15 miljoen mensen in Hoorn van Afrika bedreigd door honger

Ook in Zuidelijk Afrika zouden ongeveer 15 miljoen mensen voor
voedselschaarste staan zonder internationale hulp. De droogte heeft de
oogst er nog veel erger toegetakeld dan in de Hoorn van Afrika, maar de
bevolking in Zuidelijk Afrika is rijker en daardoor veerkrachtiger.
Bovendien is er een dynamische privé-sector aanwezig die snel voedsel
begint in te voeren als er tekorten optreden. In Ethiopië is de
privé-sector zo goed als onbestaande.

Volgens het Famine Early Warning Systems Network dreigen tegen maart
volgend jaar 14 miljoen Ethiopiërs te weinig te eten te hebben. Vooral op
de hoogvlaktes in het oosten van het land is er te weinig regen gevallen,
waardoor de gewassen op de akkers er maar mager bijstaan. Omdat het nu
oogsttijd is, kunnen de meeste boeren de komende maanden nog wel zonder
hulp doorkomen. Het aantal Ethiopiërs dat voedselhulp nodig heeft, zal
waarschijnlijk slinken van de huidige 7 miljoen tot 4 miljoen in december.
Maar tegen maart 2003 zullen veel mensen door hun voorraden heen zitten,
waardoor het aantal hongerlijders snel kan oplopen tot 14 miljoen.

In buurland Eritrea, dat slechts 3 miljoen inwoners telt, zullen volgens
het Wereldvoedselprogramma (WFP) in 2003 één miljoen mensen voedselhulp
nodig hebben. Onlangs waarschuwden het WFP en de Voedsel- en
Landbouworganisatie van de VN (FAO) dat de graanoogst er dit jaar maar 15
procent van de nationale behoefte zal dekken, vergeleken met 40 tot 50
procent in andere jaren.

Nick Maunder van het FEWS klaagt dat het moeilijk is de donorgemeenschap
warm te maken om de noodhulp aan Ethiopië op te voeren. Volgens hem speelt
daarin donormoeheid mee. Eritrea heeft zelfs in de goede jaren voedselhulp
nodig, en de inwoners van beide landen worden bij elke nieuwe
droogteperiode armer en dus minder weerbaar. Dat is ook voor de donorlanden
ontmoedigend. Illustratief voor de stemming bij de donors is volgens
Maunder de weifelende houding van de Europese Unie om met meer hulp voor de
Hoorn over de brug te komen. Die aarzeling heeft al tot een boze reactie
van zeven grote hulporganisaties geleid. Volgens Maunder doet verder ook de
dreigende oorlog met Irak de aandacht van de internationale gemeenschap
voor de Hoorn van Afrika verslappen.

Tijdens de vorige droogteperiode in de Hoorn van Afrika van 1999 tot 2000
viel de respons van de donorlanden op de oproepen van de hulporganisaties
extreem tegen omdat Ethiopië en Eritrea op dat moment oorlog voerden met
elkaar. Aan dat conflict kwam in 2000 een einde, maar de gevolgen zijn nog
altijd voelbaar. Grote groepen vluchtelingen zijn nog niet naar hun
woonplaatsen teruggekeerd. Sommige akkers zijn onbruikbaar omdat er mijnen
liggen. Duizenden soldaten zijn nog niet gedemobiliseerd, zodat hun vrouwen
er op de velden alleen voorstaan.

De hulporganisaties geven toe dat het gevaar bestaat dat Ethiopië en
Eritrea helemaal gewend raken aan ontwikkelingshulp en zich niet meer
voldoende inspannen om zelf het nodige te produceren. De hulpverleners
proberen er daarom voor te zorgen dat de noodhulp alleen gaat naar mensen
die zonder van honger zouden omkomen of in absolute armoede zouden afglijden.

Volgens de hulpagentschappen heeft de Hoorn van Afrika zeker voedselhulp
nodig tot de oogst aan het eind van volgend jaar.