World Fair Trade Day: ‘Boeren willen geen liefdadigheid’

Op 9 mei vindt de World Fair Trade Day plaats. Mensen wereldwijd aanzetten om na te denken over eerlijke handel, is wat organisator World Fair Trade Organization, wil bereiken. Oxfam Wereldwinkels valt onder die organisatie en zal van 7 tot 9 mei activiteiten in België organiseren.

  • Wikipedia Koffieboeren in Oeganda Wikipedia

Naast Oxfam is Fairtrade Belgium, het oude Max Havelaar, een grote speler op de Vlaamse fair trade markt. Waar houden zij zich mee bezig? En wat kunt u als consument doen? Oxfam Wereldwinkels en Fairtrade Belgium vertellen.

MO*leidt u door een landschap van Fairtrade, Fair Trade en fair trade: allemaal eerlijke handel, maar met verschillende accenten.

Trade not aid

Fair trade is voor Arne Schollaert, hoofd Politiek Beleid en Ontwikkeling bij Oxfam Wereldwinkels, handelen binnen een eerlijk internationaal handelssysteem. ‘In dat systeem gelden rechtvaardige regels en kunnen boeren zelfstandig keuzes maken, bijvoorbeeld aan wie zij producten verkopen.’ Die keuze is nu volgens hem beperkt omdat er weinig concurrentie tussen handelaars op de internationale markt is. Daarnaast lopen boeren tegen protectionistische regels aan, zoals hoge invoertarieven in westerse landen. ‘Dat systeem moet en kan eerlijker, en daar strijdt Oxfam voor.’

Fotografe Lieve Blanquaert:
‘Fair trade is het enige juiste businessplan en moet veel vaker gebruikt worden.’

Trade not aid’, is de grondgedachte van Lily Deforce, general manager bij Fairtrade Belgium. Boeren willen kwaliteitsvolle producten leveren, tegen een prijs waar zij van kunnen leven. ‘Het laatste wat de boer wil is liefdadigheid’, vervolgt Deforce. Volgens haar is het belangrijk dat boeren genoeg kansen in de landbouw zien, anders trekken ze naar de stad of een ander land.

Arne Schollaert

Fair trade brengt alle spelers: boeren, verwerkers, supermarkten en consumenten, samen rond een gemeenschappelijk doel: eerlijke handel. Door producten met het Fairtrade keurmerk te kopen, dragen consumenten bij aan een eerlijker handelssysteem.

Sinds een klein jaar heeft Oxfam Wereldwinkels besloten om alleen nog hun eigen ‘Oxfam Fair Trade’ logo op hun producten te plaatsen. Om van fair trade te spreken, worden de producten gecertificeerd. Een certificeringsbureau stelt eisen op waaraan fair trade producten moeten voldoen, en controleert dat. ‘We werken nog steeds veel met FLO-Cert, het bureau van Fairtrade, maar pinnen ons niet meer vast aan een certificeerder’, aldus Schollaert.

60.000 plaktattoos

Fairtrade zit in de lift. Het aantal producten dat het blauwgroene label draagt, is het afgelopen jaar met tien procent gestegen. Ook in 2015 komen er producten bij. ‘Verder hebben we zojuist een actie afgesloten waarbij Vlaamse basisscholieren 170.000 Fairtrade labels bijeen spaarden en activiteiten organiseerden. Ik hoop dat dit een aanmoediging is voor bedrijven om meer met Fairtrade aan de slag te gaan’, zegt Deforce.

Journalist Rudi Vranckx:
‘Nu ontvluchten mensen massaal ellende. Door fair trade, eerlijke en duurzame handel, komen er thuis meer kansen.’ 

Oxfam zet hier ook op in met acties op en rond de World Fair Trade Day. Op 7 mei zijn bedrijven aan de beurt, gevolgd door ludieke acties op scholen op 8 mei. Op World Fair Trade Day, 9 mei, gaan de vrijwilligers van de 235 Oxfam Wereldwinkels de straat op, om 60.000 plaktattoos uit te delen aan voorbijgangers. ‘Laat zien dat je het meent met eerlijke handel, is de boodschap van de acties’, vertelt Schollaert.

Dat bericht geldt niet alleen voor Belgen. ‘Je vindt producten met het blauwgroene keurmerk in supermarkten in India, Brazilië en Kenia en binnenkort in meer landen. Als we dat goed aanpakken, zullen de kansen voor Fairtrade boeren in hun eigen land gigantisch zijn’, voorspelt Fairtrade Belgium manager Deforce.

Versnelling vooruit

Lily Deforce

Het aantal boeren die via Fairtrade de internationale markt willen betreden groeit. Om aan die vraag te voldoen ‘moeten we in een hogere versnelling vooruit. Een manier hiervoor is om op het niveau van sourcing met grote bedrijven samen te werken’, zegt Deforce. Fairtrade cacaoboeren leveren bijvoorbeeld de komende drie jaar tien procent van chocoladegigant Ferrero’s wereldwijde voorraad. Door het partnerschap krijgt Nutella chocolade-hazelnootpasta niet het Fairtrade-keurmerk, omdat er naast de Fairtrade cacao ook andere ingrediënten inzitten. ‘Wel is de afzetmarkt voor West-Afrikaanse boeren hierdoor significant vergroot op een jaar tijd. Tegelijkertijd werken de boeren duurzaam en krijgen zij een goede prijs voor hun producten’, bevestigt Deforce.

Actrice Barbara Sarafian:
‘Fair trade lijkt een gewetensetiket voor de westerse consument. De garantie op een beter leven voor arbeiders, ontbreekt.’

Oxfam volgt Fairtrade niet in die stap. Zij werken via het ‘all can be, must be’ principe. Dat houdt in dat alle ingrediënten waarvan een gecertificeerde variant bestaat, in die vorm gebruikt moet worden. In een chocoladereep moet naast gecertificeerde cacao, voor Oxfam dus ook gecertificeerde rietsuiker zitten. ‘Juist omdat bietsuiker een illustratie is van de onrechtvaardige protectionistische regels’, meent Schollaert.

Ook Oxfam schakelt een versnelling hoger. ‘Sinds een jaar investeren we volop tijd en energie om de boerenorganisaties van binnenuit te wapenen tegen free-riders’, vertelt Schollaert. Dat zijn individuen die wel een graantje meepikken, maar niet bijdragen aan het collectief. ‘Oorspronkelijk zat dat onderdeel niet in ons Fair Trade systeem, maar ondertussen is het essentieel in de samenwerking met de boerenorganisaties’, vervolgt het hoofd Politiek Beleid en Ontwikkeling van Oxfam Wereldwinkels.

Kies bewust

Naast Fairtrade en Oxfam Fair Trade staat er steeds vaker ‘duurzaam’ of ‘fair’ op een product. Zorgt dat voor verwarring bij consumenten? Volgens Deforce bestaat dat gevaar. ‘Het is wel goed dat steeds meer producten duurzamer worden. De Fairtrade-producten blijven duidelijk herkenbaar voor de klant door de blauwgroene stempel. En dat is ‘een sterk label: tachtig procent van de Belgen denkt aan prijsgarantie voor boeren als zij ons keurmerk zien.’

Acteur Wim Opbrouck:
‘Fair trade. Eerlijke handel. Alles zit in de naam, de naam zegt alles. Wat houdt ons nog tegen?’

Ook Oxfam heeft geen last van andere logo’s. ‘Mensen vinden onze Wereldwinkels nog altijd.’ Toch is wildgroei geen goede zaak: ‘Het urgentiegevoel daalt hierdoor’, denkt Schollaert. Consumenten gaan ervan uit dat producten eerlijk zijn als er een duurzaam of fair logo op staat. Maar dat een producent een stempel plaatst, maakt de handel niet automatisch eerlijker of duurzamer. ‘Daar moeten mensen zich bewust van zijn’, zegt Schollaert.

Bewust is een sleutelwoord in fair trade. ‘Blijf vooral bewuste keuzes maken als consument’, vult Deforce aan. ‘Als een Fairtrade-product niet voorradig is, of het is onvoldoende zichtbaar in de winkelrekken, spreek dan de winkeleigenaren aan. Wij werken ook samen met supermarkten om daarvoor te zorgen.’

Stap naast de supermarkt ook de Oxfam Wereldwinkels binnen. ‘Zo geef je het signaal dat je de strijd voor eerlijke handel ondersteunt. Enerzijds door naar ons verhaal te luisteren en anderzijds door producten te kopen’, aldus Schollaert. Op die manier ‘vergroten wij het draagvlak voor eerlijke handel. En hoe meer mensen hierachter staan, hoe groter de druk op politici om in actie te komen’, vervolgt hij.

Wat politici het beste kunnen doen volgens Schollaert? ‘Zorgen dat een keurmerk overbodig wordt, omdat alle producten van nature eerlijk zijn verhandeld.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.