Afrika is witte vlek op kaart drugsbestrijding

Volgens voorzichtige schattingen wordt er jaarlijks 40 tot 50 ton Latijns-Amerikaanse cocaïne via Afrika naar Europa verscheept. Peter Burgess, een drugsexpert van het Africom, het zenuwcentrum van de militaire operaties van de Amerikaanse strijdkrachten in Afrika, gelooft dat 240 ton dichter bij de waarheid ligt.
De schattingen zijn gebaseerd op drugsvangsten, op zich ook een heel onnauwkeurige indicator. Het UNODC, het VN-bureau dat zich met de strijd tegen de drugshandel bezighoudt, vreest dat er van de cocaïne die de internationale drugsmaffia langs West-Afrika verscheept, maar 2 percent wordt onderschept. West-Afrika is binnen Afrika veruit de belangrijkste regio in de drugshandel.

Cocaïner is tweede exportproduct West-Afrika

Zelfs als er jaarlijks maar 40 tot 50 ton cocaïne in West-Afrika wordt verladen op de doortocht naar Europa, maakt dat van de populaire harddrug het op een na belangrijkste exportproduct van de regio”, zegt Antonio Mazzitelli van het UNODC.
Ook Candace Ross, een medewerker van de afdeling drugsbestrijding van het Africom, wijst erop dat de drugshandel in West-Afrika buiten verhouding groot is in vergelijking met de legale economische activiteit in de regio. Het bruto binnenlands product van Guinea-Bissau, misschien wel de grootste draaischijf in West-Afrika, bedroeg in 2008 326 miljoen dollar, het equivalent van de straatwaarde van nog geen 7 ton cocaïne.
Afrika is een belangrijke overslagplaats voor cocaïne geworden omdat de overheid in veel landen zwak is en omdat het continent dicht bij Europa ligt. Het aantal cocaïnegebruikers in Europa steeg van 3,5 miljoen in 2006 tot 5,5 miljoen vorig jaar. Naast cocaïne uit Colombia en Venezuela worden er ook heroïne en andere opiaten uit Afghanistan, Pakistan, Thailand en andere Aziatische landen via Afrika naar Europa verscheept.
West-Afrika ligt gunstig voor de aanvoer vanuit Latijns-Amerika en bovendien hebben veel West-Afrikaanse landen geen zeemacht en nauwelijks een kustwacht. Ze hebben ook weinig controle over de luchtvaart boven hun grondgebied, en het is er ook vaak niet zo moeilijk ambtenaren of leden van de ordediensten om te kopen. Volgens de VN komt de meeste cocaïne Afrika binnen via Guinea-Bissau en Ghana. De aanvoerroutes vanuit Azië lopen via het Midden-Oosten, Kenia en Rwanda.

Hybride terroristische organisaties

Naast Europa maken ook de VS zich zorgen over de groeiende drugshandel in Afrika. “De omgeving werkt de ontwikkeling van hybride terroristische organisaties in de hand”, zegt Michael Braun, een voormalige medewerker van de Amerikaanse drugsbestrijding (DEA). Terreurorganisaties en drugskartels gedijen allebei in wetteloze gebieden en vullen elkaar goed aan. De drugshandel zorgt voor een enorme inkomstenstroom, en terroristische organisaties hebben de vuurkracht die nodig is om de overheid op afstand te houden. In het ergste geval creëert de drughandel ook “narcostaten” waarin de overheid wegteert door corruptie en instabiliteit.
Volgens Ross, een van de drugsexperts van Africom, hebben veel Afrikaanse landen niet de middelen om de strijd tegen de drugshandel aan te gaan. “Als ze al mariniers hebben, dan hebben die vaak geen schepen, en als er schepen zijn, dan hebben die geen brandstof.” Zoals de VS dat in Latijns-Amerika al jaren doen, wil het AFRICOM ook in West-Afrika steun leveren aan de bestrijding van de drugsmaffia. Dat gebeurt niet belangeloos. West-Afrika zal tegen 20020 waarschijnlijk een kwart van alle aardolie leveren die in de VS wordt verbruikt. De VS vrezen ook dat Afrikaanse landen op termijn zelf harddrugs zullen beginnen te produceren, waardoor de strijd tegen de drugshandel nog veel moeilijker zou worden.