén-regio, is de meest vervuilde stad van het land. Dat komt door het koude klimaat en doordat de inwoners voornamelijk nat hout gebruiken om mee te koken en om hun huizen mee te verwarmen.