Amerikaans vrijhandelsvoorstel komt neer op herkolonisering

De African Growth and Opportunity Act (AGOA) werd in 2000 goedgekeurd. Met het besluit kennen de VS Afrikaanse landen bezuiden de Sahara preferentiële handelsvoorwaarden toe voor de invoer van ongeveer 1.800 producten. Maar de VS willen in Mauritius praten over het concept handelsgeschiktheid (trade capacity) en nieuwe standaards in verband met het economisch beleid van de begunstigde landen. Volgens critici proberen de VS met die erkenningsvoorwaarden de Afrikaanse landen een ander economisch beleid op te dringen.

Om in aanmerking te komen voor de voordelen van de AGOA moeten Afrikaanse landen hun economie liberaliseren, de openbare sector terugsnoeien en de inmenging van de overheid in het zakenleven beperken; ze moeten ook buitenlandse investeringen aantrekken, hun banksector hervormen en een werkgelegenheidsbeleid voeren. AGOA-landen moeten ook werken aan een goed gerechtelijk systeem dat zo mogelijk op Amerikaanse leest is geschoeid. De Amerikaanse regering beoordeelt elk jaar welke landen op al die vlakken op goede weg zijn en zo aan de erkenningsvoorwaarden voldoen.


De VS zeggen dat het AGOA-programma Afrikaanse landen een betere toegang biedt tot de Amerikaanse markt en op die manier de ontwikkeling van die landen bevordert. Maar de ngo’s van het People’s Forum stellen dat de VS alleen uit zijn op de olie die in Afrika te vinden is en zich verder willen verzekeren van een Afrikaanse uitvalsbasis voor hun oorlog tegen de terreur. Een andere Amerikaanse voorwaarde is immers dat begunstigde landen geen initiatieven nemen die de Amerikaanse belangen op het vlak van nationale veiligheid en buitenlands beleid ondermijnen. Volgens de critici komt dat erop neer dat het buitenlands en veiligheidsbeleid van de Afrikaanse landen voortaan bepaald zal worden door de VS.

Tot het People’s Forum behoren onder meer het Zuid-Afrikaanse Jubilee South, het Africa Trade Network, het Southern African Peoples’ Solidarity Network (SAPSN), het Pan-African Women’s Network en Women and Law and Development in Africa (WiLDAF). De ngo’s plannen een reeks van protestacties in Port Louis, de hoofdstad van Mauritius. Een voor 15 januari geplande betoging van het Platform against Bush Politics, een verband van plaatselijke vakbonden, vrouwenorganisaties, boeren en ngo’s, was twee weken geleden door de politie van Mauritius verboden. Maar vrijdag besliste het hooggerechtshof dat de betoging toch mag plaatsvinden. De actievoerders hekelen niet alleen de AGOA-samenwerking maar ook de Amerikaanse oorlogsplannen in de Golf en de Amerikaanse milieupolitiek. Amerikaanse deelnemers aan het officiële ngo-forum dat in de marge van de conferentie wordt georganiseerd, hebben zich van de protesten gedistantieerd.