'EU leefde eigen fiscale afspraken niet na'

De strijd rond het al dan niet ontstaan van een sterke onderzoekscommissie in het Europees Parlement naar aanleiding van LuxLeaks sleept verder aan.

Nadat de fracties van de groenen en Verenigd Links er – tegen de zin van de drie grote fracties van christendemocraten, socialisten en liberalen – in geslaagd waren het vereiste kwart (25 procent) van de parlementairen achter de vraag voor zo’n commissie te krijgen, moet nu donderdag in de commissie van de fractievoorzitters van het parlement beslist worden hoe er verder wordt gegaan.

De eerste reacties van liberalen en socialisten waren positief. Zowel Guy Verhofstadt (voorzitter van de liberale fractie) als Kathleen Van Brempt (ondervoorzitster van de socialisten en democraten) vertelden MO* dat ze vraag om een onderzoekscommissie zouden steunen, ook al hoorden zij persoonlijk niet bij de 25 procent van de parlementairen die de oproep hadden ondertekend.

Een lege doos

‘Mogelijk zullen de voorzitters van liberalen, socialisten en christendemocraten ons een compromistekst voorleggen en die goedkeuren, en zo de rest voor het blok stellen.’

Nu zijn de initiatiefnemers bang dat donderdag het mandaat zozeer wordt uitgehold dat het een lege doos wordt . Bart Staes: ‘Het gaat concreet om de fractievoorzitters Verhofstadt van de liberalen, Pitella van de socialisten en Weber van christendemocraten die donderdag nog obstructie kunnen plegen. Uit interne contacten met hen en uit publieke uitspraken, blijkt dat ze het niet botweg gaan weigeren. Maar ze kunnen natuurlijk wel politieke spelletjes spelen door er een onderzoekscommissie-light van te maken, met een sterk afgezwakt mandaat.’

De Belg Philippe Lamberts, zelf voorzitter van de groene fractie in het Europees parlement, vreest dat hij donderdag alsnog voor het blok kan worden gezet: ‘Parlementsvoorzitter Martin Schultz had beloofd dat hij het voorstel van mandaat van de onderzoekscommissie vorige week zou doorsturen. Dat is niet gebeurd. Dat maakt me achterdochtig. Mogelijk zullen de voorzitters van liberalen, socialisten en christendemocraten ons een compromistekst voorleggen en die goedkeuren, en zo de rest voor het blok stellen. Als dat gebeurt gedragen Verhofstadt en Pitella zich andermaal tot slippendragers van Weber.’

Uitgelekt document

‘De informatie-uitwisseling over tax-rulings met multinationals was al lang verplicht.’

Om de noodzaak voor een krachtige onderzoekscommissie kracht bij te zetten presenteerde Lamberts een dit weekend naar de Groenen uitgelekt document van de Raad van ministers.  

Lamberts: ‘In essentie geeft het document aan dat de informatie-uitwisseling over tax-rulings die lidstaten met multinationals hebben gesloten, eigenlijk al lang verplicht was. Het is dan ook merkwaardig dat Juncker dit reeds bestaande – maar nooit geïmplementeerde en nageleefde – beleid als nieuw element voorstelde als eerste reactie na de LuxLeaks onthullingen.

Er is een Europese richtlijn over de automatische gegevensuitwisseling die al sinds 1977 bestaat en die herzien werd in 2011. Het jaar nadien werd dan in de raad een gedragscode overeengekomen tussen de lidstaten over hoe deze wettelijke bepalingen na te leven.’

Lamberts vindt dat het uitgelekte document vooral aantoont dat lidstaten gemaakte afspraken niet nakomen. Voor Lamberts is het reden te meer om het mandaat van de onderzoekscommissie zo breed mogelijk te maken. ‘In feite toont dit document aan dat er mogelijk sprake is van wanbeleid en het niet respecteren van Europese belastingregels. Dat moeten we toch kunnen onderzoeken.’

Bart Staes stelt dan weer dat publieke discussie en aandacht kennelijk erg belangrijk is om ervoor te zorgen dat dit soort afspraken daadwerkelijk wordt nageleefd. ‘Een onderzoekscommissie is de garantie voor dat publieke debat.’