"Amerikaans plan tegen Iran kan leiden tot wapenwedloop"

De wapendeal, die nog goedgekeurd moet worden door het door Democraten beheerste Congres, is een van de grootste ooit. Hij biedt een pakket ter waarde van twintig miljard dollar (14 miljard euro) aan Saudi-Arabië en landen van de Samenwerkingsraad voor de Golf (GCC), dertien miljard dollar (negen miljard euro) aan Egypte en dertig miljard dollar (22 miljard euro) aan Israël over een periode van tien jaar. Het gaat om geavanceerde gevechtsvliegtuigen, slimme bommen, computersystemen en raketschepen.
“Dit getuigt van slecht advies”, zegt Steven Wright, universitair docent aan de universiteit van Qatar. “Het is zwakke logica om wapenverkoop te beschouwen als middel om de positie ten opzichte van Iran te verstevigen en de regionale veiligheid te vergroten. Meer wapens verkopen aan de Golflanden en aan Israël, leidt er alleen maar toe dat Irans veiligheidszorgen acuter worden en dat de instabiliteit in de regio groeit”, zegt Wright. “Het zal er hoogstwaarschijnlijk toe leiden dat Iran meer geld vrijmaakt voor defensie-uitgaven.”
De angst voor een wapenwedloop in de regio wordt gevoed door berichten dat Rusland van plan is 250 Sukhoi-vliegtuigen, inclusief 30 van de meest geavanceerde, aan Iran te leveren. Op 5 augustus presenteerde Iran zijn nieuwe gevechtsvliegtuig Azarakhsh (Bliksem). Dat toestel zou gemodelleerd zijn op de Amerikaanse F-5, maar met gebruik van eigen technologie.
De mogelijke wapenleveringen werden vorige week gevolgd door een bezoek van minister Condoleezza Rice van Buitenlandse Zaken en minister van Defensie Robert Gates aan het Midden-Oosten. Tijdens dat bezoek ontkende Rice dat wapenlevereringen een tegenprestatie zijn voor hulp van die landen in Irak. “We werken samen met deze landen aan het bestrijden van extremisme”, zei ze.
Iran beschuldigt de VS van het creëren van angst en wantrouwen in het Midden-Oosten en pogingen om het de regio te destabiliseren. De krant Gulf News uit Dubai schreef op 2 augustus in een commentaar: “Het doel van de VS is duidelijk: meer inzet tegen de dreiging van Iran in de eerste plaats, maar ook tegen Syrië, Hezbollah en Al-Qaeda, de bête noire van de huidige Amerikaanse regering.”
Gulf News stelde echter ook de vraag of de Golfstaten de VS “blindelings moeten volgen.” Zonder de Verenigde Arabische Emiraten te noemen, stelde het commentaar dat “sommige GCC-landen territoriale disputen met Iran hebben gehad” en dat ze daarbij “bewust de militaire optie hebben vermeden in het geloof dat de kwesties ook met gesprekken en bemiddeling opgelost konden worden.”
Het hulpvoorstel komt op het moment dat de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Zalmay Khalilzad de Amerikaanse bondgenoten, in het bijzonder Saudi-Arabië, ervan beschuldigt een politiek te voeren die Irak destabiliseert. Saudi-Arabie zou soennitische militanten steunen in hun strijd tegen de voornamelijk sjiitische regering in Bagdad. “Saudi-Arabië en een aantal andere landen doen niet alles wat ze kunnen om ons te helpen in Irak”, zei hij vorige week. “Het komt voor dat ze niet alleen niet helpen, maar juist dingen doen die de voortgang ondermijnen.”
Een groeiend aantal Amerikaanse congresleden is tegen de wapenplannen van de regering-Bush in het Midden-Oosten. Binnen vijf dagen nadat de mogelijke verkoop op 27 juli werd aangekondigd, lieten 114 leden van het Huis, inclusief 18 Republikeinen, Bush weten dat ze van plan waren tegen het voorstel te stemmen.
Het beleid dat de Amerikanen de afgelopen jaren voerden in de regio, heeft volgens professor Gary Sick van de Columbia University de positie van Iran verstevigd. “De Verenigde Staten maakten de opkomst van Iran mogelijk door de Taliban-rivalen in het oosten en de Baathistische rivalen in het westen uit te schakelen en vervolgens, voor de eerste keer in de geschiedenis, een sjiitische regering in Bagdad te installeren.”