EU en VS betalen massaal verborgen exportsubsidies

Rijke landen verraden de beloften die ze eerder hebben gemaakt om te snoeien in hun exportsubsidies. Ze zeggen dat ze de voorbije jaren minder subsidies betaalden, maar de totale steun aan de binnenlandse landbouw bedraagt nog steeds meer dan 207 miljard euro per jaar - evenveel als bij het begin van de Uruguay-ronde, de vorige reeks handelsgesprekken in de schoot van de Wereldhandelsorganisatie (WHO) in 1986. De EU en de VS hebben hun toevlucht gezocht tot creatieve boekhouding of een andere catalogisering van bestaande steun, zegt de ontwikkelingsorganisatie Oxfam International.

Tijdens de Uruguay-ronde werd overeengekomen dat alleen subsidies die in de zogenaamde amberkleurige categorie vielen moesten worden teruggeschroefd. Die categorie bevat subsidies die onmiskenbaar handelsverstorend zijn. De groene categorie bevat steunmaatregelen die niet handelsverstorend zijn, en de blauwe categorie dient voor betalingen die wel handelsverstorend zijn, maar waarbij de productie wordt beperkt. Volgens Oxfam hebben de EU en de VS in plaats van ambersubsidies af te schaffen, die doodleuk overgebracht naar de groene of blauwe categorie.

De Argentijnse WHO-afgevaardigde Alberto Dumont bevestigt dat hercatalogisering een van de problemen is die tijdens de onderhandelingen naar boven zullen komen. Volgens Dumont wordt er momenteel zelfs gewerkt aan een nieuwe categorie speciaal voor de VS. Hij zegt dat de G20, de alliantie van landen geleid door Brazilië en India, harde voorstellen heeft gedaan ter preventie van hercatalogisering. De groep ijvert voor een echte reductie van de binnenlandse steun.

De huidige Doha-ontwikkelingsronde startte in 2001 tijdens de WHO-ministerconferentie in Katar en heeft als doel de internationale markten verder te openen. De onderhandelingen kenden vele moeilijkheden, en staan in december voor een nieuwe belangrijke test, wanneer de zesde WHO-ministerconferentie een stand van zaken zal opmaken. Als de onderhandelingen verder gaan zoals ze momenteel lopen, komt dat er volgens Oxfam op neer dan de VS en de EU geen dollar of euro minder subsidies aan hun boeren moeten betalen. Ze krijgen dan groen licht om door te gaan met de dumping van kunstmatig goedkope landbouwoverschotten op de wereldmarkten. Dat heeft verschrikkelijke gevolgen voor de ontwikkelingslanden en ondermijnt handel als de broodnodige ‘derde pijler’, naast ontwikkelingshulp en schuldenkwijtschelding, in de strijd tegen armoede, zegt Oxfam.

Dit is een schandalig verraad, zegt Celine Charveriat, het hoofd van Oxfam’s Fair Trade campagne. Want terwijl rijke landen de regels buigen volgens hun eigen voordeel, verplichten ze arme landen om hun markten te openen voor die oneerlijk gesubsidieerde producten. Die dubbelzinnigheid dreigt deze hele Doha-ronde van ontwikkelingsonderhandelingen tot een farce te maken.

Deze stellingen zijn simpelweg onwaar en ik heb geen idee waar de cijfers vandaan komen, reageert Michael Mann, de woordvoerder voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling van de Europese Commissie. We hebben inderdaad exportsubsidies maar we zijn daar volledig open over. In elk geval zijn die in het verleden aan een hoog tempo afgebouwd en heeft de EU beloofd de exportsubsidies geleidelijk af te schaffen als andere landen hetzelfde doen. (ADR/PD)