Aantal kindsoldaten op de terugweg

In Liberia en Sierra Leone werden veel kindsoldaten gerekruteerd om aan de frontlijn mee te vechten. “De VN hebben die massa’s van kindsoldaten gedemobiliseerd en opgenomen in rehabilitatieprogramma’s”, zegt Radhika Coomaraswamy, de speciale VN-vertegenwoordiger voor Kinderen in Gewapende Conflicten.

Naast de VN hebben ook religieuze organisaties een belangrijke rol gespeeld om 50.000 voormalige kindsoldaten uit uiteenlopende landen een nieuwe kans te geven, geeft Coomaraswamy toe.

Maar hoe kunnen de resterende 250.000 kindsoldaten uit legers en rebellentroepen verlost worden? De VN-Veiligheidsraad kan in principe sancties opleggen aan landen die volharden in de boosheid, maar de vetomacht China en landen als Libië, Indonesië en Vietnam verzetten zich daartegen. Volgens Coomaraswamy zijn sancties de allerlaatste optie. Er moet nog veel meer geïnvesteerd worden in pogingen om de landen die nog kinderen rekruteren, te overtuigen daarmee op te houden.

Rebellen

Nog moeilijker is het om rebellenlegers tot de orde te roepen. Rebellen in Afghanistan en Irak zetten bijvoorbeeld steeds meer kinderen in bij zelfmoordaanslagen. “Veel van die groepen erkennen de VN niet, en dus hebben we helemaal geen toegang tot hen”, zegt Coomaraswamy. “We moeten blijven werken met plaatselijke gemeenschappen – zij kunnen wel druk uitoefenen op de rebellen.”

Donorlanden en hulporganisaties kunnen ook werken aan sommige van de fundamentele oorzaken van het bestaan van kindsoldaten. Sommige kinderen worden door rebellen ontvoerd of worden gedwongen dienst te nemen, maar er zijn ook kinderen die zich vrijwillig aansluiten bij gewapende groepen. “Vaak gaat het om wezen die in bittere armoede leven. Die zijn uiteraard blij een dak boven hun hoofd te krijgen en elke dag te kunnen eten”, legt Coomaraswamy uit. “Andere kinderen raken betrokken bij etnische conflicten. Hun ouders vinden het een nobele zaak het voor de eigen groep op te nemen, zelfs in het geval van kinderen. En in nog andere gevallen fungeren gewapende mannen als rolmodel. De kinderen willen zelf ook wapens en zonnebrillen dragen. In de meeste van die gevallen nemen kinderen toch niet echt vrijwillig dienst – ze zien gewoon geen alternatief.”