Bhopal-slachtoffers nog steeds op zoek naar schadevergoeding

Op 3 december 1984 ontsnapte uit de pesticidenfabriek van Union Carbide een wolk dodelijk cyanidegas die binnen enkele uren aan 3.000 omwonenden het leven kostte. 20.000 mensen stierven later aan de gevolgen van het dodelijkste incident met gas sinds de Eerste Wereldoorlog.

Dow Chemical kwam pas in mei 2001 op het toneel, toen de fusie met Union Carbide Corp werd beklonken. Volgens de slachtoffers en hun nabestaanden erfde Dow de nooit ingeloste schuld van UC en dient het bedrijf schadevergoedingen uit te keren voor het geestelijk en lichamelijk leed dat het lek veroorzaakte.

Ironisch genoeg zitten de slachtoffers, de activisten en de milieugroepen Greenpeace en de Internationale Campagne voor Gerechtigheid in Bhopal (ICJB) vandaag zelf in de beklaagdenbank in het Indiase hooggerechtshof. Dow eist een schadevergoeding omdat de groepen vorig jaar op 2 december de bedrijfswerkzaamheden verstoorden met een demonstratie. Dow eist een half miljoen roepie (9.309 euro) schadevergoeding, een claim die elk lopend juridisch jaar met 24 procent intrest aandikt.

Het bedrijf wijst elke juridische aansprakelijkheid voor het lek van 3 december 1984 van de hand. Dow weigert ook in de gaan op de eis om het zwaar vervuilde bedrijfsterrein van Union Carbide te saneren. De afgelopen 14 jaar zijn negen studies verschenen die erop wijzen dat de grond rond het bedrijfsterrein in Bhopal gevaarlijke concentraties kwik en andere toxische stoffen bevat. In de omgeving van de fabriek worden nog steeds abnormaal veel misvormde kinderen geboren.

Dow wil via het hooggerechtshof ook een demonstratieverbod afdwingen in India, maar de activisten trekken zich daar niets van aan. De actiegroep Bhopal Gas Peedit Mahila Stationery Karamchari Sangh heeft aangekondigd dat ze zelf een nieuwe rechtszaak begint bij het hooggerechtshof.

Bij de demonstranten vandaag in Midland zijn Rashida Bi, een 46-jarige vrouw die nog steeds deels blind is en moeilijk ademt als gevolg van de gifwolk van 1983. Vijf van haar familieleden zijn sindsdien gestorven aan kanker. Dow heeft verantwoordelijkheid opgenomen voor asbestslachtoffers in de VS, maar in India werken ze blijkbaar met een andere norm, zegt ze.

Bhopal Gas Peedit Mahila Stationery Karamchari Sangh verloor in maart een ‘class action suit’ (waarbij Amerikaanse bedrijven door een groep slachtoffers aansprakelijk worden gesteld) tegen Dow. De rechter stelde Union Carbide verantwoordelijk voor de grondvervuiling - hij had het over een bewuste onverschilligheid voor de gezondheid en de veiligheid van de inwoners in Bhopal. Union Carbide werd ook aansprakelijk gesteld voor de kost van de sanering. Maar bij gebrek aan beklaagde - Union is opgegaan in Dow - werd de zaak gesloten. Rashida Bi en haar belangengroep hebben beslist beroep aan te tekenen tegen de uitspraak.