Europese sociaal-democratie dwaalt (Mario Soares)

De sociaal-democratie in Europa is in crisis net op het moment dat zij het tegengewicht zou moeten vormen voor de vernietigingsmacht van de Verenigde Staten. De huidige generatie van Europese leiders die tot de Socialistische Internationale behoren hebben een vriendelijke houding tegenover Washington laten evolueren tot slaafse gehoorzaamheid. Dat stelt de voormalige Portugese president Mario Soares (1986-1996) in een biografie van de hand van de Franse journalist Dominique Pouchin.



Pouchin portretteert Soares als een levende getuige van een gouden eeuw van Europese politieke leiders. De huidige generatie krijgt het verwijt dat Europa inzake internationale politiek te weinig weerwerk biedt tegen het machtsoverwicht van de Verenigde Staten. De Britse premier Tony Blair moet het meermaals ontgelden, als een man met goede bedoelingen, in besloten kring misschien een progressieve socialist, maar te nauw aanleunend bij Washington.

Soares was als president van Portugal een van de zwaargewichten binnen de Socialistische Internationale en wordt in eigen land beschouwd als één van de grondleggers van de democratie. De biografie beschrijft hoe Soares na de Anjerrevolutie tegen de dictatuur van Salazar als eerste minister van een overgangsregering op de steun van de Verenigde Staten kon rekenen en een akkoord bereikte met gematigd anticommunistische legerleiders.

Op de vraag of Soares zich op 77-jarige leeftijd nog altijd als anti-Amerikaans en anti-imperialist beschouwt, antwoordde de ex-president: anti-Amerikaans, dat niet, maar wel antineoliberaal. Tegenwoordig is er geen imperialisme of anti-imperialisme meer. Het imperium van vandaag is het kapitaal, en dat staat zelfs boven de Verenigde Staten. Het is een imperium zonder gelaat, met leiders die niemand kent, die geen democratische verantwoording moeten afleggen en die hun beslissingen enkel laten leiden door zakelijke belangen, aldus Soares.

Samen met de voormalige Ierse presidente en VN-mensenrechtencommissaris Mary Robinson is Soares voorstander van een ethische globalisering, die rekening houdt met sociale noden. Mijn leeftijd belet me niet van te lezen, op de hoogte te blijven en me in te zetten voor een beter leven voor alle mensen, meer vrijheid en meer sociale gelijkheid. Die strijd heeft echter geen zin wanneer hij enkel op nationaal niveau wordt gevoerd.

Soares maakt geen geheim van zijn ontevredenheid over de conformistische houding van de huidige generatie van socialistische leiders tegenover het onzichtbare imperium van het zegevierende neoliberalisme. De Socialistische Internationale heeft niet meer de hoop en het enthousiasme zoals ten tijde van de voormalige Duitse bondskanselier Willy Brandt, aldus de ex-president. Soares vraagt zich af waarom Blair zijn goede verstandhouding met vorige Amerikaanse president, Bill Clinton, schijnbaar probleemloos heeft overgedragen op diens opvolger, George W. Bush.

De Portugese staatsman vraagt zich af waarom niemand binnen de Socialistische Internationale kritiek heeft op de Britse plannen om oorlogsvliegtuigen naar Irak te sturen. Europa is geen vazal van de Verenigde Staten maar een bondgenoot en vriend op voet van gelijkheid. Hij betreurt dat het overwicht van egoïstische nationale belangen een gemeenschappelijk Europees buitenlands beleid onmogelijk maken.

De Socialistische Internationale moet opnieuw aansluiting vinden bij humanistische waarden en zich afwenden van het neoliberalisme dat niet opgewassen is tegen uitdagingen als armoedebestrijding, milieubescherming en de strijd tegen de internationale criminaliteit en witwasserij. De vernietigingskracht van de Verenigde Staten is geen voldoende bescherming tegen nieuwe conflicten: Geweld roept meer geweld op, dat uiteindelijk moeilijk in de hand te houden is. Onze gedereguleerde wereld wordt steeds gevaarlijker, voorspelt Soares.

Het boek sluit niettemin af met een positieve noot. Soares heeft er naar eigen zeggen vertrouwen in dat de regeringsleiders hun geweten zullen volgen op de weg van grote pacifistische strijders zoals Ghandi en Martin Luther King

Dominique Pouchin volgde als correspondent voor de Franse krant Le Monde de laatste kwarteeuw politieke geschiedenis in Portugal op de voet. Vorige week vrijdag werd zijn boek, In gesprek met Mario Soares, voorgesteld in Parijs en Lissabon. Het bestaat voorlopig alleen in een Franse versie.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.