Assad wint bij blitzkrieg ISIS

Op minder dan een week tijd veroverde de extremistisch-islamistische beweging ISIS (Islamitische Staat in Irak en de Levant) grote delen van Noord-Irak, inclusief de miljoenenstad Mosoel. Die schijnbaar onstuitbare opmars is vreemd genoeg goed nieuws voor de Syrische president Assad.

  • CC james_gordon_losangeles De opmars van ISIS speelt indirect de Syrische president Assad in de hand. CC james_gordon_losangeles

Onder leiding van Abu Bakr Al-Bagdadi strijden de jihadi’s van ISIS, waaronder ook westerlingen, voor de oprichting van een kalifaat dat soennitische moslims in het Midden-Oosten verenigt en de grotendeels door de Britten en Fransen uitgetekende grenzen in het Midden-Oosten weggomt. Maar hun acties hebben ook op de hele korte termijn gevolgen voor de lopende conflicten, met name in buurland Syrië.

Assad tegen de terroristen

De opstand tegen het regime van de Syrische president Assad duurt ondertussen al meer dan drie jaar. Nadat het Syrische regime de eerste golf van vreedzame protesten bloedig onderdrukte, escaleerde het conflict al snel tot een totale burgeroorlog.

Bij het begin van de opstand probeerde Assad de opstandelingen nog voornamelijk neer te zetten als door Israël dan wel de VS georkestreerde agenten. Naarmate het geweld zich uitbreidde en binnen -en buitenlandse jihadistische groeperingen zich in de strijd mengden, begon de president retorisch steeds meer de nadruk te leggen op hoe zijn regime vocht tegen islamistische terroristen.

Het Syrische regime zou zo naar eigen zeggen de rots in de branding zijn tegen religieus extremisme, en de enige garantie op veiligheid voor de Syrische religieuze minderheden. Hoewel de meerderheid van de Syriërs soennitische moslims zijn, heeft het land immers ook een niet onbelangrijke christelijke gemeenschap, naast de sjiitische alawieten, de gemeenschap waaruit president Assad zelf afkomstig is.

Deze ‘wij tegen de terroristen’ retoriek moet in binnen- en buitenland steun opwekken voor het belegerde regime. Voor de Syrische religieuze minderheden luidt de boodschap dat indien Assad omvergeworpen wordt, het land ten prooi zal vallen aan extremistische soennieten, waarna het niet goed zou aflopen voor christenen en alawieten.

Zeker voor het Westen, dat tot nu toe de opstand steunde, speelt Assad volop de kaart van het moslimextremisme.

Het soms brute geweld van ISIS en andere rebellengroepen, vaak sektarisch gekleurd en gericht tegen onschuldige burgers, versterkt deze boodschap alleen maar. Ook voor de buitenwereld is het beeld van een door gewelddadige islamisten belegerde staat een handig propagandamiddel om de brutale onderdrukking van de opstand mee goed te praten: wie kan het een president immers kwalijk nemen dat hij hard optreedt tegen bloeddorstige extremisten?

Zeker voor het Westen, dat tot nu toe de opstand steunde, speelt Assad volop de kaart van het moslimextremisme. Het regime Assad is sinds het uitbreken van de opstand al meerdere keren het doelwit geweest van westerse sancties, maar geen enkele westerse leider heeft zin in een post-Assad Syrië dat gecontroleerd wordt door extremistische islamisten.

Blitzkrieg in Irak

ISIS, dat voortkomt uit Al-Qaeda in Irak, keerde vorige week met veel bravoure terug naar zijn oorspronkelijke thuisland. Al-Qaeda in Irak was een van de gewapende groepen die na de Amerikaanse inval in Irak in 2003 het Amerikaanse bezettingsleger en de Iraakse staat bestreed. In de periode 2006-2008 werd de groep echter teruggedrongen door soennitische tribale milities in de door de VS gesteunde Sahwa (Arabisch voor ontwaken) campagne. Na het uitbreken van de Syrische opstand vormde de groep zich om tot ISIS en nam het deel aan de strijd tegen Assad.

Assads retoriek van ‘ik of de terroristen’ lijkt nu in Noord-Irak meer te zijn dan enkel woorden. De snelle gebiedswinst van de groep is de werkelijk geworden nachtmerrie voor de VS en andere westerse landen. De beelden van rijen door ISIS brutaal afgemaakte sjiitische krijgsgevangenen lijken ook een niet mis te verstane boodschap aan de alawieten in Syrië. Een extremistisch-islamistische staat in het hart van het Midden-Oosten is iets waar ook Saoedi-Arabië, Qatar en Turkije, landen die de Syrische opstand steunen, weinig zin in hebben.

De toch al complexe strategische situatie in de regio wordt zo ook nog een stuk ingewikkelder. Een aantal westerse landen, Turkije en de soennitische Golfstaten financieren en bewapenen verschillende rebellengroepen in Syrië, maar beschouwen sommige islamistische groepen zoals ISIS en Jabhat Al-Nusra dan weer als te extreem en een gevaar voor de eigen veiligheid. Tegelijk zijn private financiers uit de Golf een belangrijke inkomstenbron voor deze groepen.

De gebiedswinst van ISIS in Irak lijkt dus in eerste instantie slecht nieuws voor deze landen. De soennitische regimes in de Golfstaten, met Saoedi-Arabië op kop, zijn echter ook verwikkeld in een strijd om regionale invloed met het sjiitische Iran.

De blitzkrieg van ISIS maakt de strategische spreidstand van Assads vijanden, de VS voorop, pijnlijk duidelijk.

De sjiitische Iraakse president Al-Maliki is een van de hoekstenen van Irans ‘sjiitische sikkel’, die ook Assads Syrië en Hezbollah in Libanon omvat: de opgang van ISIS is i dat perspectief ook een nederlaag voor vijand Iran. Het wankelende Al-Maliki regime is echter ook een bondgenoot van de VS, dat met zijn steun aan het Iraakse leger nu indirect meestrijd met Assad en Teheran.

De blitzkrieg van ISIS maakt de strategische spreidstand van Assads vijanden, de VS voorop, pijnlijk duidelijk. Een Amerikaanse militaire interventie in Irak tegen ISIS, zou de situatie nog ingewikkelder maken. Het is maar de vraag in hoeverre deze regionale en westerse spelers de situatie nog meester kunnen blijven. De verwarring en onzekerheid onder diens vijanden zullen Assad echter enkel versterken.

Propagandaoverwinning voor Assad

De opmars van ISIS in Irak lijkt dus een uit de hemel gezonden propagandageschenk voor Assad. Een extremistisch-islamistische machtsgreep, het doembeeld waar Assad vriend en vijand voor waarschuwde, is in Irak werkelijkheid geworden.
Staten die tot nu toe de Syrische  opstand steunden of alleszins retorisch een warm hart toedroegen, zouden door deze ontwikkelingen wel eens hun steun kunnen herzien, of op zijn minst een oogje dichtknijpen bij het volgende bloedbad aangericht door het Syrische leger.

De Arabische en westerse tegenstanders van Assad verzinken ook steeds dieper in het complexe strategische moeras in het Midden-Oosten. Voorlopig lijkt de opgang van de ISIS-strijders in Irak ironisch genoeg ook een overwinning voor hun aartsvijand Assad.

Samme Dick studeerde arabistiek, islamkunde en internationale betrekkingen. Hij publiceert geregeld journalistieke en academische artikels.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.