‘Desinformatie maakt ook op sociale media slachtoffers’

Sinds eind augustus is het voor Sander Van Isacker, student geschiedenis, elke dag “zalig vertoeven” (kuch, kuch) op Twitter en Facebook. ‘De negatieve uitspattingen van Belgen en Vlamingen over vluchtelingen zijn niet meer weg te denken op sociale media.’

  • Public Domain ‘Een goede ouderwetse brainwash hoef je niet ver te zoeken.’ Public Domain
  • © friendofmuslim Het filmpje probeert ons met cijfergegevens te overtuigen om zich tegen de islam en immigranten te keren. © friendofmuslim

Iedereen kent wel iemand die het niet kan laten om anderen met alle vloeken van de wereld te beladen. Ik voel steeds de noodzaak hierop in te gaan, maar een discussie op sociale media blijkt vaak dweilen met de kraan open.

Vaak zijn deze gedeelde filmpjes en foto’s daarenboven volledig uit de duim gezogen zijn of gaat het om gemanipuleerde informatie. Zo blijkt het makkelijk om zieltjes te winnen.

Vrije verdraaiing van feiten?

Vrije meningsuiting is een belangrijk begrip in onze westerse democratieën, en terecht. Maar wanneer deze freedom of speech benut wordt om incorrecte informatie te verspreiden, krijg ik het toch wel benauwd. De boobytraps zijn talrijk aanwezig, worden massaal gedeeld en tonen de angstige en mediageile aard van de massamens. Het is opvallend hoe er op verscheidene manieren informatie in oldschool propagandamateriaal wordt omgetoverd. Iets wat soms niet lijkt op ideologisch discours, is het meestal toch.

De boobytraps zijn talrijk aanwezig, worden massaal gedeeld en tonen de angstige en mediageile aard van de massamens.

Het is een typisch fenomeen op sociale media: video’s die pronken met beelden die zouden berusten op feiten. Toch is er vaak sprake van manipulatie.

Het is tof om een duidelijk filmpje te bekijken waarin cijfermateriaal aangehaald wordt. Anders is het natuurlijk wanneer een groep “vluchtelingenhaters” zelf cijfermateriaal uitvindt of beelden manipuleert. Ik geef een paar voorbeelden uit de onuitputtelijke bron van anti-migratievideo’s die op het internet circuleren.

Vals bronnenmateriaal à la carte

Bij het vinden van zo’n toestanden hoef je niet ver te zoeken. De meeste video’s passeren simpelweg in mijn feed op Facebook. Een van de video’s noemde zichzelf ‘Muslim Demographics’. Via via belandde dit in mijn zorgeloze zondagnamiddag. Een goede ouderwetse brainwash hoef je niet ver te zoeken.

© friendofmuslim

Het filmpje probeert ons met cijfergegevens te overtuigen om zich tegen de islam en immigranten te keren.

Het filmpje probeert ons met cijfergegevens te overtuigen zich tegen de islam en immigranten te keren. Het begint met een paar haat oproepende oneliners op de tonen van een Arabisch cliché deuntje. Na de intro brengt een dramatische stem het amateuristisch onderzoek op gang.

Het eerste beeld in de video toont ons de zogenaamde vruchtbaarheidscijfers van de Europese Unie, dit om “de kwetsbaarheid van de westerse cultuur” aan te tonen. In essentie komt het er op neer dat onze vruchtbaarheidscijfers zakken en de migrerende massa ons komt overspoelen met hallucinant hoge vruchtbaarheidscijfers. Dit houdt echter geen steek. In de video zegt men dat een gemiddeld moslimgezin acht kinderen heeft terwijl het in werkelijkheid om 3,23 kinderen gaat (CIA worldfactbook/2013). In deze eeuw heeft geen enkel land een cijfer boven de acht opgetekend. Het is dus simpelweg onmogelijk dat deze cijfers kloppen.

De vergissingen stapelen zich verder op.

De vergissingen stapelen zich verder op. Er wordt ook gesproken over ons land. Zo wordt beweerd dat in ons land een kwart van de bevolking moslim is. Opnieuw zever. Een kwart van de bevolking is protestant, Jood, moslim of niet gelovig (CIA worldfactbook/2016). Daarnaast claimen ze ook dat de helft van alle baby’s in België moslim zijn. Hier slaan ze de bal opnieuw volledig mis want er bestaat niet zoiets als ‘geboren worden als katholiek of moslim’. Het is zo belachelijk dit ik besluit te stoppen.

De “bron” blijkt bovendien van een ultra-religieus forum uit de VS gepikt te zijn. De cijfers die gestaafd worden door een bronvermelding veel te klein om met het blote oog te zien, worden geflankeerd door de niks verhullende titel: global jihad lifting the veil on islam. Pas na het kopen van een nieuwe bril en het paleografisch ontcijferen van de tekst, kon ik de bronvermelding lezen en ging ik op zoek.

Een paar clicks verder zit ik op de hoofdpagina van de louche site. Het is duidelijk dat de website uit het vroegere internettijdperk afstamt. Je kent het wel: WordArt, wazige afbeeldingen, een paar digitale zwaailichten, sterretjes en tierlantijntjes.

De site blijkt de naam These Last Days Ministries te dragen. Het is een religieuze site die opgericht werd nadat Moeder Maria, in een mirakel natuurlijk, het einde der tijden voorspelde aan een paar mensen in een Amerikaans dorp. Geloof het of niet, maar dit is geen grap. ‘This website is a great source of end times prophecy’ staat er op de website te lezen. De informatie reikt dus niet verder dan verzonnen onzin over een naderend einde der tijden. Is deze bron te vertrouwen? Neen, natuurlijk niet. Einde discussie.

Het argument in het filmpje wordt afgesloten met een samenvattende slide. Hierin besluiten ze dat de vruchtbaarheidscijfers in de Europese unie van 31 landen niet voldoende zijn om de westerse bevolking in stand te houden. 31? Een enorme blunder, want de Europese Unie telt er maar 28. Dit filmpje werd in mijn feed geslingerd door de Britste partij Britain First. Een conservatieve patriottistische partij die het duidelijk niet belangrijk vindt iets te onderzoeken voor ze het acht keer delen op hun Facebookpagina.

Choquerende doembeelden van minderbedeelden

En dan nu “de klassieker” onder de haatberichten. Voor de mensen die niet weten waarover ik het heb, leg ik het even verder uit. Het gaat over gemonteerde beelden van ‘boze vluchtelingen die op weg zijn naar hun bestemming in Europa’.

We zien bijvoorbeeld, als we de verspreiders van de beelden geloven, migranten die het voedsel van een hulpverlener uit de handen van iemand anders trekken. Maar het is niet wat het lijkt. In de meeste gevallen gaat het niet eens over vluchtelingen. Het meeste beeldmateriaal is bovendien gepubliceerd voor de huidige migratiecrisis. De beelden leven vaak al jaren een eigen leven.

En telkens zijn het extremistische organisaties die niets liever doen dan de gemiddelde westerling in staat van paraatheid brengen om de niet-Europeaan zo hard mogelijk aan te pakken. De herkomst van de video spreekt opnieuw boekdelen. Het beeldmateriaal van het filmpje komt van een Amerikaanse conservatieve nieuwssite die dweept met complottheorieën. De site heet Infowars, indien je zelf eens wil lachen. O, ja en by the way: het Zika virus wordt verspreid door de gezondheidsorganisatie van de VN. Kan je hier echt in geloven, vraag ik mij dan af. Aan de reacties te zien wel.

Dit brengt ons meteen naar de donkerste plek van het hedendaagse internet: de comments. De leukste plek voor anonieme pessimisten. Het racisme is er soms zo verspreid dat het gewoonweg beschamend is. Identiteitsloos commentaar geven bij artikels en opinies is voor vele mensen ongetwijfeld een uitlaatklep. Politiek discours wordt gereduceerd tot clichématige uitingen over vluchtelingen, de staat of regering. Mensen of groepen afbreken is aanvaard want wie weet krijg ik er wel een like voor!. Niets is natuurlijk eenvoudiger dan in je luie zetel kritiek te geven, zonder de echte schrijnende toestanden in bepaalde vluchtelingenkampen te moeten zien.

En nu?

De context blijft cruciaal. Als beelden van zogenaamde boze vluchtelingen uit 2010 blijken te komen en gefilmd zijn in Egypte tijdens de Arabische Lente, kan je de beelden kaderen.

Met een vooringenomen standpunt argumenten in je eigen voordeel doen spelen, is gemakkelijk. Met een neutrale blik informatie verspreiden is moeilijker, maar getuigt wel van empathie en openheid naar de maatschappij toe. Moeten we nu de persvrijheid of de vrijheid van meningsuiting inperken? Absoluut niet. Extreme haat en provocatie verspreiden, zoals beschreven in de Europese en Belgische wetgeving, is wel verboden. Of het bovenstaande in deze categorie valt, laat ik in het midden.

Desinformatie maakt ook hier slachtoffers.

Het marginaliseren of demoniseren van vluchtelingen versterkt bovendien de haatgevoelens bij slachtoffers. En wat blijkt: Fayçal Cheffou, één van de voormalige terreurverdachten van de aanslagen in Brussel, radicaliseerde door YouTubefilmpjes. Deze getuigenis kregen we te horen van Vinz Kante, één van de ex-collega’s van Cheffou. In deze context gaat het om bronloze vooringenomen video’s die het salafisme prediken. Desinformatie maakt dus ook hier slachtoffers.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2776   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2776  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.