“België nog geen lid van club 0,7”

De Vlaamse Noord-Zuidkoepel is blij met de “indrukwekkende” inhaalbeweging die België het voorbije jaar heeft gemaakt. De officiële Belgische ontwikkelingshulp  steeg van 1,425 miljard euro in 2007 tot 1,863 miljard euro in 2009. Als percentage van het bruto nationaal inkomen (bni) steeg de Belgische bijdrage van 0,43 procent in 2007 tot 0,55 procent in 2009. Maar daarmee is het glas nog maar halfvol, vindt 11.11.11, dat de prestatie afzet tegen eerder gedane beloften. Het is nog niet zeker of het vol zal raken in 2010, en er zal ook “serieus moeten worden bijgetapt” in 2011 en de jaren nadien om op dat peil te blijven. De aankondiging van minister Michel dat België lid wordt van de “club 0,7” – Nederland, Zweden, Noorwegen, Denemarken en Luxemburg, “zou toch nog wat voorbarig kunnen blijken”.

Schuldkwijtschelding

Om de 0,7 procent-doelstelling te halen moet België dit jaar 2,393 miljard euro besteden, ruim een half miljard meer dan in 2009. België hoopt in 2010 een groot pakket schulden te kunnen kwijtschelden die Congo en andere ontwikkelingslanden hebben uitstaan bij de Delcrederedienst, een  openbare exportverzekeraar. Daarvoor zou in totaal 409 miljoen euro kunnen worden aangerekend bij de Belgische uitgaven voor ontwikkelingssamenwerking, al is de reële waarde van die vorderingen veel lager. In de begroting voor 2010 is ook 96 miljoen extra voorzien voor DGOS, de algemene directie voor ontwikkelingssamenwerking waarlangs het gros van de Belgische hulp gekanaliseerd wordt. Daarnaast rekent de uittredende federale regering op de gewesten, gemeenschappen, gemeenten en provincies om samen 120,3 miljoen euro bij te dragen. Daarvoor zijn volgens 11.11.11 echter nog geen toezeggingen gedaan. In de begrotingen van de Vlaamse en Waalse regeringen is er voor 2010 niet meer geld voorzien dan in 2009. 11.11.11 schat dan ook dat België in 2010 blijft steken op 0,66 of 0,67 procent.

Voor 2011 worden de vraagtekens nog veel groter. De grote schuldkwijtschelding is een eenmalige operatie. Om de Belgische hulp volgend jaar op peil te houden, zal veel meer echt geld nodig zijn. In de notificatie van de ministerraad over de begroting is voor de federale administratie voor ontwikkelingssamenwerking in 2011 een stijging voorzien van 156,3 miljoen euro, “ruim onvoldoende” volgens 11.11.11.

Minister van goede voornemens

Over het beleid van ontslagnemend minister van Ontwikkelingssamenwerking is 11.11.11 vrij positief. Hij zorgde voor meer geld en kondigde belangrijke kwalitatieve verbeteringen aan. “Maar het is onduidelijk of die goede voornemens ook voldoende in de praktijk worden gebracht”, zegt Bogdan Vanden Berghe, algemeen secretaris van 11.11.11. Vanden Berghe vindt dat een volgende minister in elk geval ook meer moet proberen te wegen op andere beleidsdomeinen. Veel beleidsbeslissingen van de Belgische regering houden volgens 11.11.11 nog veel te weinig rekening met de doelstelling van duurzame menselijke ontwikkeling.

Volgens 11.11.11 lapt de Belgische regering onder meer een belangrijke afspraak van de klimaatconferentie van Kopenhagen aan haar laars. Het geld dat de donorlanden snel bijeen willen brengen om arme landen te helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering, moet bovenop de bestaande ontwikkelingshulp komen. Maar België telt zijn bijdrage voor 2010 alvast bij de sommen die het wil uitgeven om de 0,7 te halen.

Memorandum

11.11.11 en zijn lidorganisaties hebben ook een memorandum klaar naar aanleiding van de parlementsverkiezingen van 13 juni. 11.11.11 roept alle partijen op ervoor te zorgen dat België echt 0,7 procent van zijn bni aan ontwikkelingssamenwerking kan blijven besteden. België mag zeker niet het voorbeeld volgen van landen als Italië en Spanje, die het mes zetten in hun hulp om hun overheidsfinanciën te saneren. “De impact van de economische en financiële crisis is nog veel groter in de arme landen”, zegt Vanden Berghe. “De Wereldbank schat bijvoorbeeld dat er als gevolg van de crisis 400.000 jonge kinderen per jaar extra sterven. Er zijn ook ongeveer 50 miljoen werklozen bijgekomen. Als de rijke landen dan ook nog eens op ontwikkelingssamenwerking besparen, is dat een echte ramp voor het Zuiden.”

De auteurs van het memorandum breken ook een lans voor een Tobintaks, een heffing op financiële transacties waar veel ontwikkelingsorganisaties al lang voor ijveren. De taks kan nieuwe financiële crisissen helpen vermijden en kan ook heel veel opbrengen – tot 500 miljard dollar. “Het politiek draagvlak in België voor de Tobintaks is heel groot geworden”, zegt Rudy De Meyer, een expert van 11.11.11. “We merken dat België het voorstel nu internationaal ook stevig verdedigt, en dat is uitzonderlijk.” De internationale steun voor een Tobintaks gaat volgens De Meyer “nog sterk op en af, maar het voorstel lijkt politiek haalbaar. We moeten wel uitkijken voor de neiging om de eventuele opbrengst te gebruiken om de begrotingstekorten in de rijke landen te dekken. Het zal nog een hele strijd worden om ervoor te zorgen dat het geld naar ontwikkelingssamenwerking gaat.”