Afrikaanse katoenboeren hopen dat Brazilië standhoudt tegen VS

Brazilië heeft aangekondigd nog deze maand met een extra invoerheffing te komen op honderd Amerikaanse producten, tot een waarde van 591 miljoen dollar (436 miljoen euro). Daaronder vallen auto’s, cosmetica, voedsel, medicijnen en katoen. Bovendien denkt het land openlijk na over nog een andere strafmaatregel: het gaat gedurende een bepaalde periode geen patenten meer betalen op medicijnen, chemicaliën en biotechnologie, maar ook muziek, boeken en films.
De WTO heeft hiervoor in augustus 2009 toestemming gegeven. Dat is in de geschiedenis nog maar één keer eerder gebeurd. Brazilië hoopt zo andere Amerikaanse sectoren aan te wakkeren om in Washington tegen de katoensubsidies te lobbyen. Dat kan Amerika niet gebruiken, nu het land tegen verschillende handelsruzies tegelijkertijd aankijkt.

Legitimiteit

“Afrika profiteert niet direct van de WTO-uitspraak”, erkent Prosper Vokouma, vertegenwoordiger van Burkina Faso in Genève en coördinator van de C4, de groep van de vier Afrikaanse katoenexporteurs Benin, Burkina Faso, Mali en Tsjaad. “Maar het geeft wel legitimiteit aan onze eisen. Het is een sterke afkeuring van de enorme en verstorende subsidies.”
De WTO heeft bepaald dat de subsidies aan Amerikaanse katoenboeren schadelijk zijn voor producenten in andere landen. Vokouma: “Wat dat betreft hebben de VS een slecht geweten. Zo’n 2500 boeren verdelen er jaarlijks meer dan 3 miljard dollar (2,2 miljard euro), terwijl 20 tot 30 miljoen Afrikaanse katoenproducenten in armoede leven omdat ze van hun opbrengst nog niets eens genoeg eten kunnen kopen.”
Volgens internationale organisaties zou de katoenprijs zonder de subsidies 14 dollarcent hoger liggen, dat is ongeveer een tiende van de prijs. Daarmee zouden de West-Afrikaanse katoenboeren voedsel voor een miljoen kinderen kunnen betalen, of het schoolgeld voor twee miljoen kinderen, zegt Oxfam Novib.

Overwinning

“Als Brazilië de VS zover kan krijgen de subsidies af te schaffen, is dat indirect dus ook een overwinning voor de C4 en de 32 andere katoenproducerende landen in Afrika”, aldus Vokouma. Zelf wil hij niet naar de WTO stappen, zegt hij. “Dat is de laatste optie die de C4 zou gebruiken. Voorlopig kiezen we voor multilateraal overleg en bilaterale contacten met de grootste spelers.”
Zowel Brazilië als de VS staan open voor onderhandelingen. Het is nu heel spannend of Brazilië de strafmaatregelen werkelijk zal uitvoeren, of dat het zijn strijd tegen de subsidies opgeeft, in ruil voor financiële compensatie. In dat geval zijn de Afrikanen de grote verliezers.