Cuba heeft twijfels bij Obama

“Met elke dag die voorbij gaat, ben ik minder optimistisch over de veranderingen die Obama kan maken in verband met Cuba”, zegt Luis René Fernández van het Studiecentrum voor de Hemisfeer en de Verenigde Staten (CEHSEU) aan de Universiteit van Havana. “Ondanks de aanbevelingen van Cubadeskundigen in de VS, die ervoor pleiten de blokkade te verminderen, lijkt de nieuwe regering zich te willen beperken tot grotere vrijheid voor Cubaanse Amerikanen om naar Cuba te reizen.”
Het baart Fernández ook zorgen dat de belofte van Obama om gesprekken te voeren zonder voorwaarden is ingetrokken, en dat er nu toch condities gesteld worden, wat door de Cubaanse overheid verworpen wordt. De Cubaanse president Raúl Castro heeft al herhaaldelijk gezegd dat hij met de nieuwe regering in de VS wil praten, maar hij benadrukte ook dat dat in “absoluut gelijkwaardige omstandigheden” moet gebeuren.

Reisbeperkingen

Tijdens zijn verkiezingscampagne beloofde Obama veranderingen in het Amerikaanse beleid tegenover Cuba. Hij had het daarbij onder meer over het einde van de beperkingen op de banden tussen Cubaanse immigranten in de VS en hun familie thuis. Obama opperde zelfs de mogelijkheid van “rechtstreekse diplomatie” met Havana. Tijdens haar ondervraging in de Senaat zei minister van Buitenlandse Zaken Clinton dan weer dat de nieuwe president “de reisbeperkingen en de limieten op het geld dat naar huis gestuurd wordt, wil opheffen.” Obama en Clinton vinden dat Cubaanse Amerikanen de beste ambassadeurs zijn voor democratie, vrede en een vrijemarkteconomie.
Sinds 2004 kunnen Cubanen die in de VS leven maar eens per drie jaar naar hun thuisland. Ze mogen er niet langer dan veertien dagen blijven en niet meer dan 50 dollar per dag uitgeven. Het geld dat ze naar hun familie in Cuba sturen, mag niet meer dan honderd dollar per dag bedragen en mag niet naar leden van de Cubaanse Communistische Partij gestuurd worden.
In antwoord op schriftelijke vragen gaf Clinton bovendien aan dat ze een bilaterale samenwerking ziet op vlak van energie en milieu, naast een grotere verkoop van landbouwgoederen aan het eiland. Cuba kan ook verwijderd worden van de lijst van landen die het terrorisme steunen.

Opportuniteit voor wie?

Fernández juicht die voorstellen toe, maar hij heeft er moeite mee dat Clinton de verandering van regering in de VS voorstelde als een “opportuniteit voor Cuba”, terwijl het volgens hem veeleer andersom is. “De Verenigde Staten zitten met de grootste problemen”, zegt hij. “Ze hebben flagrante mensenschendingen begaan, zitten met een vertrouwenscrisis, een beschadigd imago in de wereld en een verlies van geloofwaardigheid door de unilaterale politiek van de regering-Bush.” De “opportuniteit” is er volgens Fernández bijgevolg vooral voor de VS zelf, en de regering-Obama heeft nu de kans om haar imago op te poetsen door “concrete stappen te nemen die verder gaan dan het opheffen van restricties op reizen en geld dat naar huis gestuurd wordt.
“Hoewel het sluiten van de gevangenis in Guantánamo op Cubaanse grond gebeurt en een welkome maatregel is, is het ongetwijfeld eerder een maatregel die de problemen van de VS zelf moet oplossen dan een manier om de betrekkingen met Cuba te verbeteren”, zegt hij. “Daarvoor zijn meer stappen nodig.”
Volgens Fernández kunnen betere betrekkingen met Cuba de Amerikaanse economie alleen maar ten goede komen op een moment dat alle beetjes helpen. Onder de onmiddellijke positieve gevolgen zijn een stijging van de wederzijdse handel en investeringen en de creatie van nieuwe jobs. Er zou ook gevoelig vooruitgang geboekt kunnen worden in “belangrijke thema’s die beide landen aanbelangen, zoals drugssmokkel, terrorisme, hernieuwbare energie en het milieu”.