Brazilië gaat zelf aidsmedicijn maken

Het akkoord voor kennisoverdracht loopt tot 2017, het jaar waarin het patent verloopt. Het betrokken bedrijf is de New Yorkse medicijnproducent Bristol-Myers Squibb. Het gaat om atazanavirsulfaat, een antiretroviraal (ARV) medicijn dat kan worden gebruikt in de cocktailtherapie die Brazilië gratis aanbiedt. Het zal lokaal geproduceerd worden door Farmanguinhos, de wetenschappelijke tak van de Oswaldo Cruzstichting en het grootste farmaceutische laboratorium van de overheid.

Symbolisch

“Het is een belangrijk en symbolisch proces”, zegt Dirceu Greco, directeur van de afdeling Soa’s, Aids en Hepatitis op het ministerie van Gezondheidszorg. Het is een stap voorwaarts “dat dit land zijn politiek van universele toegang tot medicijnen met eigen geld en grotendeels met eigen productie kan verderzetten”, zegt Pedro Chequer van het VN Programma voor hiv/aids.

Het plan bespaart Brazilië 200 miljoen dollar (155 miljoen euro). Allereerst zal het tekort op de handelsbalans op medicijngebied er lager door worden, zegt Gaetano Crupi, voorzitter van Bristol-Myers Squibb in Brazilië. Maar ten tweede zal het op de lange termijn ook de kosten voor de gezondheidszorg drukken. Op dit moment wordt het medicijn namelijk voor 100 procent geïmporteerd. Als Brazilië de productie in eigen hand heeft kan de regering het voor een lagere prijs inkopen.

Gratis

Sinds 1996 biedt de regering de ARV-behandeling gratis aan. Er maken zo’n 217.000 mensen gebruik van, grotendeels via het gezondheidsnetwerk van de overheid, de Sistema Único de Saúde. De twintig ARV-medicijnen die worden aangeboden, kosten samen zo’n 425 miljoen dollar (330 miljoen euro) per jaar. Acht daarvan worden gemaakt met een zelfde soort “Productief Partnerschap voor Ontwikkeling” — maar dit is de eerste waarbij het medicijn nog door een patent beschermd is.

Farmanguinhos mag het medicijn vijf jaar lang maken en krijgt daarbij training van Bristol-Myers Squibb. Vanaf 2013 zal het logo van Farmanguinhos erop staan, al begint de productie met de nationale technologie pas in 2015. Tussen 2013 en 2017 zullen er 99 miljoen tabletten van 300 mg worden verspreid.

Brazilië levert overigen ook medicijnen aan andere ontwikkelingslanden, in Latijns-Amerika en Afrika, in het kader van de zogenaamde Zuid-Zuidsamenwerking.