Bahreiners vrezen effecten van overmatig gebruik van traangas

Zainab, de dochter van Shoqqi Abdulnabi, werd drie maanden te vroeg geboren. Ze was gezond maar kwetsbaar toen hij haar in maart mee naar huis bracht, in een industriegebied net buiten Sitra. Enkele weken later was ze blind.

De buurt is een van de vele plaatsen waar boze betogers keer op keer in aanvaring komen met de oproerpolitie. Overal zijn provisoire barricades te zien, en de scherpe, zure geur van traangas is er ook overdag nog te ruiken.

Abdulnabi is ervan overtuigd dat het veelvuldige gebruik van traangas verantwoordelijk is voor de blindheid van zijn dochter, die nu anderhalf jaar oud is. Ook heeft ze een aantal andere gezondheidsproblemen, waaronder astma. “Twee weken nadat we weer thuis waren uit het ziekenhuis, was er zoveel gas in de lucht dat ze bijna stikte”, vertelt hij. “Ik dacht dat ze zou sterven. Ze kon niet meer ademen.”

Abdulnabi bracht zijn dochter naar het ziekenhuis in Sitra en werd doorverwezen naar het Salmaniya Medical Complex, het grootste ziekenhuis in Bahrain. Ze bleef er een week, maar Abdulnabi durfde haar niet te bezoeken omdat hij hoorde dat de politie mensen arresteerde in het ziekenhuis.

Pas nadat ze uit het ziekenhuis ontslagen werd, realiseerde hij zich dat zijn dochter blind was. “Maar niemand van de medische staf wilde dat op papier erkennen”, zegt hij. “We konden niets bewijzen. Dit is het gevolg van wangedrag door de overheid, maar ze willen er geen verantwoordelijkheid voor nemen.”

Lange termijn

Van traangas is bekend dat een kortstondige blootstelling kan leiden tot longoedeem, astma op volwassen leeftijd, brandwonden en andere ernstige aandoeningen. Maar over een langdurige blootstelling aan het gas is weinig bekend, omdat het zelden over een lange periode gebruikt wordt.

Onderzoek in de Verenigde Staten lijkt te bevestigen dat het traangas verantwoordelijk kan zijn voor de blindheid van Zainab. De wetenschappers ontdekten er dat het gas schade kan toebrengen aan de oogzenuw, die informatie van de ogen naar de hersenen overbrengt. Abdulnabi bracht zijn dochter naar artsen in India, en die kwamen inderdaad tot de conclusie dat de blindheid het gevolg is van een neurologisch probleem.

Doden

Volgens mensenrechtengroeperingen zijn minstens 25 Bahreiners omgekomen door overmatig inhaleren van traangas. Nog eens drie andere betogers stierven nadat ze neergeschoten waren door traangasgranaten.

De 26-jarige activist Abbas Jaffar al-Shaikh stierf vorig jaar aan kanker, maar er is geen wetenschappelijk bewijs voor een verband tussen traangas en kanker.

In november veroordeelde een onafhankelijke onderzoekscommissie in Bahrein de veiligheidsdiensten voor “een disproportioneel gebruik van traangas om betogers uiteen te drijven.” Maar het gebruik is sindsdien alleen maar toegenomen: 18 van de 25 doden vielen na de publicatie van dat rapport.

Dorpen en steden in Bahrein krijgen verschillende keren per week traangas over zicht heen. John Timoney, de voormalige Amerikaanse politieman die als consultant werkt voor de Bahreinse politiediensten, wijst met een beschuldigende vinger naar de betogers. “Er zijn klachten over het excessieve gebruik van traangas”, zegt hij. “Maar wat ik zie, is een toename van het aantal molotovcocktails die naar politieagenten geworpen worden, nacht na nacht.”

CR-gas

Dorpelingen zeggen ook dat de overheid CR-gas gebruikt, een krachtigere variant van het CS-gas dat normaal gebruikt wordt. Medewerkers van de ngo Artsen voor de Mensenrechten documenteerden patiënten met “atypische symptomen, zoals niet-epileptische aanvallen en hysterie.”

“De traangasgranaten die we gewend waren, kwamen uit de VS en India”, zegt een demonstrant uit Sitra, die een van de nieuwe granaten toont. “Maar de nieuwe hebben geen labels. Ze proberen te verbergen wat ze precies gebruiken.”

De Bahreinse politie wil niet reageren op de geruchten van CR-gas of een andere nieuwe variant. Het ministerie van Volksgezondheid verbiedt artsen om de inhoud van de granaten te onderzoeken.

Van de effecten op lange termijn van het nieuwe gas is nog minder bekend. De Egyptische politie gebruikte het CR-gas dagenlang in november, en honderden journalisten en demonstranten klaagden achteraf over ademhalingsmoeilijkheden.

Intussen proberen de inwoners te doen wat ze kunnen: Abdulnabi plaatst ‘s avonds natte handdoeken onder de deur en kocht een zuurstoftank voor zijn dochter. Maar ze vrezen voor de effecten op lange termijn. “Ik ben eraan gewend geraakt”, zegt Abdulnabi. “ ‘s Morgens komt er frisse lucht binnen. Maar hoe moet dat in de toekomst? We weten niet wat de consequenties zijn van een dagelijkse blootstelling aan traangas.”