Amerikaanse activisten nemen jetset onder vuur

Het aantal privéjets dat het Amerikaanse luchtruim doorkruist, steeg van 1.000 in 1970 tot 10.000 in 2006. Dit cijfer zou nog eens verdubbelen tegen 2017.
“De privéjet is een van de sterkste symbolen van extreme ongelijkheid”, schrijven onderzoekers van het Institute for Policy Studies en activisten van Essential Action in een nieuw rapport. Fabrikanten en verhuurders van privévliegtuigen hebben het rapport al afgedaan als een “politiek schrift” dat bol staat van de onjuistheden. 
De superrijken verliezen nauwelijks tijd op de luchthavens en baden in luxe aan boord van hun eigen toestel, terwijl het gewone volk heeft af te rekenen met lange wachtrijen, vernederende veiligheidsprocedures, en steeds duurder wordende en uncomfortabele vluchten, menen de auteurs van het rapport ‘High Flyers’.
Gewone belastingbetalers en passagiers op commerciële vluchten subsidiëren de private luchtvaart, voegen ze eraan toe. “Reizigers aan boord van een privéjet betalen geen eerlijk deel in de kosten die gepaard gaan met luchtvaartveiligheid”. Een lijnvlucht van New York naar Miami betaalt 2.015 dollar aan taksen, terwijl een privaat vliegtuig dat ongeveer dezelfde route volgt, slechts 236 dollar moet betalen. Toch veroorzaakt het vergelijkbare kosten voor de luchtverkeersleiding.
De auteurs, die met cijfermateriaal van de Federal Aviation Administration (FAA) schermen, stellen dat de commerciële luchtvaart 95 procent van de kosten van de luchtverkeersleiding betaalt, terwijl ze slechts 73 procent van de FAA-diensten gebruikt. Daar tegenover staat dat de “algemene luchtvaart” – de sector die bedrijfsjets, chartervluchten luchttaxi’s en vrijetijdspiloten omvat – 16 procent van de diensten gebruikt, maar slechts 3 procent ervan betaalt, staat in het rapport dat dinsdag verscheen.

Hogesnelheidstrein

De opstellers van het rapport storen zich ook aan elitaire vakantiebestemmingen – Californië’s Napa Valley en Colorado’s bergplaats Aspen – die volgens hen een onevenredige hoeveelheid overheidsgeld voor de verbetering van luchthavens opslokken. In 2005-2007 rijfden deze en andere afgelegen landingsbanen 2,2 miljard dollar binnen van de 7 miljard dollar belastinggeld dat voor deze doeleinden bestemd was, aldus de auteurs.
Ook het milieu betaalt de prijs. Volgens het rapport stoten vier passagiers die in een Cessna Citation X businessjet tussen Los Angeles en New York vliegen, elk ongeveer vijfmaal meer koolstofdioxide uit dan een passagier van een gemiddelde commerciële vlucht op dezelfde route.
Als ecologisch verantwoord alternatief schuiven de onderzoekers hogesnelheidstreinen naar voren. Andere aanbevelingen van de auteurs zijn hogere taksen op het bezit en gebruik van privéjets, en maatregelen om private vliegers te belasten voor de CO2 die ze in de atmosfeer achterlaten.

Opgewarmde retoriek

In het rapport weerklinkt ook de kritiek van commerciële vliegmaatschappijen die waardevolle passagiers verloren aan rivalen in de zakenluchtvaartindustrie. Daarom verwijst de National Business Aviation Association (NBAA) deze studie naar de prullenmand.
“Het document telt dertig pagina’s met niets anders dan de opgewarmde retoriek waarvan de grote vliegmaatschappijen van dit land zich bedienden”, reageert NBAA-voorzitter Ed Bolen. Volgens hem blijkt bijvoorbeeld bij nadere studie van de FAA-gegevens dat de bewering dat Amerikaanse lijnmaatschappijen 95 procent van de luchtverkeersleiding betalen, niet klopt.
De details zijn voer voor de politieke debatten. De commerciële en zakenluchtvaartindustrie lobbyen voor invloed op wetsontwerpen die het  Amerikaans Parlement behandelt.