Aidsprobleem groeit in voormalige Sovjet-republieken

Van de 58 miljoen mensen die leven in de vijf Centraal-Aziatische staten Kirgizië, Tadzjikistan, Turkmenistan, Oezbekistan en Kazachstan, lopen drugsgebruikers die drugs injecteren en naalden delen, het grootste risico besmet te raken.
“Volgens de officiële statistieken waren er in 2000 nog maar 500 HIV-gevallen. In 2006 waren het er 20.000”, zei Irina Savtchenko, coördinator van het VN-Programma voor HIV en Aids (UNAIDS) in Kazachstan, tijdens het Achtste Internationale Congres over Aids in Azië en de Pacific (ICAAP) in Colombo.
In de Centraal-Aziatische landen leven zo’n 50.000 mensen met HIV. De meeste van hen liepen het virus op als gevolg van drugsgebruik. Volgens Savtchenko is het aantal besmettingen het hoogst onder werkloze drugsgebruikers tussen 20 en 29 jaar oud, die drugs injecteren.
Alleen al in Oezbekistan verveertigvoudigde het aantal HIV-besmettingen in vijf jaar tijd, meldde het Capacity Project, een wereldwijd initiatief dat gefinancierd wordt door het Amerikaanse Bureau voor Internationale Ontwikkeling (USAID). “Daarom heeft het Globale Fonds tegen Aids, Tuberculose en Malaria het bedrag voor aids en HIV-bestrijding in deze landen de afgelopen vier jaar vervijfvoudigd”, zei Anna Deryabina, plaatsvervangend directeur programmamanagement van het Capacity Project. “Niettemin neemt het aantal HIV-besmettingen nog steeds toe. Dat komt vooral door onwetendheid en gebrek aan hulpverlening aan drugsgebruikers”, zei ze. Het gebrek aan ngo’s in de regio speelt volgens haar ook een rol.
Op 1 januari 2007 rapporteerde Sentinel Surveillance Data in Kazachstan 7.402 HIV-besmettingen, waarvan 73,4 procent betrekking had op drugsgebruikers die injecteren. Kirgizië rapporteerde 1.233 gevallen, waarvan 75,9 procent drugsgebruikers. In Tadzjikistan bleek 63,9 procent van de 710 gevallen drugsgebruiker te zijn. Oezbekistan telde 10.015 gevallen, waarvan 60,1 procent drugsgebruikers.
Professor Tilek Meimanaliev, uitvoerend directeur van het Central Asia AIDS Control Project (CAAP), zei dat beleidsmakers meer moeten doen om stigmatisering en discriminatie van mensen met HIV en aids te voorkomen. Volgens Meimanaliev kan er in Centraal-Azië al veel verbeterd worden met de huidige beschikbare middelen. Hij beklaagde zich over het gebrek aan coördinatie bij het opzetten van zeven belangrijke gezondheidscentra in de Centraal-Aziatische republieken. “Deze centra worden niet goed bestuurd, met als gevolg dat ze zo goed als onbruikbaar zijn.”
Hij zei te hopen dat CAAP, dat probeert de overheidssector, niet-gouvernementele organisaties en de massamedia bij elkaar te brengen, een bijdrage kan leveren aan een betere besteding van geld voor HIV en aidsprojecten. “Het is noodzakelijk het werkelijke probleem aan te pakken en om de mensen met HIV bij te staan in hun noden, en dat ook vol te houden, als we willen voorkomen dat de epidemie zich in de regio uitbreidt”, zei hij.
CAAP is mogelijk gemaakt met 25 miljoen dollar van de Wereldbank een miljoen euro van het Britse Fund for International Development. Sinds juni van dit jaar ging 5,8 miljoen dollar, 21 procent van het totale projectbudget, naar diverse projecten. Die projecten hielpen volgens Savtchenko onder meer om de problematiek onder de aandacht te brengen bij parlementariërs. Ook zijn projecten gestart om de omvangrijke moslimbevolking in de regio te mobiliseren. Daarbij worden ook religieuze leiders betrokken.