Radicale boeddhisten vallen moslims aan in Sri Lanka

Onder de oppervlakte broeide het al een tijdje in deze stad, 60 kilometer ten zuiden van Colombo, maar wanneer het zou uitbarsten, wist niemand. Ruim een maand geleden was de winkel van een moslim nog bestormd door een menigte omdat zijn broer was opgepakt wegens seksueel misbruik van een Singalees meisje.

Vlam in de pan

Deze week sloeg de vlam in de pan na een bijeenkomst van de hardliners van Bodu Bala Sena (BBS), wat zoiets betekent als de Boeddhistische Macht, op 15 juni. Een aantal leden liep in optocht door de moslimenclave Dharga-stad, richting de moskee waar gevechten uitbraken met bewoners die zich er hadden verzameld. Ondanks de inderhaast ingestelde avondklok braken rellen uit. Winkels en huizen werden in brand gestoken en gezinnen moesten vluchten naar scholen in de buurt.

Nog drie dagen bleef het onrustig in Aluthgama en in het naburige Beruwela. Volgens de politie zijn er officieel twee doden, maar volgens bewoners zijn het er acht, plus nog tachtig gewonden. Er zijn vijftig mensen opgepakt, van wie er nog dertig in hechtenis zitten. Het waren de eerste dodelijke rellen sinds het einde van de burgeroorlog in 2009.

Geen halal meer

De BBS had eerder dit voorjaar al wel eerder een winkel aangevallen en een groep moslims en boeddhisten die samen een persconferentie hielden. Het doel van de beweging, die zich sinds vorig jaar manifesteert, is het boeddhisme weer zijn “gerechtigde” plaats geven in Sri Lanka. Met een tienpuntenplan maakte het duidelijk wat dat betekent: onder andere geen halalcertificering meer, een einde aan de vergunningen van Singalese vrouwen die in het Midden-Oosten willen werken en een verbod op geboortebeperking.

“Moslimextremisme” is het grootste gevaar voor het land, zeggen BBS-leiders, ook al maken moslims slechts 10 procent uit van de bevolking van 20 miljoen. Volgens de leiders hebben ze goede banden met de regering, maar die ontkent dat.

Direct na de rellen, op 15 juni, twitterde president Mahinda Rajapaksa vanuit het buitenland de volgende boodschap: “De regering zal niet toestaan dat iemand het recht in eigen hand neemt. Ik druk alle partijen op het hart om beheerst te handelen.” Zodra hij terug was, bezocht hij het gebied en beloofde hij een onpartijdig onderzoek.

Laks

Maar maatschappelijke leiders en mensen van binnen zijn regering vinden de opstelling van de regering te laks. “De hele machinerie van de rechtsorde faalde”, gaf Rauf Hakeem toe, de minister van Justitie en hoofd van de grootste moslimpartij van het land. “72 uur lang hebben we de regering gevraagd om de demonstratie te verbieden, uit angst voor rellen. Ik schaam me. Ik kon mijn bevolking niet beschermen.”

“De politie deed niets om het geweld te voorkomen”, zegt Iqbal Asgar, bewoner. “Ze waren overdonderd, of bang, maar ze deden niets.” De meeste gebouwen van moslims zijn afgebrand, inclusief een kleine fabriek, zegt hij. De mensen durfden bijna niet uit de scholen te komen, vanwege geruchten dat er nog steeds groepen rondliepen, zelfs nadat het leger het stadje had schoongeveegd.

Verschillende organisaties, ook boeddhistische, kwamen de dag erna al met hulpgoederen, maar toch is het kwetsbare vertrouwen in de overheid en in elkaar geschonden. De regering moet publiek verklaren dat alle minderheden volwaardige burgers zijn, vindt Jehan Perera, hoofd van de organisatie de Nationale Vredesraad, en moet verder de aanstichters vervolgen en de slachtoffers compensatie betalen.

President Rajapaksa heeft beloofd om alle beschadigde gebouwen te laten herbouwen. Of hij dat kan waarmaken, moeten de komende weken en maanden uitwijzen.