Argentijns voorbeeld in strijd tegen Griekse crisis?

Experts bogen zich over de bovenstaande vraag op een debat georganiseerd door de onafhankelijke denktank European Policy Centre (EPC): ‘Argentina’s unpaid loans, what are the risks for Europe?’.

Over het effect van Argentinië’s maatregelen om de crisis te bestrijden, waren de experts eenduidig: ze lieten toe dat ’s lands economie de voorbije jaren terug kon groeien. ‘Maar als we alle landen in moeilijkheden laten handelen zoals Argentinië, dan spelen we met vuur’, klonk het.

Torenhoge buitenlandse schuld

Aan het begin van de eeuw kampte Argentinië met een aanhoudende recessie. Meer dan de helft van de 37 miljoen Argentijnen was onder de armoedegrens gezakt en bijna een kwart was werkloos. Economische terugval en zware besparingen sloegen de toon. De staat had ondertussen een torenhoge buitenlandse schuld opgebouwd van 81 miljard dollar.

Om de crisis te lijf te gaan besloot Eduardo Duhalde, toenmalig president van Argentinië, in 2001 de peso los te koppelen van de Amerikaanse dollar en te stoppen met de afbetaling van de openbare schuld. De devaluering van de peso en de herstructurering van de schuld legden de basis voor het herstel dat vanaf 2003 inzette, toen de centrumlinkse politicus Néstor Kirchner president werd.

In 2005 vond een schuldherschikking plaats, maar daarbij kregen de meeste schuldeisers slechts 35 cent voor één dollar. Momenteel is Argentinië nog steeds 12,5 miljard euro schuldig aan private schuldeisers en bijna 5 miljard aan de ‘Club van Parijs’, een informele groep van landen die bemiddelt tussen kredietverstrekkers en landen die niet of nauwelijks kunnen betalen.

Die schulden leiden tot spanningen tussen Argentinië en de internationale gemeenschap. Volgens Annika Ahtonen, politiek analist bij EPC, worden die nog versterkt door het protectionistisch getinte beleid dat het land sinds enkele jaren voert, met de nationalisering van het oliebedrijf YPF als recent voorbeeld.

‘Geen voorbeeld voor Griekenland’

‘Is het wel rechtvaardig is dat, na jaren van moeilijkheden, de economie van een bepaald land enkel draait voor de schuldaflossing aan andere staten?’

De gewezen maatregelen voorzagen de Argentijnse economie na verloop van tijd wel terug zuurstof en om die reden schuiven analisten weleens het Zuid-Amerikaanse land naar voor als oplossing voor het noodlijdende Griekenland. Volgens James Glassman, voormalig US Undersecretary of State for Public Diplomacy and Public Affairs, is dat nochtans een slecht idee.

‘Verwijzen naar Argentinië betekent zoveel als andere landen in moeilijkheden aanzetten tot onverantwoord gedrag. Want door zijn schulden niet terug te betalen, heeft Argentinië zich onverantwoord gedragen. Rechtbanken hebben het land al honderden keren veroordeeld tot betaling aan de schuldeisers, maar het land legt de beslissingen telkens naast zich neer. Terwijl samenwerking en verantwoordelijkheid twee elementen zijn die in globale crisistijd van essentieel belang zijn.’

Ook Graham Mather, voorzitter de denktank European Policy Forum, vindt het van het grootste belang dat de principes van de rechtsstaat steeds worden gerespecteerd. ‘Als reactie op Argentinië’s gedrag heeft Spanje de import van Argentijnse biodiesel drastisch verlaagd. Zonder respect voor de rule of law stuikt het hele internationale rechtssysteem en handelssysteem ineen, voor je het beseft. En dat zou rampzalig zijn en volledig tegengesteld aan de Europese principes.’

Begrip

Enig begrip voor het niet betalen van de staatschuld is wel te vinden bij Jürgen Klute, Duits politicus (Die Linke) en Europees parlementslid: ‘Argentinië zat aan de rand van de afgrond en besparingen troffen de bevolking hard. Je kan een land niet aanzetten tot betalingen als het er niet meer toe in staat is.’

Klute vindt niet dat Argentinië zijn schulden zomaar kan ontlopen, maar pleit wel voor meer flexibiliteit bij schuldaflossing. ‘Schulden worden deels gevormd door interesten. Audits zouden moeten nagaan of die interesten wel aanvaardbaar zijn. We moeten ons vooral de vraag stellen of het wel rechtvaardig is dat, na jaren van moeilijkheden, de economie van een bepaald land enkel draait voor de schuldaflossing aan andere staten.’