EIB neemt nieuwe aanloop voor goedkeurig omstreden koperproject in Laos

De EIB overweegt al sinds vorig jaar een investering in het project. De beslissing die volgende week dinsdag moet vallen, was eigenlijk voor december gepland, maar werd uitgesteld onder de druk van milieuorganisaties. Aidwatch, Friends of the Earth International (FoEI) en CEE Bankwatch Network hebben samen een nieuwe campagne opgezet om de beslissing opnieuw te doen uitstellen of de financiering misschien helemaal te doen afblazen.

De kopermijn van Sepon ligt in de provincie Savannakhet, niet ver van de grens met Vietnam. De mijn is voor 80 procent in handen van de Australische mijnbouwtransnational Oxiana. De uitbating van de kopervoorraden zou begin 2005 starten. Op dezelfde plaats worden al sinds 2002 goudaders geëxploiteerd. Die activiteit heeft aanleiding gegeven tot aanslepende ecologische en sociale controverses, waaraan ruchtbaarheid werd gegeven door een internationale ngo-campagne. Volgens de milieuorganisaties vormt de koperwinning een nog veel grotere bedreiging voor de waterlopen in de omgeving, belangrijke zijrivieren van de Mekong, de levensader van de regio. Ook de illegale houtkap zou erdoor kunnen toenemen. De inheemse bevolking in het gebied dreigt leefgebieden kwijt te spelen zonder daar behoorlijk voor vergoed te worden. Oxania geeft zelf toe dat de huidige mijnbouwactiviteiten in het gebied al dergelijke negatieve effecten hebben gehad.

Magda Stoczkiewicz, de coordinator van de EIB-campagne voor CEE Bankwatch en FoEI, stelt dat de EIB weigert rekenschap af te leggen over de mogelijke gevolgen van de koperwinning op mens en milieu, ook al drong de directie-generaal Milieu van de Europese Commissie daar onlangs op aan. Als het licht eenmaal op groen gezet is voor de lening, wordt een eventueel onafhankelijk onderzoek over de sociale en milieugevolgen van het project een formaliteit, vreest Stoczkiewicz. Toch eisen de ngo’s dat als de EIB op 27 januari een positief oordeel velt over het project, de uitvoering ervan in elk geval wordt opgeschort tot er een dergelijk onderzoek komt. De organisaties willen betrokken worden bij de consultaties met de plaatselijke bevolking die daar normaal deel van uitmaken. Tot hiertoe zijn er geen open en vrije onderzoeken georganiseerd, stellen de drie milieuorganisaties.

De Laotiaanse overheid kan er niet bepaald garant voor staan dat het welzijn van de plaatselijke bevolking niet in het gedrang komt. Laos heeft een barslechte reputatie op het vlak van goed bestuur en de mensenrechten, en heeft volgens de internationale milieuorganisaties ook geen strenge milieuwetgeving of de instrumenten om die regels te doen naleven.

Stoczkiewicz stelt dat een openbare instelling als de EIB eigenlijk een voorbeeldfunctie zou moeten vervullen voor andere financiers. Private banken en investeringsmaatschappijen zullen niet gauw participeren in projecten waarrond twijfels bestaan als instellingen als de EIB duidelijk nee zeggen.

Maar het project kreeg eerder al de steun van de International Finance Corporation (IFC), een dochterinstelling van de Wereldbank. Die keurde met de nodige bedenkingen een lening van 30 miljoen dollar goed. Oxiana ging uiteindelijk niet op dat aanbod in. Er wordt gespeculeerd dat het bedrijf niet wil of kan beantwoorden aan de sociale en ecologische voorwaarden die de IFC stelt.