‘2014 is een logische datum’

De beslissing van de NAVO om de internationale troepen tegen 2014 terug te trekken uit gevechtsoperaties in Afghanistan, is logisch volgens De Mistura. Logisch omdat een aftocht in 2011 te snel is. De aanwezige troepen zouden bij een vertrek in 2011 nu vooral wachten op het nieuwe jaar en tegelijk zouden de Afghanen zich nogmaals in de steek gelaten voelen. Maar ook logisch omdat langer wachten geen optie is als het geduld van de internationale gemeenschap, die ten slotte in een gewapend conflict betrokken is, niet mag opraken.

Is het toevallig dat 2014 ook het jaar is dat het mandaat van Karzai afloopt? ‘In de politiek bestaat geen toeval’, aldus De Mistura. Toch verwacht de internationale gemeenschap volgens hem geen nieuw bestuur in 2014. Wel heeft men tegen dan voldoende tijd om geleidelijk te bouwen aan een politieke oplossing.

NAVO vs. VN

De invloed die deze NAVO-beslissing op de VN-missie in Afghanistan heeft, is erg klein, volgens De Mistura. Naargelang de militaire en de daaraan gekoppelde civiele aanwezigheid van de NAVO geleidelijk afnemen en de veiligheidsverantwoordelijkheden overgedragen worden aan Afghanistan, zal het werk van de VN toenemen en zullen ze hun traditionele rol waarin ze steun verlenen aan ontwikkelingslanden kunnen opnemen. 

Intussen in Afghanistan

In Afghanistan wacht men ondertussen op de uitslagen van de parlementsverkiezingen van twee weken geleden. Hoewel er uiteraard weinig gezegd kan worden zolang de resultaten niet bekend zijn, ziet De Mistura alvast een positieve evolutie. 

Eerst en vooral omdat de verkiezingen doorgingen, ondanks de moeilijke periode waar Afghanistan door ging. Ook de opkomst was, met 5,2 miljoen kiezers, relatief hoog. Een derde positieve zaak was (en is) de kiescommissie die 2000 van de 4000 klachten die ze gekregen heeft, hebben behandeld. Als de commissie nu kan weerstaan aan de druk van zij die de verkiezingen verloren, zet Afghanistan, ook al blijven fraude en onregelmatigheden een probleem, een stap in de goede richting voor een politieke oplossing en het terugdringen van corruptie.

In die politieke oplossing zijn de gesprekken met de Taliban een belangrijk onderdeel. Hoe het inhoudelijk met deze gesprekken staat, wil De Mistura niet zeggen, maar het belangrijkste is volgens hem nu dat er vertrouwen opgebouwd wordt. 

Tegelijk ziet De Mistura de macht van de krijgsheren afnemen. Dit verklaart hij door het feit dat de krijgsheren zelf ouder worden en de jongere generaties op hetzelfde moment, met behulp van bijvoorbeeld internet een veel breder perspectief krijgen. En in een nationale of zelfs internationale context verliezen de warlords geleidelijk aan macht en invloed. 

Veiligheid en ontwikkeling

In een apart interview dat MO* had met De Mistura, vroegen we hem hoe hij aankijkt tegen de link tussen veiligheid en ontwikkeling, een verband dat steeds vaker gemaakt wordt, zeker als het over Afghanistan gaat. De Speciaal Vertegenwoordiger van de VN  waarschuwt ervoor dat de mate van veiligheid niet het enige criterium voor de overdracht van verantwoordelijkheid mag zijn.

‘Als er niet wordt gebouwd aan ontwikkeling of er wordt niet afgewogen of de ontwikkelingstoestand de overdracht toelaat, dan wordt het een overdracht van korte duur. Want zonder ontwikkeling of met onvoldoende werkgelegenheid, zal de onveiligheid op de kortste keren terugkeren. 2014 is dus niet alleen aan belangrijke streefdatum voor de militaire overdracht van verantwoordelijkheid, het moet ook een streefdatum voor de ontwikkeling van Afghanistan zijn.’

‘Als er sommige mensen zijn die vinden dat de noodzakelijke veiligheidsoperaties in landen als Afghanistan mee betaald moeten worden met ontwikkelingsbudgetten, dan antwoord ik dat we de zaken beter zouden omdraaien: het defensiebudget van de landen die in Afghanistan aanwezig zijn, zou beter ook gebruikt worden voor vorming en opleiding, en daarna voor duurzame ontwikkeling. Dat zou veel meer bijdragen tot de veiligheid én de ontwikkeling van Afghanistan.’