Afghanistan koerst af op conflict tussen Tadzjieken en Pathanen

De onevenwichtigheid in etnische samenstelling ontstond in de afgelopen paar jaar, blijkt uit cijfers uit Amerikaanse bronnen. Sommige waarnemers vrezen voor een burgeroorlog tussen Pathanen en een door Tadzjieken geleide anti-Pathaanse coalitie, vergelijkbaar met de oorlog die volgde na de val van het door de Sovjet Unie gesteunde Afghaanse regime in 1992.
Tadzjikische dominantie in het leger voedt de wrok bij Pathanen over de groeiende controle van hun etnische rivalen over de veiligheidsinsituten in het land, terwijl Tadzjieken de Pathanen steeds meer zien als een verlengstuk van de Taliban.
De legerleiding is hoofdzakelijk Tadzjikisch. Dat is al zo sinds de oprichting van het ANA in 2002. De Tadzjieken waren toen oververtegenwoordigd in de officierenkorpsen. De samenstelling van de troepen was aanvankelijk in etnisch opzicht in balans.

Richtlijnen

Generaal Karl Eikenberry, destijds chef van het Office of Military Cooperation-Afghanistan, gaf in 2003 richtlijnen uit om ervoor te zorgen dat de etnische balans in het leger in stand zou blijven, zegt Chris Mason. Hij was van 2003 tot 2005 lid van de Afghaanse Inter-agency Operations Group.
Eikenberry wilde met zijn richtlijnen zorgen voor 38 procent Pathanen, 25 procent Tadzjieken, 19 procent Hazaren en 98 procent Oezbeken in het leger. Sindsdien gaven Amerikaanse functionarissen cijfers uit waaruit bleek dat de etnische balans overeenkwam met de richtlijnen van Eikenberry.
In 2008 kreeg de RAND Corporation, een non-profit-denktank in de VS, cijfers waaruit bleek dat 40 procent van de mannen in het leger Pathaan is. Tadzjieken zouden minder 30 procent van de militairen uitmaken.
Het laatste rapport van de Speciale Inspecteur-Generaal voor Wederopbouw in Afghanistan, dat op 30 oktober uitkwam, laat zien dat Tadzjieken nu 41 procent van alle getrainde militairen uitmaken en dat nog maar 30 procent van de rekruten Pathaan is. Van de gehele bevolking van Afghanistan is 25 procent Tadzjikisch.
De belangrijkste reden voor de groei van het aantal Tadzjieken is dat het leger sinds 2007 serieuze problemen ondervindt bij de werving van militairen op het platteland van de regio’s Kandahar en Helmand.

Reorganisatie

Mason zegt dat de Verenigde Staten in de veronderstelling waren een overeenkomst te hebben met president Hamid Karzai, waarin was vastgelegd dat de president ervoor zou zorgen dat de commandostructuur van het leger gereorganiseerd zou worden op basis van etniciteit. Om te beginnen zou balans gebracht moeten worden in de vijfentwintig topposities. Karzai ondernam tot op heden echter geen actie, zegt Mason. Tadzjieken bezetten ook nog steeds de meeste posten op het ministerie van Defensie.