Aanhoudende protesten in Cambodja
Stef Heivers
27 januari 2014
Cambodja is nu al maandenlang het strijdtoneel van allerlei protestacties. Onder meer de betwistbare verkiezingsuitslag van afgelopen zomer en het schrijnende gebrek aan menswaardige arbeidsvoorwaarden voor de textielindustrie werden al stevig op de korrel genomen. Voorlopig lijkt er echter geen beterschap in zicht terwijl de regerende macht elke vorm van verzet in de kiem probeert te smoren.
Begin dit jaar werd een staking van Cambodjaanse textielarbeiders nog op brutale wijze uit elkaar geslagen. Toen de politie het vuur opende op een schare betogers, kwamen daarbij minstens vier mensen om het leven. Er wordt nu al maanden betoogd voor hogere salarissen en betere arbeidsomstandigheden. De arbeiders willen onder meer een verdubbeling van hun minimumloon (117 euro).
De kledingindustrie is een vitaal onderdeel van de Cambodjaanse export. Geschat wordt dat zo’n half miljoen mensen in de sector aan de slag zijn. Vaak moeten zij werken in erbarmelijke omstandigheden. Doorgaans worden werknemers tewerkgesteld in slecht geventileerde fabrieken waar ze een karrevracht aan overuren draaien in de hoop hun schamele verloning toch wat aan te spekken. Vakbonden eisen nu dat er een deftig minimumloon wordt gegarandeerd waarmee in de basisbehoeften van een doorsnee Cambodjaans arbeidersgezin kan worden voorzien. Maar die eis werd door de regering vooralsnog niet ingewilligd.
Politieke onlust
Bovendien is er ook een politieke dimensie aan de woelige toestand in het Aziatische land. De oppositie onder leiding van Sam Rainsy, kopman van de Cambodjaanse Nationale Reddingspartij (CNRP), meent immers dat er gesjoemeld is met de verkiezingsuitslag van vorige zomer die Hun Sen legitimatie gaf voor zijn 28ste jaar op rij als eerste minister.
Rainsy is er namelijk van overtuigd dat er namen op kiezerslijsten zijn verdwenen en dat veiligheidstroepen van de regering een x aantal stemmen hebben gekocht . De oppositie liet alvast weten te zullen blijven protesteren tot het zaakje is opgeklaard. Ook wordt er nadrukkelijk gevraagd om nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Premier Hun Sen liet in een speech (18 januari) inmiddels weten dat alle acties tegen de constitutie (die officieel nog voor vijf jaar geldig is) zullen worden weggeveegd. Om de algemene revolte kracht bij te spijkeren, hebben de textielarbeiders nu de handen in elkaar geslagen met de politieke oppositieactivisten uit kamp Rainsy.
Human Rights Watch (HRW) beschrijft het aanhoudende protest ondertussen als ‘een verlangen om basisrechten uit te oefenen tegen een ingewortelde macht die geen oren heeft naar het respecteren van die rechten.’ Brad Adams, directeur van HRW in Azië, liet ten slotte ook nog optekenen dat ‘de gewelddadige aanpak, het misbruik van gedetineerden en het verbod op protesten lijkt bedoeld om democratische waarden en arbeidsrechten, die de regering duidelijk vreest, te verguizen’ en roept diplomaten en donoren dan ook op om ‘deze schendingen van mensenrechten pertinent te betwisten als ze willen voorkomen dat Cambodja nog verder wegglijdt in de onderdrukking.’